1η Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS – Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Από το 1988 και κάθε χρόνο, την 1η Δεκεμβρίου, ολόκληρος ο πλανήτης γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας, με σκοπό να προωθήσει την ενημέρωση, την πρόληψη και την θεραπεία σε σχέση με την ασθένεια.

Για το 2022, η ημέρα θα είναι αφιερωμένη στην ισότητα, με το σλόγκαν «Δοκιμάζουμε τους εαυτούς μας: Πετυχαίνουμε την ισότητα για να βάλουμε ένα τέλος στο HIV».

Με βάση τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), πάνω από 38 εκατ. άνθρωποι στον πλανήτη ζουν με την ασθένεια, ενώ περίπου 650.000 από αυτούς πέθαναν το 2021, κυρίως σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥΥ, στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία έχουν διαγνωστεί με AIDS 7.631 άνθρωποι, οι περισσότεροι εκ των οποίων άνδρες ελληνικής εθνικότητας.

Τι είναι το AIDS

Το AIDS στα ελληνικά μεταφράζεται ως σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας και προκαλείται από τον ιό HIV (ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας).

Το σύνδρομο αυτό είναι και το τελικό στάδιο της λοίμωξης, καθώς η νόσος προοδευτικά παρεμβαίνει στο ανοσοποιητικό σύστημα και παρεμποδίζει τη λειτουργία του, κάνοντας τους ασθενείς περισσότερο επιρρεπείς σε άλλες λοιμώξεις καθώς και σε όγκους.

Εάν και παλαιότερα, οι φορείς με HIV ήταν καταδικασμένοι να καταλήξουν κάποια στιγμή να έχουν το σύνδρομο, το οποίο είναι το τελευταίο στάδιο της λοίμωξης, πλέον υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες που μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά την εξέλιξη της νόσου.

HIV – Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει κάποιος που έχει μολυνθεί από τον ιό HIV ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η νόσος.

Σύμφωνα με το ΠΟΥ, οι ασθενείς συχνά δεν εμφανίζουν κανένα ορατό σύμπτωμα κατά τις πρώτες εβδομάδες μετά τη λοίμωξή τους, επομένως είναι πολύ πιθανό να μη γνωρίζουν ότι είναι φορείς του ιού.

Ορισμένες φορές, κάποιοι ασθενείς ίσως αισθανθούν μια γενική αδιαθεσία, με συμπτώματα που προσομοιάζουν με εκείνα της γρίπης και άλλων εποχιακών ιώσεων (πυρετός, πονοκέφαλος, πονόλαιμος).

Καθώς η νόσος προχωρά και το ανοσοποιητικό σύστημα αποδυναμώνεται, παρατηρείται η εμφάνιση σοβαρότερων συμπτωμάτων, όπως είναι η σημαντική απώλεια βάρους, ο έντονος βήχας, η διάρροια και οι πρησμένοι λεμφαδένες.

Χωρίς θεραπεία, ο ασθενείς μπορεί με την πάροδο του χρόνου να εμφανίσει φυματίωση, κρυπτοκοκκική μηνιγγίτιδα, σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις και διάφορους καρκίνους όπως είναι τα λεμφώματα.

HIV – Μετάδοση

Ο ιός HIV μπορεί να μεταδοθεί με μια σειρά από σωματικές εκκρίσεις:

Με τη σεξουαλική επαφή, χωρίς προστασία
Με το θηλασμού, μέσω του γάλακτος
Με το αίμα, κατά την μετάγγιση αίματος ή την κοινή χρήση συρίγγων με μολυσμένα άτομα
Κατά τη γέννηση ή την εγκυμοσύνη, από τη μητέρα στο βρέφος

Ο ιός HIV ΔΕΝ μεταδίδεται μέσω της καθημερινής επαφής, όπως είναι οι χειραψίες, οι αγκαλιές, ή η κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων όπως είναι τα σεντόνια, τα πιάτα κτλ.

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί από τον ιό αλλά λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία, η οποία καταστέλλει τη δραστηριότητα του ιού, ΔΕΝ μεταδίδουν τον ιό στους σεξουαλικούς τους συντρόφους.

Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό, το ότι η έγκαιρη πρόσβαση στην κατάλληλη θεραπεία, καθώς και η συνέχισή της σε μακροχρόνιο επίπεδο είναι υψίστης σημασίας όχι μόνο για την υγεία των ασθενών, αλλά και τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου.

HIV – Πρόληψη

Για να μειώσετε τον κίνδυνο έκθεσης στον ιό, μπορείτε να λάβετε τα παρακάτω μέτρα, ιδανικά συνδυαστικά:

Χρήση προφυλακτικού
Χρήση συρίγγων μίας χρήσης για όσους λαμβάνουν ενέσιμα ναρκωτικά
Τακτικός έλεγχος σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ιδίως πριν και μετά από την σεξουαλική επαφή με κάποιο νέο άτομο
Έγκαιρη λήψη θεραπείας τόσο από τους ασθενείς, όσο και από τους συντρόφους τους, σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο προληπτικά

Επιπλέον, η καταπολέμηση του στίγματος που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς τόσο με HIV όσο και οι φορείς σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων γενικότερα, θα βοηθήσει πολύ στην έγκαιρη διάγνωση της νόσου, καθώς και στην καλύτερη επικοινωνία του φορέα με τους σεξουαλικούς του παρτενέρ, προκειμένου να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη της μετάδοσης.

HIV – Θεραπεία

Δεν υπάρχει κάποια ριζική θεραπεία που να «εξαφανίζει» δια παντός τον ιό, ωστόσο οι παρούσες αντιρετροϊκές θεραπείες μπορούν να σταματήσουν την πρόοδό της νόσο και να την κρατούν σε καταστολή.

Μάλιστα, πολλά από τα άτομα που λαμβάνουν έγκαιρα θεραπεία για τον HIV, τείνουν να βγαίνουν αρνητικοί στις εξετάσεις τους μετά από κάποιο καιρό. Αυτό σημαίνει ότι πλέον ο ιός βρίσκεται σε τόσο μικρές ποσότητες στο αίμα τους που πλέον δε μπορεί να ανιχνευτεί και άρα δεν είναι πια μεταδοτικοί.

Σε γενικές γραμμές, οι ασθενείς που ξεκινούν εγκαίρως την κατάλληλη θεραπεία μπορούν να ζήσουν μια αρκετά φυσιολογική ζωή, σε αντίθεση με εκείνους που δεν έχουν πρόσβαση στη θεραπεία και αντιμετωπίζουν σημαντική μείωση στην ποιότητα ζωής τους, αλλά και στο προσδόκιμο επιβίωσης.

Φυσικά, περισσότερο από όλους κινδυνεύουν τα άτομα που ζουν σε αναπτυσσόμενα κράτη, καθώς και οι άστεγοι, χρήστες ναρκωτικών ουσιών και άνθρωποι με οικονομικά προβλήματα.