Στον ιστορικό χώρο της Μονής Πλατυτέρας, μπροστά από τον τάφο του Ιωάννη Καποδίστρια, υπεγράφη χθες Τετάρτη η ιδρυτική πράξη σύστασης του Δικτύου Δήμων «Ιωάννης Καποδίστριας» ως νομικού προσώπου.
Στο Δίκτυο μετέχουν ως ιδρυτικά μέλη οι δήμοι Κέρκυρας, Αίγινας, Ναυπλίου, Αμμοχώστου Κύπρου και Koper – Capodistria της Σλοβενίας. Η επιλογή των πόλεων αντικατοπτρίζει τα βασικά στάδια της ζωής και της πορείας του Ιωάννη Καποδίστρια, από τη γέννηση έως και τη δολοφονία του.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εορτασμών για την επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα και αποτέλεσε το επιστέγασμα μιας μακρόχρονης προσπάθειας συνεργασίας μεταξύ πέντε πόλεων με ιστορικούς δεσμούς με τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας.
Το νέο σχήμα, με τη νομική υπόσταση της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, φιλοδοξεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την ανάδειξη της ιστορικής παρακαταθήκης του Καποδίστρια και τη συνεργασία σε πολιτιστικό, ερευνητικό και κοινωνικό επίπεδο.
Από την άτυπη συνεργασία στη θεσμική ίδρυση
Το Δίκτυο Δήμων «Ιωάννης Καποδίστριας» είχε ξεκινήσει να λειτουργεί άτυπα από το 2007, με στόχο την ανάδειξη της προσωπικότητας και του έργου του πρώτου Κυβερνήτη της χώρας, αλλά και της επίδρασής του στην ευρωπαϊκή ιστορία του 19ου αιώνα. Μέχρι σήμερα, λειτουργούσε ως μια εθελοντική σύμπραξη, χωρίς εσωτερικό κανονισμό ή νομική μορφή.
Όπως επισήμανε ο δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων Στέφανος Πουλημένος, «τα προηγούμενα χρόνια το Δίκτυο ήταν απλά μια άτυπη συνεργασία πόλεων με κοινά σημεία αναφοράς στον Ιωάννη Καποδίστρια. Τώρα, το καθεστώς αυτό αλλάζει και αποκτά νομική υπόσταση, με την υπογραφή της ιδρυτικής πράξης, σε έναν χώρο με ιδιαίτερο συμβολισμό για τη ζωή του Καποδίστρια».
Σύμφωνα με τον κ. Πουλημένο, η σύσταση του Δικτύου ως νομικού προσώπου αναμένεται να διευκολύνει τη διεύρυνση των δράσεών του και την αναζήτηση συνεργασιών με άλλες πόλεις που έχουν ιστορικούς δεσμούς με τον Καποδίστρια.
Η επιλογή της Μονής Πλατυτέρας για τη χθεσινή τελετή είχε ιδιαίτερο συμβολισμό, καθώς εκεί βρίσκεται ο τάφος του Καποδίστρια, ο οποίος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1776 και διακρίθηκε τόσο στη διεθνή διπλωματική σκηνή όσο και ως πρώτος Κυβερνήτης της ανεξάρτητης Ελλάδας. Η διαδρομή του, από την Επτάνησο Πολιτεία έως το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας και την ηγεσία του ελληνικού κράτους, αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς για τις πόλεις του Δικτύου.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με σύντομο καλλιτεχνικό πρόγραμμα από τη Χορωδία Κέρκυρας, ενώ ακολούθησαν δηλώσεις των δημάρχων για τη σημασία της πρωτοβουλίας. Όπως σημείωσαν οι εκπρόσωποι των πόλεων, η δημιουργία του Δικτύου ως νομικού προσώπου επιτρέπει τη διεύρυνση των δράσεων και την αναζήτηση νέων συνεργασιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στόχοι
Το Δίκτυο Δήμων «Ιωάννης Καποδίστριας» θέτει ως βασικούς στόχους την ανάδειξη τοποθεσιών και μνημείων που σχετίζονται με τη ζωή και το έργο του Καποδίστρια, την προώθηση δράσεων επιστημονικού, ιστορικού και καλλιτεχνικού χαρακτήρα, καθώς και τη διασύνδεση των πολιτών και των επισκεπτών με την κοινή ευρωπαϊκή κληρονομιά.
Στο καταστατικό του Δικτύου επισημαίνεται η πρόθεση για διεύρυνση της συνεργασίας με άλλες πόλεις που σχετίζονται ιστορικά με τον Καποδίστρια, όπως η Γενεύη και η Αγία Πετρούπολη. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες δήμοι στοχεύουν στη διοργάνωση πολιτιστικών ανταλλαγών, κοινών εκδηλώσεων και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε τομείς που αφορούν την τοπική ανάπτυξη και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η εμπειρία δικτύωσης μεταξύ ευρωπαϊκών πόλεων, όπως επισημάνθηκε από τους δημάρχους, μπορεί να συμβάλει στην ανάδειξη καλών πρακτικών, την ενίσχυση της ταυτότητας των τοπικών κοινωνιών και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό στην ιστορία.
ΤΙ είπαν οι δήμαρχοι
Στην τελετή παρέστησαν οι δήμαρχοι Αίγινας, Ναυπλίου, Αμμοχώστου και Κέρκυρας. Καθένας από τους συμμετέχοντες δημάρχους αναφέρθηκε στους λόγους που συνδέουν την πόλη του με το Δίκτυο.
Για τον δήμαρχο Αίγινας, Γιάννη Ζορμπά, η συμμετοχή του νησιού είναι αυτονόητη, καθώς η Αίγινα αποτέλεσε την πρώτη έδρα της Κυβέρνησης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, με τον ίδιο τον Καποδίστρια να διαμένει και να εργάζεται εκεί κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας. Όπως σημείωσε, «ο Καποδίστριας άφησε σημαντικό ίχνος πολιτικής και κοινωνικής παρέμβασης στην Ελλάδα. Η Αίγινα, ως ιστορικός δήμος, οφείλει να μετέχει σε αυτή την κοινή προσπάθεια».
Ο δήμαρχος Ναυπλίου, Δημήτρης Ορφανός, επισήμανε ότι το Ναύπλιο, πόλη στην οποία δολοφονήθηκε ο Καποδίστριας το 1831, μοιράζεται με τις υπόλοιπες πόλεις μια κοινή ιστορική παρακαταθήκη. «Με τη μετατροπή του Δικτύου σε αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, οι πόλεις που συμμετέχουμε ερχόμαστε ακόμη πιο κοντά. Προσπαθούμε να αναδείξουμε το τεράστιο έργο που άφησε ο Καποδίστριας, το οποίο θεωρώ ότι δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε στη σύγχρονη Ελλάδα».
Η Αμμόχωστος, όπως τόνισε ο δήμαρχός της Δρ. Σίμος Ιωάννου, συμμετέχει στο Δίκτυο τόσο λόγω της καταγωγής της μητέρας του Καποδίστρια από την πόλη, όσο και ως κατεχόμενος δήμος της Κύπρου. «Για εμάς έχει διπλή σημασία. Πρώτον, να συμμετάσχουμε στη μεγάλη προσπάθεια ανάδειξης του έργου του Καποδίστρια, και δεύτερον, να έχουμε την ευκαιρία να προωθήσουμε το ζήτημα της Αμμοχώστου, που παραμένει κατεχόμενη από το 1974».
Ο δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, Στέφανος Πουλημένος, αναφέρθηκε στη σημασία της νομικής συγκρότησης του Δικτύου και στη δυνατότητα αξιοποίησής του, τόσο για την ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς όσο και για την προβολή διαχρονικών μηνυμάτων που απορρέουν από το έργο του Καποδίστρια. «Πολλές από τις επιλογές του έχουν διαχρονική αξία και παραμένουν επίκαιρες και σήμερα», σημείωσε.
Η ιστορική φυσιογνωμία του Καποδίστρια
Ο Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831) υπήρξε κεντρική μορφή της νεότερης ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας. Γεννημένος στην Κέρκυρα, σπούδασε ιατρική στην Πάδοβα και ξεκίνησε τη δημόσια σταδιοδρομία του στην Επτάνησο Πολιτεία. Η διεθνής του πορεία κορυφώθηκε με την ανάληψη του αξιώματος του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, ενώ από το 1827 έως τη δολοφονία του το 1831 διετέλεσε πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ίδρυση του ελληνικού κράτους.