Το νόημα της ημέρας, στην ετήσια εκδήλωση εις μνήμη των ηρώων των Ιμίων που έγινε την Κυριακή στον Αφιώνα, απέδωσε ο Βασίλειος Μπάρδης.
Αναλυτικά:
«Σήμερα είναι μια μέρα μνήμης και εθνικής ανύψωσης, καθώς σήμερα στον τόπο καταγωγής του πλοιάρχου Έκτορα Γιαλοψού έχουμε την ευκαιρία όχι μόνο να μνημονεύσουμε πράξεις γενναίων ανδρών, άλλα και την ανιδιοτέλεια με την οποία τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, -Ναυτικό, Αεροπορία και Στρατός ξηράς- θα απέκλειαν την οποιαδήποτε εδαφική διεκδίκηση από άσπονδο κράτος.
Το μήνυμα της σημερινής ημέρας είναι πολύ σημαντικό και δόθηκε πριν από 28 χρόνια, στις 31/1/ του 1996 όταν τα τρία στελέχη του πολεμικού ναυτικού επιβιβάστηκαν στο ελικόπτερο “ΠΝ 21” τύπου Agusta Bell 212 του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Επιβαίνοντες στο ελικόπτερο, που απογειώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνον με προορισμό την μικρή Ίμια, βρίσκονταν ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός. ΑΥΤΟ το ελικόπτερο δεν ήταν οπλισμένο μόνο με πυρά, άλλα με το θάρρος και την ανδρεία των τριών στελεχών, ΠΟΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΔΑΦΙΚΗ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΠΟΤΕ.
Στο βιβλίο της δημοσιογράφου Γεωργίας Λινάρδου, «MAY DAY, 10 μοιραίες πτήσεις», καταγράφονται οι τελευταίες ώρες των τριών πιλότων του μοιραίου ελικοπτέρου το ξημέρωμα της κρίσης των Ιμίων. «Τώρα θα μιλάτε με μένα, αύριο με την ψυχή μου». Σήμερα δεν μαζευτήκαμε εδώ εξαιτίας ενός άτυχου γεγονότος, άλλα ως φυσικού αποτελέσματος της συνάντησης τριών Ελλήνων ηρώων. Εκείνο το βράδυ τα τρία στελέχη επιβιβάστηκαν στο ελικόπτερο με αυταπάρνηση, πλήρη γνώση και αποφασιστικότητα, για να εξασφαλίσουν τη μη παραβίαση της ελληνικής εδαφικότητας. Συχνά γίνεται λόγος για την εξοπλιστική επάρκεια και τα εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας μας, ξεχνώντας ότι αυτό που μας διαφοροποιεί από τους αντιπάλους μας είναι το έμψυχο δυναμικό μας, που με ετοιμότητα και αποφασιστικότητα δεν δίστασε ποτέ μπροστά σε οποιοδήποτε κίνδυνο διεκδίκησης.
Η οικογένεια του Έκτορα, καταθέτει της δικές της μαρτυρίες. Ο Έκτορας ήταν 30 χρονών. Ένας νέος με όρεξη για τη ζωή που κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό του. Να μπει στο Ναυτικό και να γίνει “ελικοπτεράς”. Η μετεκπαίδευσή του έγινε στο Σαν Ντιέγκο της Αμερικής και επέστρεψε μετά από έξι μήνες, ένας έτοιμος και ώριμος πιλότος. Με την αξία του σχημάτισε μια σπουδαία σταδιοδρομία. Υπηρετούσε την πατρίδα με πίστη και ευαρέσκεια. Χαρούμενο τον έβλεπες να πηγαίνει και να έρχεται από την βάση ελικοπτέρων, στον Μαραθώνα, και λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή στο Αιγαίο, είχε κλείσει ενάμιση χρόνο γάμου. Θυμόμαστε λίγα 24ωρα πριν φύγει για την φρεγάτα Ναυαρίνο, είχε μόλις επιστρέψει από άσκηση στα Δωδεκάνησα. Την Κυριακή, 28 Ιανουαρίου 1996, τον καλούν από την υπηρεσία του και του ζητούν να επιστρέψει. Παρ’ ότι ήταν η σειρά άλλου συναδέλφου του να βρεθεί στην φρεγάτα πήγε εκείνος. Το βράδυ της Κυριακής είπε στην οικογένειά του με βουρκωμένα μάτια: “να προσέχετε από εδώ και πέρα”. Αντιπαθούσε τους τυχοδιώκτες, γιατί ασκούσε τα καθήκοντά του με σεβασμό και πίστη στο Κράτος και στην αρχή της αξιοκρατίας.
Η κρίση των Ιμίων, όπως ονομάζεται συμβατικά η ένοπλη αμφισβήτηση της ελληνικής θαλάσσιας κυριαρχίας, που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 1996 από την Τουρκία, με αφορμή την προσάραξη πλοίου στις βραχονησίδες των Ιμίων έφερε για ακόμη μια φορά στο προσκήνιο την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων. Κατά την διάρκεια της ολιγοήμερης αυτής κρίσης, οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις (κυρίως ναυτικές) γύρω από τα Ίμια.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κρίση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974, κατά την οποία οι δύο χώρες έφθασαν στα πρόθυρα πολεμικής σύρραξης. Τα Ίμια αποτελούν μία συστάδα νησίδων της Δωδεκανήσου. Αυτά εκχωρήθηκαν στην Ελλάδα μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων όπου η Ιταλία εκχώρησε στην Ελλάδα εν πλήρη κυριαρχία τις νήσους των Δωδεκανήσων: Αστυπάλαια, Ρόδο, Χάλκη, Κάρπαθο, Κάσο, Τήλο, Νίσυρο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο, Λειψούς, Σύμη, Κω και Καστελόριζο ως και τις παρακείμενες νησίδες. Σε προγενέστερη μάλιστα διμερή σύμβαση του 1932, ανάμεσα στην Ιταλία και στην Τουρκία τα Ίμια συμπεριλαμβάνονταν σε χάρτη με τα ιταλικά εδάφη. Αργότερα, καθώς, όλες οι ιταλικές κτήσεις επί της Δωδεκανήσου πέρασαν στην ελληνική κυριότητα, ομοίως και τα Ίμια ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος. Το Τουρκικό κράτος είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά.
Η Τουρκία θέλησε όμως να εκμεταλλευτεί την αλλαγή σκυτάλης στην πρωθυπουργία της χώρας και με πρόσχημα την προσάραξη του τουρκικού πλοίου προσπάθησε να υφαρπάξει τα Ίμια από την εδαφική κυριότητα της Ελλάδας. Αυτό που δεν υπολόγισε, όμως, το τουρκικό κράτος ήταν ότι όποια πολιτική αμηχανία θα αναπληρωνόταν από την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων.
Έτσι, το αποτέλεσμα που ήλπιζε το τουρκικό κράτος, όχι μόνο δεν επήλθε, άλλα χάρη στην αυταπάρνηση των τριών στελεχών ισχυροποιήθηκε η ελληνικότητα των Ιμίων, με την Τουρκιά να προσπαθεί να υιοθετήσει ένα καθεστώς γκρίζων ζωνών, καθεστώς το οποίο δεν υιοθετήθηκε ποτέ τόσο από την Ελλάδα όσο και από την διεθνή κοινότητα, με τα Ίμια να είναι και να παραμένουν ελληνικά.
Σήμερα λοιπόν, θυμόμαστε τον δικό μας Έκτορα, έναν άξιο αξιωματικό με καταγωγή από τον Αφιώνα, έναν έμπειρο «ελικοπτερά» με πάθος για την ζωή και πατρίδα, αλλά παράλληλα τιμούμε τον ΗΡΩΑ πλοίαρχο του πολεμικού ναυτικού Γιαλοψό, έναν ΗΡΩΑ, ο οποίος συνέδεσε το επίθετό του με την ανιδιοτέλεια, την πρόσφορα στην πατρίδα και την ανδρεία. Θέλει πολλή ψυχή, για να ανέβεις στο ελικόπτερο, μα για τον πλοίαρχο Γιαλοψό ήταν ένα ραντεβού με το πεπρωμένο.
Πλοίαρχε Έκτορα Γιαλοψέ, ένδοξε Αφιωνίτη, σύσσωμο το ελληνικό έθνος σε τιμά για την πρόσφορα σου.
Αντιναύαρχε Χριστόδουλε Καραθανάση,
Αντιναύαρχε Παναγιώτη Βλαχάκο.
«Σήμερα μιλάμε για σας, για πάντα, θα μιλάμε για την ψυχή σας