Ζεν Ζωγραφική: Ο Ήχος της Σιωπής

Περιοδική έκθεση, Μουσείο Ασιατική τέχνης Κέρκυρας – Από 07/07/2025 έως 31/12/2025

Το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας σας καλεί σε ένα ταξίδι αναστοχασμού και εσωτερικής ηρεμίας, προσφέροντας μια βαθιά ματιά στον κόσμο του Ζεν. Η περιοδική έκθεση «Ο Ήχος της Σιωπής: Ζεν Ζωγραφική» παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό σπάνιους ιαπωνικούς ζωγραφικούς κυλίνδρους (kakemono), παραβάν της περιόδου Edo (1600-1868) και εκδόσεις με δείγματα από ιαπωνικό χειροποίητο χαρτί. Τα έργα, που χρονολογούνται από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα, αποκαλύπτουν με συναρπαστικό τρόπο πώς ο Ζεν βουδισμός ενέπνευσε την ιαπωνική τέχνη, ιδιαίτερα τη ζωγραφική, μετατρέποντάς την σε μέσο έκφρασης και πνευματικής αναζήτησης.
Το Ζεν είναι μια σχολή του βουδισμού που επικεντρώνεται στη φώτιση μέσω του διαλογισμού. Στην καρδιά της Ζεν πρακτικής βρίσκεται το zazen —ο καθιστός διαλογισμός—, ο οποίος ενδυναμώνει το πνεύμα και οδηγεί στην αφύπνιση και τη φώτιση. Από τον 7ο αιώνα, η Ζεν φιλοσοφία εισχώρησε στην Ιαπωνία επηρεάζοντας κυρίως την τάξη των Σαμουράι και αργότερα διαδόθηκε στη λογοτεχνία και την τέχνη, προσφέροντας νέες πνευματικές και αισθητικές διαστάσεις.
Η Ζεν ζωγραφική αναπτύχθηκε κατά την περίοδο Muromachi (1392-1573) και συνδέεται στενά με τη διαλογιστική πρακτική των μοναχών που αναζητούσαν φώτιση. Οι ζωγραφικές πινελιές χαρακτηρίζονται από μια αυστηρή και συνάμα δυναμική απλότητα, με τις μονοχρωματικές απεικονίσεις να αποπνέουν έναν αέρα πνευματικής διανόησης και αναζήτησης. Μέσα από τα έργα της περιόδου, οι επισκέπτες μπορούν να αντιληφθούν τη σύνδεση του Ζεν με τη ζωγραφική: η γραμμή είναι η καρδιά της τέχνης, ενώ η φώτιση είναι ο στόχος της.
Ειδικότερα, στην έκθεση θα παρουσιαστούν έργα της Σχολής suiboku-ga (15ος αιώνας) αλλά και έργα του Hakuin Ekaku, του αναβιωτή της Ζεν ζωγραφικής στην Ιαπωνία κατά την περίοδο Edo (1600-1868). Ο Hakuin, μέσα από τις παραστάσεις του, με τον Daruma (ιδρυτή του Ζεν) και τα έργα που περιλαμβάνουν τα «koans» (στοχαστικά αινίγματα), δείχνει ότι η Ζεν τέχνη δεν είναι απλώς αισθητική αλλά αποτελεί έναν δρόμο πνευματικής ανάπτυξης. Αυτά τα έργα προκαλούν τη σκέψη και προτρέπουν τον θεατή να ανακαλύψει τα βαθύτερα νοήματα πίσω από τις φαινομενικά απλές απεικονίσεις.
Επιπλέον, εκτίθεται το έργο «Η Σελήνη πάνω από τα Κύματα» του ζωγράφου Katsushika Hokusai, γνωστού για το έργο του «Το μεγάλο κύμα έξω από την Καναγκάουα». Ο καλλιτέχνης πειραματίζεται με την αισθητική του Ζεν. Μέσα από την απλότητα στις γραμμές, την έντονη αναφορά στο φυσικό τοπίο και την αναπαράσταση της δυναμικής κίνησης, ο Hokusai αποδίδει τη φύση όχι μόνο ως θεματική, αλλά και ως μια πνευματική οντότητα που καθορίζει τη ζωή του ανθρώπου. Η τέχνη του Ζεν αναγνωρίζει τον εαυτό σε απόλυτη σύνδεση με το φυσικό περιβάλλον, προσκαλώντας τον θεατή να αποσυνδεθεί από τον εξωτερικό κόσμο και να εστιάσει στην εσωτερική ηρεμία.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με τη διαδραστική αναπαράσταση ενός εργαστηρίου συντήρησης των ιαπωνικών ζωγραφικών κυλίνδρων (kakemono), μια εξαιρετικά εξειδικευμένη διαδικασία που διασφαλίζει την ακεραιότητα των έργων, συντελώντας ουσιαστικά στη συνέχιση της πνευματικής και καλλιτεχνικής τους αξίας για τις επόμενες γενιές.
Η έκθεση «Ζεν Ζωγραφική: Ο Ήχος της Σιωπής:» διοργανώνεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ιαπωνίας και της Περιφέρειας Ιόνιων Νήσων.