Οι τουριστικές εισπράξεις αυξάνονται αλλά η αγορά… “κλαίει”!

Τα επίσημα στοιχεία της ΤτΕ για τις ταξιδιωτικές εισπράξεις, πάντως, τουλάχιστον έως πέρυσι αλλά και έως φέτος τον Ιούνιο, έδειχναν μία τελείως διαφορετική εικόνα: μία σημαντική αύξηση εισπράξεων, τόσο για τουρίστες από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, όσο και για τους εκτός.

*******************************************************************************************************

Μεγάλο αφιέρωμα για τις τουριστικές εισπράξεις φέτος και την τελευταία δεκαετία • Πόσοι επισκέφθηκαν κάθε περιφέρεια • Αποκωδικοποιώντας την επιτυχία του Αιγαίου	Το φαινόμενο όπου οι εθνικές ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξάνονται ενώ οι τοπικές επιχειρήσεις, όπως τα εστιατόρια και τα μπαρ, διαμαρτύρονται για μειωμένη κατανάλωση, είναι η αποτύπωση ενός τουριστικού μοντέλου “δύο ταχυτήτων”.
Σε εθνικό επίπεδο, η εικόνα ακολουθεί παράλληλη, αν και λιγότερο έντονη στις διακυμάνσεις της, πορεία. Το 2015, οι συνολικές ταξιδιωτικές εισπράξεις της Ελλάδας ανέρχονταν σε 14,2 δισεκατομμύρια ευρώ.	Ενώ οι αφίξεις παραμένουν σταθερές ή και ελαφρώς αυξημένες, ένας υπόκωφος προβληματισμός διαπερνά την τοπική αγορά: τα χρήματα δεν πέφτουν στην οικονομία.

*******************************************************************************************************

Κι όμως: οι ιδιοκτήτες εστιατορίων έχουν δίκιο. Η παρατήρησή τους για μείωση των εισπράξεων είναι μια ακριβής καταγραφή της πραγματικότητας στο δικό τους μικρο-οικονομικό περιβάλλον. Οι τουρίστες που αποτελούν την πελατεία τους πράγματι ξοδεύουν λιγότερα.

Τα εθνικά έσοδα αυξάνονται, αλλά αυτή η αύξηση προέρχεται από διαφορετικές πηγές: από τα “κλειστά” πακέτα all-inclusive και από την εκρηκτική δαπάνη μιας πολύ μικρής, ελίτ μερίδας τουριστών. Το αποτέλεσμα είναι το χρήμα να συγκεντρώνεται σε λίγους μεγάλους παίκτες και σε συγκεκριμένους πολυτελείς προορισμούς, αντί να διαχέεται οριζόντια στην τοπική οικονομία όπως συνέβαινε στο παρελθόν…

Σε άλλη κλίμακα

Σε κάθε εστιατόριο, σε κάθε τουριστικό μαγαζί με αναμνηστικά, σε κάθε επιχείρηση ενοικίασης θαλασσίων σπορ και αν πας, θα ακούσεις από τους επιχειρηματίες έντονη γκρίνια για πολύ μειωμένες εισπράξεις φέτος. Το παράδειγμα των τουριστών που πάνε στο μαγειρείο του σούπερ μάρκετ για να αγοράσουν δύο μερίδες σκέτο ρύζι ή τρεις ντομάτες για να τις κάνουν σαλάτα στο δωμάτιό τους, δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο.

Η δεκαετία 2015-2024 αποτέλεσε μια περίοδο βαθιών μετασχηματισμών για τον ελληνικό τουρισμό, με εντυπωσιακή συνολική ανάπτυξη, η οποία όμως δεν κατανεμήθηκε ομοιόμορφα. Η ανάλυση των δεδομένων της Τράπεζας της Ελλάδος αποκαλύπτει ένα τοπίο πολλαπλών ταχυτήτων, όπου η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, παρότι κατέγραψε αξιοσημείωτη πρόοδο, λειτουργεί σε διαφορετική κλίμακα και με διαφορετικά χαρακτηριστικά από τους απόλυτους πρωταγωνιστές του κλάδου, όπως το Νότιο Αιγαίο και η Κρήτη. Η κατανόηση των λόγων πίσω από αυτή τη διαφοροποίηση είναι κρίσιμη για την αντικειμενική αποτίμηση της θέσης της.

Ανάλυση εισπράξεων ανά περιφέρεια (στοιχεία 2024)

Τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για την κατανομή των εσόδων ανά περιφέρεια αφορούν το σύνολο του έτους 2024, καθώς η συγκεκριμένη ανάλυση δημοσιεύεται σε ετήσια βάση.

Για το 2024, σχεδόν το 90% των συνολικών ταξιδιωτικών εισπράξεων της χώρας συγκεντρώθηκε σε πέντε περιφέρειες. Η κατάταξη έχει ως εξής:

Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου:

• Εισπράξεις: 5.687,4 εκατομμύρια ευρώ
• Μερίδιο στο σύνολο: 27,9%

Περιφέρεια Αττικής:

• Εισπράξεις: 4.750,9 εκατομμύρια ευρώ
• Μερίδιο στο σύνολο: 23,3%

Περιφέρεια Κρήτης:

• Εισπράξεις: 4.568,7 εκατομμύρια ευρώ
• Μερίδιο στο σύνολο: 22,4%

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων:

• Εισπράξεις: 1.983,6 εκατομμύρια ευρώ
• Μερίδιο στο σύνολο: 9,7%

Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας:

• Εισπράξεις: 1.486,0 εκατομμύρια ευρώ
• Μερίδιο στο σύνολο: 7,3%

Οι υπόλοιπες οκτώ περιφέρειες της χώρας μοιράστηκαν το υπόλοιπο 10,3% των συνολικών εισπράξεων. Η ανάλυση αυτή καταδεικνύει την υψηλή συγκέντρωση του τουριστικού προϊόντος και των αντίστοιχων εσόδων στις παραδοσιακά ισχυρές τουριστικές περιοχές της Ελλάδας. Τα αντίστοιχα αναλυτικά στοιχεία για το 2025 αναμένονται μετά το τέλος του έτους.

Η πορεία των Ιονίων Νήσων (2015-2024)

Η δεκαετής πορεία των ταξιδιωτικών εισπράξεων στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων αποτυπώνει μια ιστορία ισχυρής ανάπτυξης, η οποία διακόπηκε βίαια από την πανδημία, για να ακολουθήσει μια εξίσου εντυπωσιακή ανάκαμψη. Η εξέλιξη των εσόδων σε ετήσια βάση σκιαγραφεί με σαφήνεια αυτές τις φάσεις.

Ξεκινώντας από μια ήδη ισχυρή βάση 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2015, η περιφέρεια ακολούθησε μια σταθερά ανοδική τροχιά τα επόμενα χρόνια, φτάνοντας στο αποκορύφωμά της το 2019, όπου τα έσοδα άγγιξαν τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Αποτέλεσμα της σταθερής αύξησης των αφίξεων, κυρίως από τις παραδοσιακές αγορές του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας.

Το 2020, η πανδημία και το παγκόσμιο κλείσιμο των συνόρων προκάλεσαν μια χωρίς προηγούμενο κατάρρευση. Οι εισπράξεις κατέρρευσαν σε μόλις 425 εκατομμύρια ευρώ, μια πτώση της τάξης του 76% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, μηδενίζοντας ουσιαστικά την πρόοδο μιας ολόκληρης δεκαετίας. Το 2021, με το μερικό άνοιγμα του τουρισμού, υπήρξε μια σημαντική, αλλά όχι πλήρης, ανάκαμψη, με τα έσοδα να ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, παραμένοντας όμως πολύ κάτω από τα προ-πανδημικά επίπεδα.

Η πραγματική ανάκαμψη ήρθε το 2022. Με την πλήρη άρση των περιορισμών, η συσσωρευμένη ταξιδιωτική ζήτηση οδήγησε τις εισπράξεις σε νέο ιστορικό ρεκόρ, φτάνοντας τα 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά ακόμα και την κορυφαία χρονιά του 2019. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και το 2023, όπου τα έσοδα σταθεροποιήθηκαν στα 1,98 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ανάλυση χωρών και οικονομικού αποτυπώματος

• Βρετανοί & Γερμανοί: Αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των εσόδων. Οι Γερμανοί, μάλιστα, στα Ιόνια ξοδεύουν περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η περιοχή προσελκύει ένα πιο εύπορο τμήμα της γερμανικής αγοράς.
• Ιταλοί: Παρότι αποτελούν την τρίτη αγορά σε μέγεθος, η δαπάνη τους είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο, υποδηλώνοντας ότι προσελκύονται κυρίως τουρίστες μέσης δαπάνης και μικρότερης διάρκειας παραμονής, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας.
• Γάλλοι & Πολωνοί: Η εκρηκτική ποσοστιαία άνοδος αυτών των αγορών (+191% και +184% αντίστοιχα στη δεκαετία) είναι το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα για την περιφέρεια. Δείχνει μια επιτυχημένη προσπάθεια διαφοροποίησης που άρχισε να αποδίδει καρπούς, προσελκύοντας εθνικότητες που συμβάλλουν στην αύξηση των συνολικών εσόδων και μειώνουν, έστω και οριακά, την απόλυτη εξάρτηση από τους Βρετανούς.

Η πανελλαδική εικόνα του πρώτου εξαμήνου του 2025

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για το πρώτο εξάμηνο του 2025 παρουσίασαν σημαντική αύξηση, φτάνοντας τα 7,66 δισεκατομμύρια ευρώ. Η αύξηση αυτή, της τάξης του 11% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2024, αποδίδεται κυρίως στην αύξηση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 10,1%, καθώς η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε οριακά κατά 0,6%.

Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα 5,99 δισεκατομμύρια ευρώ, καλύπτοντας το 35,4% του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών.

Ανά χώρα προέλευσης

Η ανάλυση των εισπράξεων ανά χώρα προέλευσης αποκαλύπτει τις αγορές που οδήγησαν την ανάπτυξη, τόσο τον τελευταίο μήνα όσο και συνολικά στο εξάμηνο.

Τον Ιούνιο του 2025, οι συνολικές εισπράξεις ανήλθαν σε 3,31 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένες κατά 8,8% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2024.

Εισπράξεις από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27):

Χώρες Ευρωζώνης: +13,5% (φτάνοντας το 1,41 δισ. ευρώ)

• Συνολική αύξηση: +5,5%
• Γερμανία: +18,6%
• Γαλλία: +19,9%
• Ιταλία: +25,7%

Εισπράξεις από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

Χώρες ΕΕ-27 εκτός Ευρωζώνης: -18,8%·

• Συνολική αύξηση: +12,0%
• Ηνωμένο Βασίλειο: +3,0%
• ΗΠΑ: +64,7%

Για το σύνολο του πρώτου εξαμήνου, οι εισπράξεις από τις κυριότερες αγορές διαμορφώθηκαν ως εξής:

• Γερμανία: 1.366,3 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση 13,5%)
• Ηνωμένο Βασίλειο: 1.081,8 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση 7,3%)
• ΗΠΑ: 704,3 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση 29,4%)
• Γαλλία: 455,9 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση 2,1%)
• Ιταλία: 344,7 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση 9,0%)
• Ρωσία: 9,6 εκατομμύρια ευρώ (σημαντική ποσοστιαία αύξηση από πολύ χαμηλή βάση)