Ανάπλαση ή… “ανάπλαση”;

Πριν μερικά χρόνια στην Αθήνα (επί ‘σοσιαλισμού’), στην διασταύρωση Βασιλίσσης Σοφίας και Λεωφόρου Αλεξάνδρας υπήρχε το κτήμα ‘Θων’. Ενας ελάχιστος άχτιστος χώρος, που οι κάτοικοι υπερασπίστηκαν την διατήρησή του και την μετατροπή του σε αλσύλλιο αλλά …έχασαν. Τότε, μάλιστα είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε τον όρο: πάρκο ψυχαγωγίας. Γιατί στην θέση του κτήματος ΘΩΝ έγινε ένα …τέτοιο, που στην πράξη σήμαινε ένα σωρό χτίσματα και …καμία δεκαριά δεντράκια, που παλεύουν να επιβιώσουν ανάμεσα στα μπετά και την ατμοσφαιρική ρύπανση…
Ήταν και αυτό μία απόδειξη, πως οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους και χρησιμοποιούνται… ‘κατ’ ευφημισμό’ όταν η δημαγωγία περισσεύει. Τέτοια π.χ. είναι η ‘αξιοποίηση’, που όταν αναφέρεται σε κάποιον χώρο παραπέμπει σε μία άγρια οικοδόμηση μέχρι τελευταίου τετραγωνικού…
Από κοντά και η λέξη ‘ανάπλαση΄, που στην Κέρκυρα είναι -εξαιτίας του άλσους της Γαρίτσας- στην πρώτη γραμμή …

Η ‘ανάπλαση’, θεωρητικά παραπέμπει σε μία διεργασία συντήρησης, διάσωσης, ανάδειξης και μεγαλύτερης προσαρμογής στις πραγματικές σύγχρονες ανάγκες… Μία ριζικής βελτίωσης δηλαδή, επιθυμητής και επιδιώξιμης…
Το άλσος της Γαρίτσας δεν είναι για την Κέρκυρα απλά ένας χώρος πρασίνου… Αν μπορείς βέβαια να λες ‘απλά’ για το πράσινο… Είναι ταυτόχρονα ένας τόπος-κομμάτι της Κερκυραϊκής τοπο-ιστορίας και αγαπημένος για το σύνολο των Κερκυραίων και των επισκεπτών της πόλης και του νησιού… Ενας τόπος, εμβληματικός, που από αυτή την άποψη απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, σοβαρή και εμπεριστατωμένη μελέτη και αξιολόγηση κάθε σχεδιασμού…

Καθόλου, άστοχα, λοιπόν, η σημασία της επιχειρούμενης αλλοίωσης μέσω της ‘ανάπλασης’ χαρακτηρίστηκε από τον φίλτατο αρχικτέκτονα-ιστορικό Φώντα Βλάχο, εφάμιλλη της κατεδάφισης της Porta Reale και του βαριά πληγωμένου αλλά επισκευάσιμου δημοτικού μας Θεάτρου… Όλα αυτά τα αρχιτεκτονικά-περιβαλλοντικά εγκλήματα έγιναν με απόφαση των Δημοτικών αρχών της πόλης μας…

Η αποφασισμένη ‘ανάπλαση’ του άλσους της Γαρίτσας, έχει προκαλέσει έντονες και εύλογες αντιδράσεις. Ας σταθούμε, μόνον στα κύρια και επίμαχα σημεία:
-ουσιαστικά επιφέρει πλήρη αλλαγή στην καθιερωμένη μορφή του χώρου… Αυτό που προκύπτει μετά την ‘ανάπλαση’ είναι κάτι διαφορετικό από το υπάρχον άλσος αφού σε συγκεκριμένο σημείο του τμήματος της Γαρίτσας προβλέπεται η κατασκευή του γηπέδου skating… Η λογικά προβλεπόμενη κατάληψη από πεζοδρόμιο (λεωφόρου Δημοκρατίας) σε πεζοδρόμιο (Μητροπολίτου Αθανασίου) κόβει στα δύο το άλσος κατά μήκος. Ενα τμήμα πριν από το Skating και ένα τμήμα μετά!!!
-Η εγκατάσταση του γηπέδου του skating σηματοδοτεί πλήρη μεταβολή των όρων περιβαλλοντικής και ανθρώπινης βίωσης στην ευρύτερη περιοχή της Γαρίτσας… Η λογικά αναμενόμενη ηχορρύπανση υπερβαίνει κατά πολύ τα decibel ανεκτής ηχητικής επιβάρυνσης ενός κατοικημένου περιβάλλοντος… Όχι μόνον κατά τις ώρες κοινής ησυχίας… Καθόλου τυχαία δεν έχουν θεσπιστεί τα 500 μέτρα από την εγγύτερη ζώνη κατοικίας ως το ελάχιστο επιτρεπτό όριο κατασκευής γηπέδων skating… Στην προκείμενη περίπτωση η απόσταση είναι μικρότερη των 20 μέτρων!!!
-Η ‘ανάπλαση’ πρασίνου μόνον ανάπλαση δεν είναι αφού, όπως ειδικοί επιστήμονες έδειξαν, τόσο η αφαίρεση όσο και η φύτευση έχουν αποφασιστεί και έχουν αρχίσει να υλοποιούνται à volonté !!! Λέγεται, ότι και ο προϊστάμενος της υπηρεσίας πρασίνου αναγνωρίζει τα ‘σφάλματα’ της ‘μελέτης’.

Ουσιαστικά η ‘ανάπλαση’ του άλσους μας οδηγεί με …βήμα ταχύ προς ένα πάρκο ψυχαγωγίας… Κάτι, που οι κάτοικοι του Ανεμόμυλου είχαν απορρίψει αγωνιστικά πριν από περίπου 30 χρόνια, όταν ετοιμάζονταν από το παράθυρο μία επένδυση, που υπόσχονταν μετατροπή του σε fun park… Αυτό υπήρξε τότε και η αφορμή ίδρυσης του περιβαλλοντικού-πολιτιστικού συλλόγου Ανεμόμυλου, που τόσο σημαντική δραστηριότητα έχει αναπτύξει μέχρι σήμερα…

Ασφαλώς δεν είναι τυχαίο, που η προώθηση της ανάπλασης έγινε χωρίς καμία διαβούλευση με τους κατοίκους, όπως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις μειζόνων παρεμβάσεων, έστω και …για τα μάτια του κόσμου… Αν ήταν πράγματι τόσο ορθολογικά προετοιμασμένη και επιστημονικά άρτια θα αποτελούσε υλικό διαφήμισης για τους εμπνευστές της και όχι λόγο προς αποφυγή δημόσιας προβολής και διαλόγου…
Το επιχείρημα, πως η έστω και εύλογη τροποποίηση της μελέτης ως προς τον σκέλος του skating και των δένδρων θα αποτελούσε αιτία για απώλεια της χρηματοδότησης φαίνεται, πως δεν ευσταθεί αφού πλήθος νομικών ισχυρίζονται το αντίθετο.
Ακούστηκε ακόμη και η ‘φαεινή’ ιδέα, να …κατασκευαστεί το γήπεδο skating και μόλις εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση για την κατασκευή άλλου σε κατάλληλο χώρο (έχουν υποδειχθεί εν τω μεταξύ αρκετοί) να γκρεμιστεί αυτό του άλσους της Γαρίτσας… Το ‘επιχείρημα’ αυτό εκθέτει την σοβαρότητα των εμπνευστών του ή αποτελεί βαρύτατη προσβολή για την νοητική επάρκεια των αποδεκτών της, δηλαδή εμάς… Γι΄ αυτό δεν θα δαπανήσουμε χώρο και χρόνο για την προφανέστατα αναγκαία απόρριψή της…

Στο ίδιο διάστημα ακούγονται διάφορα λαϊκίστικα ‘επιχειρήματα’ ελεεινού επιπέδου, όπως η ανάγκη εξασφάλισης υποδομών άθλησης της νεολαίας… Και αυτό το λένε οι υπεύθυνοι -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- για το χάλι του εθνικού αθλητικού κέντρου, που διεκδικεί με απόλυτη σιγουριά πανελλήνια πρώτη θέση αθλιότητας μεταξύ άλλων νομαρχιακών και δημοτικών ομοειδών του…
Εχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρείται η ηχορρυπαντική όχληση ως …γεροντική παραξενιά από αυτούς, που θα έπρεπε να φροντίζουν την εξασφάλιση φυσιολογικού ηχητικού περιβάλλοντος ως πρώτη προτεραιότητα της ποιότητα ζωής των κατοίκων!!! Η ανάγκη να επιχειρηματολογείς για τα αυτονόητα και επιστημονικά καθιερωμένα δεν τιμά το πολιτιστικό μας επίπεδο…

Ας γνωρίζουν, λοιπόν αυτοί που επιμένουν και …Φοβούνται μην χαθεί η ευκαιρία αλλά και όσοι στηρίζουν την ανάπλαση του άλσους, πως το έργο αυτό δεν είναι γενικό και αφηρημένο… Κάτω από τον χαρακτηρισμό της ανάπλασης επιχειρείται η σοβαρή αλλοίωση της χωροταξίας και της περιβαλλοντικής ισορροπίας και συμβολής του άλσους.
Η υπερβολική τσιμεντοποίησή του, η ανεύθυνη μεταβολή της χλωρίδας του, που θα έχει συνέπειες και στην μικροπανίδα του και η πλήρης αδιαφορία για τις σοβαρότατες συνέπειες στην ιστορία του χώρου και στους περιοίκους, αποτελούν στοιχεία ‘επίσημης’ μετατροπής του άλσους της Γαρίτσας σε πάρκο αναψυχής.

Δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία, πως μία τσιμεντοποίηση τέτοιων διαστάσεων, αποτελεί τον πολιορκητικό κριό, που θα αλώσει και θα ανοίξει τον δρόμο και για άλλες παρόμοιες ‘ευεργετικές’ παρεμβάσεις, που θα τονώσουν τον …ψυχαγωγικό χαρακτήρα του χώρου…
Ο επίλογος του σημειώματος θα είναι μάλλον συνηθισμένος, υπογραμμίζοντας, πως οι πιθανότητες αποτροπής ενός ακόμη περιβαλλοντικού εγκλήματος σε βάρος της πόλης και των κατοίκων της είναι ευθέως ανάλογες προς τον βαθμό ενεργοποίησης των κατοίκων… Και φυσικά, όχι μόνο των περιοίκων, αφού το άλσος Γαρίτσας-Ανεμομύλου είναι -κυριολεκτικά και όχι ρητορικά- υπόθεση ΟΛΩΝ των Κερκυραίων…
Μακάρι, η δραστηριοποίηση μας να υπερνικήσει την απαισιοδοξία μας.