«Νομοσχέδιο όξυνσης εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων, νεοφιλελεύθερης κοπής»

Πόση σχέση έχει ο τίτλος του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας “Αναβάθμιση του Σχολείου…», με την αύξηση, π.χ. του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα; Αυτό που σίγουρα αναβαθμίζεται στο εν λόγω νομοσχέδιο, είναι οι ιδιωτικές δαπάνες για την παιδεία και η υποχρέωση των οικογενειών να υποστηρίξουν οικονομικά την εκπαίδευση των μαθητών, καθώς ενισχύεται η αποδέσμευση του κράτους από τις χρηματοδοτικές του υποχρεώσεις.

Ακόμα και παραδοσιακά νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις σε άλλες χώρες, δεν επιχείρησαν τέτοια επίθεση στην παιδεία, στο βαθμό βέβαια που την χρειάζονται για τους δικούς τους αναπτυξιακούς στόχους. Εδώ φαίνεται, δεν την χρειάζονται ούτε γι αυτό το λόγο, και απλά υποτάσσονται οι δημοκρατικές και κοινωνικές αξίες στους κανόνες αυτορρύθμισης των αγορών.
Ας δούμε μερικά στοιχεία με κυρίως ιδεολογική βάση:

-Μεγάλο μέρος του νομοσχεδίου αναφέρεται στα πρότυπα σχολεία, με πλήθος ρυθμίσεων και υποστήριξης, καθώς και αριθμητικής αύξησης των σχολείων αυτών. Είναι σαφής η πρόθεση να «διασωθούν» κάποια σχολεία, πελατειακής βάσης, σε σχέση με τα άλλα που αφήνονται στην τύχη τους, η ταξική εκπαίδευση και με σφραγίδα! Στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων δεν υπάρχει κανένα πρότυπο, ούτε πειραματικό.

-Συγχρόνως αυξάνει τον αριθμό των μαθητών ανά τάξη στο νηπιαγωγείο και το δημοτικό από 22 σε 25 (αρχικά 26, έκαναν έκπτωση), ενώ για να συσταθεί τάξη, καθιερώνει ελάχιστο αριθμό μαθητών τους 15. Η κυβέρνηση θεωρεί τις αυξήσεις των μαθητών ανά τμήμα, «κατά λογική αναγκαιότητα επιβεβλημένες». Έβγαλε από μόνη της και «πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης», όπως λέει, για να δικαιολογήσει τη θεσμοθέτηση. Να θυμίσουμε ότι ο Σύριζα από το 27 ως όριο, το πήγε στο 22, σε συνθήκες μνημονίων. Αυτό ήταν οπισθοδρόμηση κατά την κυβέρνηση Μητσοτάκη;

-Αναγραφή χαρακτηρισμού διαγωγής στους τίτλους σπουδών: Σύμφωνα με τη ρύθμιση, η αναγραφή του χαρακτηρισμού της διαγωγής στον σπουδών συνιστά μέτρο «διαπαιδαγώγησης». Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταργήσει την αναχρονιστική αυτή διάταξη (Ν.4485/2017). Η επαναφορά της αναγραφής είναι τιμωρητική και δεν αποσκοπεί σε παρεμβάσεις βελτίωσης της συμπεριφοράς των μαθητών. Αντίθετα, επαναφέρεται για να στιγματίζει τη μετέπειτα πορεία των μαθητών, ως ενήλικες.

-Η Β’ Λυκείου από τάξη γενικής παιδείας, περιλαμβάνει πλέον και μαθήματα προσανατολισμού, άρα η «επιβάρυνση» αρχίζει νωρίτερα..

-Καταργείται η Κοινωνιολογία ως υποχρεωτικά εξεταζόμενο μάθημα για τους υποψηφίους της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών, οι οποίοι θα εξετάζονται πλέον στα Λατινικά. Το υπουργείο Παιδείας αντιεπιστημονικά, αντιπαιδαγωγικά αλλά και αντικοινωνικά υποβαθμίζει τα μαθήματα των κοινωνικών επιστημών, τόσο με την κατάργηση της Κοινωνιολογίας από τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, αλλά και ως μάθημα Γενικής Παιδείας στην Γ΄ Λυκείου, όσο και με την κατάργηση μαθημάτων των Κοινωνικών Επιστημών στην Β΄ Λυκείου.

-Ενώ η υπουργός κατάργησε τη Θεματική Εβδομάδα στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο, στερώντας από τους μαθητές και μαθήτριες τη δυνατότητα να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από ανάλογες δραστηριότητες, έρχεται τώρα να προτείνει στη θέση τους ένα πιλοτικό πρόγραμμα σε κάποια σχολεία της επικράτειας.

Το πνεύμα της εκπαίδευσης πολλών ταχυτήτων είναι παντού. Να θυμίσουμε ότι τα Δημοτικά σχολεία τριών τύπων και Νηπιαγωγεία δύο τύπων που είχαμε μέχρι το 2015, η κυβέρνηση του Σύριζα τα έκανε ενός Ενιαίου τύπου για όλη την Ελλάδα. Τώρα αρχίζουν πάλι τις ταχύτητες.

-Αυξάνεται ο Γενικός Μέσος Όρος για την προαγωγή και την απόλυση των μαθητών στο Γενικό Λύκειο από 9.5 σε 10 και μεταφέρει την ειδική εξεταστική περίοδο για τους μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου που δεν επιτυγχάνουν τον προβλεπόμενο γενικό μέσο όρο από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου στο πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, που σημαίνει βέβαια, καλοκαιρινά φροντιστήρια.

-Προβλέπεται η παράταση της θητείας των στελεχών εκπαίδευσης που υπηρετούν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος (ανεξάρτητα αν έχει λήξει η θητεία τους ή όχι) έως και την επιλογή, τοποθέτηση και ανάληψη υπηρεσίας νέων στελεχών. Γι αυτό που ήταν προγραμματισμένο δεν είχαν χρόνο, έτσι απαιτείται ρύθμιση με σκοπό να φτιάξουν πλαίσιο για τα δικά τους «άριστα» παιδιά. Βλ. αριστεία για τα Νοσοκομεία.

-Πιλοτική εισαγωγή των αγγλικών στο νηπιαγωγείο: Η ρύθμιση αφορά στη «σχολειοποίηση» του νηπιαγωγείου, με τους «ειδικούς» να έχουν εκφράσει την πλήρη αντίθεσή τους. Η Σύνοδος των Προέδρων και Κοσμητόρων των Παιδαγωγικών Τμημάτων και Σχολών και η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας (ΔΟΕ) τονίζουν πως η ρύθμιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη φιλοσοφία του Νηπιαγωγείου, στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης, αγνοώντας τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες των νηπίων.

-Μετατρέπει το σχολείο (Γυμνάσιο και Λύκειο) σε ένα διευρυμένο εξεταστικό κέντρο, αυξάνοντας τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου (σχεδόν τα διπλασιάζει), επαναθεσμοθετώντας την τράπεζα θεμάτων σε όλο το Λύκειο καθιστώντας αναιτιολόγητα πολύ πιο δύσκολη τη διαδικασία προαγωγής και απόλυσης. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση θυσιάζει πολύτιμο διδακτικό χρόνο στη διεξαγωγή ενδοσχολικών και απολυτήριων εξετάσεων, ενώ ταυτόχρονα δίνει προτεραιότητα στην καλλιέργεια δεξιοτήτων σε βάρος της ανάπτυξης της γνώσης και όλα μαζί θα οδηγήσουν σε αύξηση της μαθητικής διαρροής. Η κυβέρνηση επιμένει στην επέκταση του ρόλου της φροντιστηριακής εξουθένωσης.

-ΕΠΑΛ: Τον Ιούλιο του 2013 ο σημερινός πρωθυπουργός απέλυσε 2500 εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ, καταργώντας αντίστοιχες (46) ειδικότητες. Σήμερα ζητάει το ίδιο αποτέλεσμα βάζοντας ηλικιακά όρια στις εγγραφές μαθητών! Δια βίου εκπαίδευση δηλαδή, όμως σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.

-Ο ρόλος του εκπαιδευτικού: Τον εκπαιδευτικό δεν τον θέλουν παιδαγωγό, σχεδιαστή, εμπνευστή, συνεργάτη, ελεύθερο, αλλά, εντολοδόχο, εκτελεστή και απολογούμενο. Ως τέτοιος, λοιπόν, θα αξιολογείται (εξωτερικά) απέναντι σε προαποφασισμένες φόρμες αξιολόγησης και απέναντι σε κάμερες.

-Αξιολόγηση: Προβλέπεται να λειτουργήσει ως εργαλείο συμμόρφωσης και κανονικοποίησης, με τη βοήθεια εξωεκπαιδευτικών παραγόντων. Η κυβέρνηση επιτυγχάνει δύο στόχους, πρώτα την κατηγοριοποίηση των σχολείων και κατ’ επέκταση τον έλεγχο της λειτουργίας τους και της ύπαρξής τους, και δεύτερο τον παραπάνω ρόλο και έλεγχο των εκπαιδευτικών.

Εν κατακλείδι, μπορεί να έχουν αύριο την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να το ψηφίσουν, αλλά πολύ γρήγορα θα γίνουν αισθητές οι αντιεκπαιδευτικές του συνέπειες, όπως και ανάγκη ανατροπής του. Το αίτημα για ουσιαστική Δημόσια και δωρεάν παιδεία που να ανταποκρίνεται στις σημερινές κοινωνικές ανάγκες παραμένει πιο δυνατό και επίκαιρο.

Κωνσταντίνος Γκούσης