Ο επιδημιολογικός δείκτης k και η πρακτική του αξία…

Όπως ήταν φυσικό, ο κορονοϊός μας έκανε «ειδικούς», ημιμαθείς και «σοφούς» γνώστες… Ετσι, λοιπόν, ακούσαμε τον δείκτη R0 και μάθαμε χοντρικά, πως μας συμφέρει να είναι όσο γίνεται χαμηλότερος… Οσο πιο μικρός είναι τόσο λιγότερους μπορεί να μολύνει ένας φορέας και αντίστροφα… Όταν ο R0 είναι κάτω του 1 ξέρουμε πρακτικά, πως η επιδημία σβήνει… Ετσι π.χ. μας είπαν, πως όταν άρχισε η άρση των μέτρων ο R0 ήταν 0.33… Ακούσαμε αυτές τις διαβεβαιώσεις αλλά δεν μας έλυσαν τις επιφυλάξεις μας, αφού δεν υπάρχουν σοβαρές επιδημιολογικές μελέτες στον Ελληνικό χώρο…

Ενας δείκτης, που μπορεί υπερβαίνει τα εθνικά χαρακτηριστικά της επιδημίας και που εξαρτιέται πιο άμεσα από τα μολυσματικά χαρακτηριστικά του ιού (ή του φορέα) είναι ο παράγων διασποράς k. Ο δείκτης αυτό είναι μέτρο του πόσες εστίες μετάδοσης ή καλύτερα υπερμετάδοσης χρειάζεται ο ιός… Με απλούστερα λόγια: όσο πιο πολλοί φορείς χρειάζονται για να διαμορφωθεί η επιδημία τόσο υψηλότερος είναι ο k. Και αντίθετα: Όσο χαμηλότερος είναι ο δείκτης k, τόσο αυτό σημαίνει ότι η διάδοση του κορονοϊού προέρχεται από ένα μικρό αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι τον (υπερ)μεταδίδουν στους υπόλοιπους…
Ποιος είναι ο k για την Ελλάδα;;; Δεν ξέρουμε!!!

Τι ξέρουμε από το εξωτερικό;;; Φαίνεται πως γενικά οι κορωνοϊοί έχουν μικρό k, σαφώς μικρότερο από τους ιούς της γρίππης. Η πανδημία της Ισπανικής γρίππης του 1918, διέθετε k γύρω στο 1. Ο k του SARS έχει εκτιμηθεί γύρω στο 0.16 και του MERS στο 0.25. Για την πανδημία COVID-19 υπάρχουν εκτιμήσεις (όχι απόλυτα βεβαιωμένες) για μικρότερο k, γύρω στο 0.1. Αυτό μας ερμηνεύει δύο πράγματα:

Α) την σχετικά βραδεία εξέλιξη της πανδημίας… Π.χ. στην Κίνα αναφέρονται τα πρώτα κρούσματα από τον Οκτώβρη και στην Γαλλία από τον Δεκέμβρη.
Β) τις τοπικές εκρήξεις σε χώρους μεγάλης συνάθροισης, όπως σε πλοία, πούλμαν, νοσοκομεία γηροκομεία, εκκλησίες, χορωδίες, κέντρα μεταναστών…

Σύμφωνα με τα παραπάνω φαίνεται, πως δεν είναι όλοι οι φορείς που μεταδίδουν τον ιό αλλά κ ά π ο ι ο ι… Ποιοι, όμως; Εικασίες γίνονται: Διαφορετική φυσιογνωμία του ανοσοποιητικού συστήματος; Αυτό είχε κουβεντιαστεί από την αρχή αλλά δεν έχει οδηγήσει σε ασφαλή τεκμηριωμένα συμπεράσματα… Κοινωνική συμπεριφορά του φορέα;;; Μάλλον συμβάλλει αποφασιστικά η συχνή επαφή με άλλους ανθρώπους και οι έντονες εκτεταμένες συζητήσεις (θυμάστε το πολύ μπλά μπλά, που λέγαμε…). Αν μάλιστα υπάρχει και εγγενής (ανοσολογική;) τάση μεγαλύτερης φόρτισης των (πολλών) σταγονιδίων με μεγαλύτερο φορτίο ιού, τότε έχουμε τον ιδανικό υπερ-μεταδότη…

Και τα μηνύματα σαφή!!!
Αν διαπιστώσουμε, πως κάποια σύναξη, από αυτές, που μας κατακλύζουν δεν κατέληξε σε σαφή πολλαπλασιασμό των κρουσμάτων αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να αισθανθούμε ασφαλείς σε …συναντήσεις αλά Μύκονος…. Αντίθετα, οι αποστάσεις και η μάσκα αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία για την προστασία από το αναπάντεχο… Που είναι ακόμη πιο ύπουλο, πιο επικίνδυνο, όσο μοιάζει λιγότερο πιθανό…