Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε, στην Αθήνα, σύσκεψη με στόχο τη στήριξη της πρωτοβουλίας της ΚΕ του Κόμματος για την ανέγερση μνημείου στο Λαζαρέτο, στο μαρτυρικό νησί όπου εκτελέστηκαν δεκάδες κομμουνιστές και αγωνιστές των λαϊκών αγώνων τις δεκαετίες του ’40 και του ’50.
Σύμφωνα με το ΚΚΕ:
Στην εκδήλωση μίλησαν ο Γιάννης Μπορμπότης, γραμματέας της ΤΕ Κέρκυρας του ΚΚΕ και η Κέλλυ Παπαϊωάννου, μέλος της Επιτροπής Μνημείων και Μουσείων της ΚΕ του ΚΚΕ.
Η εκδήλωση είχε χαρακτήρα ανοιχτού καλέσματος για τη συμβολή όλων, υλική, ηθική και πολιτική, ώστε να υλοποιηθεί αυτή η πρωτοβουλία του Κόμματος και να στηθεί ένα μνημείο αντάξιο της ιστορίας του Λαζαρέτο, που να αναδεικνύει τον πραγματικό χαρακτήρα του τόπου ως σύμβολο της ταξικής πάλης και της θυσίας.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε η Λουίζα Ράζου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και ο Δημήτρης Γόντικας μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ η παρουσία πλήθους Κερκυραίων που ζουν στην Αθήνα επιβεβαίωσε το ευρύ ενδιαφέρον και τη ζωντανή σύνδεση του λαού με τη μνήμη και την αλήθεια για την ιστορία του Λαζαρέτο.
«Το Λαζαρέτο δεν ήταν απλώς ένας τόπος εκτέλεσης…»
Στην τοποθέτησή του, ο Γιάννης Μπορμπότης, αναφέρθηκε διεξοδικά στην ιστορική σημασία του Λαζαρέτο. Ανέδειξε τον ρόλο του ως τόπου θυσίας των πάνω από 118 κομμουνιστών και αγωνιστών, οι οποίοι εκτελέστηκαν κατά την περίοδο 1946-1954, με μοναδικό «έγκλημα» τη στράτευσή τους στην υπόθεση του λαού. «Το Λαζαρέτο δεν ήταν απλώς ένας τόπος εκτέλεσης, ήταν τόπος μαρτυρίου, τόπος που αποτυπώνει το ύψος της ταξικής πάλης στη χώρα μας», υπογράμμισε ο ομιλητής και πρόσθεσε: «οι εκτελεσμένοι στο Λαζαρέτο κατέληξαν εκεί γνωρίζοντας ότι αυτός θα ήταν ο προδιαγεγραμμένος δρόμος της άρνησης τους να αποκηρύξουν αυτό που ήταν, όλων όσων πίστευαν και αφιέρωσαν την ζωή τους σε αυτά». Παράλληλα, αναφέρθηκε στην προσπάθεια όλων των αστικών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών να αποκρύψουν το ιστορικό περιεχόμενο του Λαζαρέτο, αναγορεύοντας το αυθαίρετα σε «μνημείο εθνικής συμφιλίωσης». Αυτή η προσπάθεια συγκάλυψης και παραχάραξης, όπως τόνισε, δεν είναι τυχαία. Έχει σκοπό να σβήσει τη μνήμη της ταξικής σύγκρουσης και να αφοπλίσει πολιτικά τις νέες γενιές.
Ο Γιάννης Μπορμπότης παρουσίασε και τις πολύμορφες πρωτοβουλίες που έχει αναπτύξει η Οργάνωση του ΚΚΕ στην Κέρκυρα το τελευταίο διάστημα, μεταξύ αυτών: ξεναγήσεις, επισκέψεις στον χώρο του Λαζαρέτου, πολιτικές εκδηλώσεις, συγκέντρωση αρχειακού υλικού και μαρτυριών. Τόνισε επίσης τη σημασία της ερευνητικής δουλειάς του Χρήστου Κορφιάτη για την αποκατάσταση στοιχείων των εκτελεσμένων και εξήρε τη συμβολή του ποιητή Κώστα Ρούσσινου με την αφιέρωση της ποιητικής του συλλογής «Λαζαρέτο / Προσκυνώ», του συνθέτη Σπύρου Σαμοΐλη που τη μελοποίησε, την συμβολή του μαέστρου Χρήστου Κολοβού στην πρόσφατη εκδήλωση για τα 80 χρόνια από την Αντιφασιστική νίκη στο Δημοτικό Ωδείο Κέρκυρας όπου ακούστηκε σε πρώτη εκτέλεση σε αυτή τη μορφή, το έργο «Το Νησί» που είναι αφιερωμένο στους εκτελεσμένους του Λαζαρέτο, σε ποίηση του Γιώργου Μπάκολη και μελοποίηση του συνθέτη Σπύρου Μαυρόπουλου. Στην συνέχεια υπογράμμισε ότι όλες αυτές οι πρωτοβουλίες, μικρές και μεγάλες, συνθέτουν ένα ενιαίο ρεύμα ιστορικής ευθύνης και αγωνιστικής μνήμης, που τροφοδοτεί και στηρίζει έμπρακτα την πρωτοβουλία της ΚΕ για την ανέγερση του μνημείου.
Κλείνοντας, απηύθυνε κάλεσμα συμμετοχής και οικονομικής στήριξης μέσω της διακίνησης της ειδικής αναμνηστικής κάρτας που έχει κυκλοφορήσει για τον σκοπό αυτό, σημειώνοντας ότι «το μπόι της Ιστορίας μετριέται με την πράξη και την αφοσίωση, όχι με λόγια».
Η τέχνη στην υπηρεσία της μνήμης και του αγώνα
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε η Κέλλυ Παπαϊωάννου, μέλος της Επιτροπής Μνημείων και Μουσείων της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία ανέλυσε τα καλλιτεχνικά και ιστορικά χαρακτηριστικά του υπό ανέγερση μνημείου.
Αναφέρθηκε στην επιτυχή διεξαγωγή πανελλήνιου καλλιτεχνικού διαγωνισμού, που προκήρυξε η Κεντρική Επιτροπή, μέσα από τον οποίο αναδείχθηκε η πρόταση του γλύπτη Βασίλη Δωρόπουλου. Το έργο του αποτυπώνει μπλεγμένες ανθρώπινες μορφές που ανελίσσονται – ένα δυνατό καλλιτεχνικό σχήμα που παραπέμπει στην ανάταση και το ηθικό μεγαλείο των εκτελεσμένων.
Η τοποθέτηση του μνημείου προβλέπεται να γίνει με σεβασμό στον χώρο, δίπλα στον τοίχο των εκτελέσεων, χωρίς να επισκιάζει τα αυθεντικά στοιχεία του μαρτυρίου. Το γλυπτό θα έχει ύψος έως 2,50 μέτρα και θα στηρίζεται σε βάση από μπετόν, με τεχνική και αισθητική αρτιότητα, αντάξια του περιεχομένου του χώρου.
Η Κέλλυ Παπαϊωάννου αναφέρθηκε επίσης στην ευρύτερη προσπάθεια του Κόμματος να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη των τόπων θυσίας, φέρνοντας ως παραδείγματα τη δουλειά στο Επταπύργιο, στο Γράμμο και αλλού. Επισήμανε τις δυσκολίες αλλά και τη σημασία αυτών των πρωτοβουλιών σε μια εποχή όπου εντείνονται οι απόπειρες αναθεώρησης της ιστορίας.
Όπως χαρακτηριστικά είπε: «Η ιστορική μνήμη δεν είναι αφηρημένο καθήκον. Είναι πεδίο σύγκρουσης. Είναι πολιτική πράξη. Και το μνημείο στο Λαζαρέτο δεν είναι απλώς μια τιμή. Είναι μαρτυρία και όπλο μαζί. Είναι το φως της Ιστορίας απέναντι στο σκοτάδι της λήθης».
Κλείνοντας, κάλεσε όλους να συνεχίσουν τη στήριξη, ώστε το έργο να ολοκληρωθεί με επιτυχία και να παραδοθεί στο λαό, στους απογόνους των εκτελεσμένων, αλλά και στις νεότερες γενιές, ως σύμβολο αλήθειας, αντίστασης και ταξικής αξιοπρέπειας.