Ο καθηγητής Γ. Μπαμπινιώτης σε εκδήλωση της Μητρόπολης

Στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας στην Κέρκυρα διεξήχθη το απόγευμα της Κυριακής 2 Φεβρουαρίου 2025 επετειακή εκδήλωση για την εορτή των Τριών Ιεραρχών. Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η τοπική Εκκλησία και η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων.

Κατ’ αυτήν ομιλητής ήταν ο καθηγητής της Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, πρώην Πρύτανης, Πρόεδρος των Αρσακείων Σχολείων, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: “Η συμβολή των Τριών Ιεραρχών στα Ελληνικά Γράμματα, στην Παιδεία και την Γλώσσα”. Ο κ. Μπαμπινιώτης επεσήμανε την πολύ μεγάλη συμβολή των Τριών Πατέρων της Εκκλησίας στην παιδευτική σύζευξη Χριστιανισμού και Ελληνισμού, καθώς υπήρξαν οι κύριοι και αυθεντικοί ερμηνευτές του Χριστιανισμού, οι οποίοι κόμισαν το πνεύμα αυτό στον τρόπο ερμηνείας των μεγάλων κειμένων της ελληνικής γραμματείας, οδηγώντας στην αρμονική συνάντηση του Ελληνικού Ορθολογισμού και του ήθους της
Μέχρι τους Τρεις μεγάλους Πατέρες οι έννοιες Έλληνας και Χριστιανός προκαλούσαν αντιφατικές αντιδράσεις, καθώς ο όρος “Έλλην” ερμηνεύονταν από τους χριστιανούς θρησκευτικά ως “ειδωλολάτρης” και η σοφία των Ελλήνων θεωρούνταν “μωρία” κατά Χριστόν. Αλλά και οι Έλληνες, όντας υπερήφανοι για την παράδοση και την ιστορία τους, θεωρούσαν τους χριστιανούς ως βαρβάρους, καθώς δεν μετείχαν στην ελληνική παιδεία. Η αναγνώριση όμως του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας από τον Μέγα Κωνσταντίνο και η υπέρβαση των διαφορών Ελληνισμού και Χριστιανισμού από τους Τρεις Πατέρες της Εκκλησίας οδήγησαν στην σύζευξη των δύο τεράστιων πνευματικών μεγεθών. Από τότε ο Ελληνισμός συμπορεύεται με την Ορθοδοξία, οι δύο αυτοί πυλώνες πνευματικής καλλιέργειας περνούν στην εκπαίδευση και η Εκκλησία συνδέεται με τα ελληνικά γράμματα σε όλες τις πτυχές της ζωής της.

Οι Τρεις Ιεράρχες, κατά τον ομιλητή, έχοντας μεγάλη γνώση της αρχαίας γραμματείας, θέτουν την ηθική και ανθρωπιστική της διάσταση στην υπηρεσία των χριστιανικών διδαγμάτων, με τρόπο Χριστοκεντρικό. Σπούδασαν ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος στην Αθήνα, στην Φιλοσοφική Σχολή της, ενώ ο Χρυσόστομος σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή της Αντιόχειας, με διδάσκαλο τον περίφημο ρήτορα Λιβάνιο. Φιλόλογοι μεγάλου κύρους, όπως ο Wilamowitz και ο Jaeger, αναγνωρίζουν την λιπαρή παιδεία των Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίοι επιμένουν στο να έχει η παιδεία κατεύθυνση και στόχο την αγωγή των παιδιών. Δεν αρκεί η γνώση, αλλά χρειάζεται η καλλιέργεια της ψυχής των νέων διά της παιδείας, ώστε ο τελικός σκοπός της να είναι το “ομοιωθήναι Θεώ”. Αυτή η έμφαση στην αγωγή έχει υποβαθμιστεί σήμερα, δεν υπάρχει καλλιέργεια της ψυχής των παιδιών με αξίες, αρχές, κανόνες, όρια, αλλά ασχολούμαστε με την πληροφορία, που δεν είναι γνώση και δεν δίνει ήθος. Ο Χρυσόστομος τόνιζε ότι “η παιδεία μετάληψις αγιότητος εστί” και οι Τρεις Ιεράρχες επιμένουν στη σημασία του προσώπου του δασκάλου, ο οποίος καλείται να είναι το παράδειγμα για τους μαθητές του. Ανάλογη είναι η ευθύνη των γονέων, που καλούνται να αναθρέψουν τα παιδιά τους με φόβο Θεού, αξίες, αγάπη, σύνεση, ταπεινοφροσύνη και δικαιοσύνη.

Αλλά και σε ό,τι αφορά στη γλώσσα, οι Τρεις Πατέρες τόνισαν την ηθική διάστασή της. Να μην μολύνουμε την γλώσσα, καθώς με αυτήν προσευχόμαστε στον Θεό. “Είναι το χέρι με το οποίο αγγίζουμε τα γόνατα του Θεού”, αναφέρει ο Χρυσόστομος. Θέλει λοιπόν χαλιναγώγηση, ενώ χρειάζεται προσοχή να μην πληγώνουμε τους συνανθρώπους μας στην επικοινωνία με τα λόγια μας. Η σιωπή είναι και αυτή χρήσιμη. Γι’ αυτό και χρειάζεται ο έλεγχος του λογισμού, της σκέψης, καθώς μόνο ό,τι αντιλαμβανόμαστε με τη σκέψη μας μπορούμε και να το εκφράσουμε. Ο λόγος του Χρυσοστόμου είναι πολύ κοντά στη φιλοσοφία ενός σύγχρονου μεγάλου στοχαστή και θρησκευόμενου, του Ludwig Wittgenstein, πρωτοπόρου σε θέματα φιλοσοφίας της γλώσσας και αυτό δείχνει την διαχρονικότητα και επικαιρότητα του στοχασμού και της σοφίας των μεγάλων Πατέρων.

Ο κ. Μπαμπινιώτης έκλεισε την ομιλία του υπενθυμίζοντας έναν λόγο του σπουδαίου ποιητή T.S. Elliot, ότι αν ο χριστιανισμός καταστραφεί, θα καταστραφεί η κουλτούρα της Ευρώπης. Γι’ αυτό και έχει μεγάλη σημασία να διατηρηθεί στο εκπαιδευτικό μας σύστημα το μάθημα των Θρησκευτικών, να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να εμβαθύνουν στη γνώση και να μην περιορίζονται στην πληροφορία, ενώ το ήθος της γλώσσας είναι σημαντικό για να ετοιμαστούν καλοί πολίτες. Στον δρόμο αυτό είναι απαραίτητο να μην ξεχνούμε τους Τρεις Ιεράρχες και να επενδύουμε σ’ αυτήν την μοναδική σύζευξη Χριστιανισμού και Ελληνισμού.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος, εξέφρασε τον θαυμασμό του για την εξαιρετική ομιλία του κ. Μπαμπινιώτη, την οποία παρακολούθησε με κατάνυξη, τόνισε ότι η σύγχρονη διανόηση οφείλει να αφουγκραστεί τις θέσεις του κ. καθηγητή για την αρμονική σύζευξη Χριστιανισμού και Ελληνισμού, όπως και για μία παιδεία με Θεό, συνεχάρη τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων κ. Πέτρο Αγγελόπουλο για την συνεργασία της εκπαιδευτικής κοινότητας με την Εκκλησία, ενώ επεσήμανε ότι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών στις εκδηλώσεις για τους Τρεις Ιεράρχες μαρτυρεί την ευαισθησία τους να κρατηθεί η γιορτή αυτή και να συνεχιστεί η συμπόρευση της Εκκλησίας και της εκπαιδευτικής κοινότητας σε όλες τις βαθμίδες.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν ο μαθητής του 4ου Γυμνασίου Κέρκυρας Μάριος Κόλλας, ο οποίος παρουσίασε εξαιρετικά ένα κείμενο με θέμα “τι έχουν να πούνε οι Τρεις Ιεράρχες στην εποχή μας;”, και η Παιδική Χορωδία ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, υπό την διεύθυνση της μαέστρου κ. Χριστίνας Καλλιαρίδου, που παρουσίασε το απολυτίκιο των Τριών Ιεραρχών και τρία τραγούδια.

Παρέστησαν ο Αντιπρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Ανδρέας Γεωργοτάς, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων κ. Πέτρος Αγγελόπουλος, η Επόπτρια Ποιότητας Εκπαίδευσης Ν. Κέρκυρας κ. Χουλιάρα, η πρώην Δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας κ. Μερόπη Υδραίου, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Κέρκυρας και πλήθος κόσμου.