Φωτιά στο Ιόνιο για τον ΦΠΑ: Ακρίτες δύο ταχυτήτων

Σφοδρές πολιτικές αντιδράσεις έχει πυροδοτήσει στην Κέρκυρα η εξαγγελία του πρωθυπουργού για μείωση του ΦΠΑ σε ακριτικά νησιά, αφήνοντας εκτός τα Διαπόντια Νησιά και τους Παξούς. Τοπικοί φορείς και αντιπολίτευση κάνουν λόγο για «ακρίτες δύο ταχυτήτων», με την κυβέρνηση να απαντά πως ο αποκλεισμός οφείλεται σε δεσμευτική ευρωπαϊκή οδηγία.

Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης για επέκταση του μειωμένου κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ σε ακριτικά νησιά με πληθυσμό κάτω των 20.000 κατοίκων, αντί να φέρει ανακούφιση, προκάλεσε κύμα οργής στο Ιόνιο. Η εξειδίκευση του μέτρου, που παρουσιάστηκε από το οικονομικό επιτελείο, κατέστησε σαφές ότι οι ευνοϊκές ρυθμίσεις αφορούν αποκλειστικά νησιά του Αιγαίου και τη Σαμοθράκη, αγνοώντας πλήρως τα ακριτικά νησιά της Κέρκυρας, που αποτελούν τα βορειοδυτικά θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας.

Οργή στο Ιόνιο για τους «ακρίτες δύο ταχυτήτων»

Η αντίδραση των τοπικών αρχών και της αντιπολίτευσης ήταν άμεση και σφοδρή. Ο Δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, Στέφανος Πουλημένος, με γραπτή του δήλωση, κάλεσε την κυβέρνηση να διορθώσει την παράλειψη. «Νιώθω την ανάγκη να επισημάνω ότι ακριτικά νησιά, εκτός αυτών του ανατολικού Αιγαίου, έχουμε και στο βόρειο Ιόνιο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο κ. Πουλημένος τόνισε ότι για τα τρία Διαπόντια Νησιά, την Ερείκουσα, το Μαθράκι και τους Οθωνούς, έχει επισημανθεί επανειλημμένα η ανάγκη για μέτρα στήριξης, συμπεριλαμβανομένου του μειωμένου ΦΠΑ, προκειμένου να διατηρηθεί η ζωή σε αυτά.

Υπογράμμισε, μάλιστα, ότι το δημοσιονομικό κόστος από την ένταξη αυτών των μικρών νησιών στο μέτρο θα ήταν «ασήμαντο» για την εθνική οικονομία. Κάλεσε το Υπουργείο Οικονομικών να συμπεριλάβει στο σχετικό νομοσχέδιο και τα τρία αυτά νησιά, χαρακτηρίζοντας μια τέτοια κίνηση ως «πράξη δικαιοσύνης και ευαισθησίας για τους εκεί ακρίτες μας, που ο πληθυσμός τους συρρικνώνεται επικίνδυνα».

Αυλωνίτης:  «Απόφαση πρόδηλα αντισυνταγματική»

Σε ακόμη πιο υψηλούς τόνους κινήθηκε η δήλωση του ανεξάρτητου βουλευτή Κέρκυρας Αλέξανδρου Αυλωνίτη, ο οποίος κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι «ξέχασε» για άλλη μια φορά το Ιόνιο. «Παρότι τα Διαπόντια νησιά, Οθωνοί, Ερείκουσα, Μαθράκι είναι ακριτικά, παραμεθόρια νησιά, στην ομιλία του ο πρωθυπουργός της χώρας θυμήθηκε ΜΟΝΟ τα ακριτικά νησιά του Αιγαίου», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση το έκανε ακόμη πιο σαφές με τη σχετική διαφάνεια που προβλήθηκε, «για να μην μας μείνει καμία απορία».

Ο κ. Αυλωνίτης χαρακτήρισε την απόφαση «πρόδηλα αντισυνταγματική», καθώς, όπως είπε, παραβιάζει το άρθρο 4 του Συντάγματος περί ισότιμης μεταχείρισης των πολιτών, αλλά και «ευθέως προσβλητική για όλους εμάς τους Επτανήσιους». Δεν παρέλειψε, τέλος, να στρέψει τα βέλη του και κατά των τοπικών στελεχών της Νέας Δημοκρατίας, διερωτώμενος γιατί δεν αντιδρούν και γιατί ο Κερκυραίος Υφυπουργός Ναυτιλίας, Στέφανος Γκίκας, δεν παίρνει θέση για την «απρέπεια της κυβέρνησης».

Η επίκληση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας

Εν μέσω της πολιτικής θύελλας, ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και βουλευτής Κέρκυρας της ΝΔ, Στέφανος Γκίκας, παρενέβη για να δώσει την κυβερνητική εξήγηση. Μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, απέδωσε τον αποκλεισμό των νησιών του Ιονίου σε νομικούς και όχι πολιτικούς λόγους. «Θα ήταν αφελής κάποιος να πιστέψει ότι η Κυβέρνησή μας το έκανε σκόπιμα, καθότι το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος για τα μικρά νησιά του Ιονίου είναι ελάχιστο!», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με τον κ. Γκίκα, ο μοναδικός λόγος που τα Διαπόντια Νησιά και οι Παξοί δεν συμπεριλήφθηκαν είναι διότι δεν το επιτρέπει η ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/112/ΕΚ, η οποία στο άρθρο 104, όπως εξήγησε, «αναφέρει ρητά τα νησιά που θα μπορούσε η Ελλάδα να εφαρμόσει το μέτρο και τα οποία δεν περιλαμβάνουν το Ιόνιο». Ο ίδιος διευκρίνισε ότι η πρόβλεψη αφορούσε εξ αρχής μόνο τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Ο Υφυπουργός πρόσθεσε ότι όταν η συγκεκριμένη οδηγία τεθεί εκ νέου σε διαπραγμάτευση, κάτι που τοποθέτησε χρονικά στο 2027, η ελληνική κυβέρνηση θα επιδιώξει τη συμπερίληψη και των ακριτικών νησιών του Ιονίου. Στην προσπάθειά του να αμβλύνει τις εντυπώσεις, ο κ. Γκίκας αναφέρθηκε σε ένα άλλο μέτρο που ανακοινώθηκε στη ΔΕΘ, την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για την κύρια κατοικία σε χωριά, χαρακτηρίζοντάς το «επανάσταση» με μεγάλη εφαρμογή στο Ιόνιο, που θα απαλλάξει χιλιάδες πολίτες από τον φόρο.

Ποια νησιά ευνοούνται από το μέτρο

Η επέκταση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ, που μέχρι σήμερα κάλυπτε μόνο τη Λέρο, τη Λέσβο, την Κω, τη Σάμο και τη Χίο, αφορά πλέον δεκάδες νησιά, όλα στο Αιγαίο Πέλαγος. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις και με βάση την απογραφή του 2021, στη λίστα περιλαμβάνονται:

• Βόρειο Αιγαίο:Λήμνος, Ικαρία, Φούρνοι Κορσεών, Οινούσσες, Ψαρά και Άγιος Ευστράτιος.
• Δωδεκάνησα:Κάλυμνος, Κάρπαθος, Πάτμος, Σύμη, Αστυπάλαια, Κάσος, Νίσυρος, Λειψοί, Τήλος, Μεγίστη (Καστελλόριζο), Χάλκη και Αγαθονήσι.
• Έβρος:Σαμοθράκη.

Η απόφαση αυτή αφήνει εκτός όχι μόνο τα Διαπόντια Νησιά (Ερείκουσα, Μαθράκι, Οθωνοί) και τους Παξούς, αλλά και άλλα νησιά του Ιονίου που θα μπορούσαν ενδεχομένως να πληρούν πληθυσμιακά κριτήρια, δημιουργώντας ένα αίσθημα αδικίας και περιφρόνησης στους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι βλέπουν τους εαυτούς τους ως θεματοφύλακες των δυτικών συνόρων της χώρας, χωρίς όμως την ανάλογη αναγνώριση και στήριξη από την πολιτεία.