Στον Δήμο πια, «με τη βούλα» της ΕΤΑΔ, η κυριότητα του Λαζαρέτου

Καρποφόρησε έπειτα από επίμονη διεκδίκηση, ενώ από το 2012 εκκρεμούσε η εφαρμογή σχετικής διάταξης νόμου, η περιπετειώδης υπόθεση μεταβίβασης της κυριότητας της μαρτυρικής κερκυραϊκής νησίδας Λαζαρέτο από επιχειρηματικό φορέα του Ελληνικού Δημοσίου στον Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του κεντρικού Δήμου της Κέρκυρας παρέλαβαν σήμερα ταχυδρομικά από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) δύο έγγραφα – αποφάσεις της (με ημερομηνίες 17.6.2025 και 13.11.2024), βάσει των οποίων η κυριότητα της νησίδας παύει να ανήκει στην ίδια και μεταγράφεται στο Κτηματολογικό Γραφείο Κέρκυρας στο όνομα του Δήμου, σε εφαρμογή σχετικής διάταξης του ν. 4049/2012.

Στα σχετικά έγγραφα η ΕΤΑΔ δηλώνει ρητά ότι δεν ανήκει πλέον στην ίδια ο τίτλος κυριότητας της νησίδας και ότι αυτός περνά πλήρως και άνευ όρων στον Δήμο. Στα ίδια έγγραφα εμπεριέχονται όλες οι κατά νόμο απαιτούμενες από το Κτηματολογικό Γραφείο Κέρκυρας αποφάσεις της ΕΤΑΔ για τη μεταγραφή της κυριότητας της νησίδας στον Δήμο, χωρίς τις οποίες ήταν ανέφικτη η μεταβίβαση.

Ικανοποιούνται έτσι μια πάγια διεκδίκηση του κερκυραϊκού λαού και η ομόφωνη απαίτηση που είχε διατυπώσει το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου προς την ΕΤΑΔ και αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες τον Αύγουστο του 2021, σε συνέχεια προηγούμενων διεκδικήσεων για χρήση – κατοχή της νησίδας. Παρά τη σαφή πρόβλεψη διάταξης (άρθρου 38) του ν. 4049/2012 για τη μεταβίβαση του Λαζαρέτου στον Δήμο, οι κυβερνήσεις και αρμόδιοι δημόσιοι φορείς από το 2012 έως τον Μάιο του 2021 είτε επέμεναν να θεωρούν ότι ο Δήμος έχει μόνον περιορισμένα δικαιώματα χρήσης στη νησίδα είτε με διάφορες αβάσιμες δικαιολογίες απέφευγαν να προχωρήσουν στην εφαρμογή του επίμαχου άρθρου του νόμου.

Για πρώτη φορά ρητή παραδοχή κυβερνητικού στελέχους ότι το Λαζαρέτο ανήκει στον κερκυραϊκό Δήμο υπήρξε, ως γνωστόν, τον Μάιο του 2021, όταν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε τεκμηριωμένη Ερώτηση που είχαν καταθέσει έναν μήνα νωρίτερα βουλευτές του ΚΚΕ ειδικά για αυτό το θέμα, με επίκληση του ν. 4049/2012, παραδέχθηκε εγγράφως ότι αποτελεί νόμιμη υποχρέωση η μεταβίβαση πλήρους κυριότητας της νησίδας στον Δήμο και ότι μόνος ιδιοκτήτης της πρέπει να είναι ο Δήμος.

Η ΕΤΑΔ, από την πλευρά της, αν και με τη σειρά της παραδέχθηκε ότι δεν δικαιούται να παρακρατεί την κυριότητα του Λαζαρέτου, επικαλούνταν επί μακρόν, έως τα τέλη του 2024, νομοτεχνικά σφάλματα στον ν. 4049/2012, που εμπόδιζαν, όπως υποστήριζε, τη νομότυπη μεταβίβαση της κυριότητας της νησίδας στον Δήμο. Χρειάστηκαν έκτοτε νέες πιέσεις από διάφορες πλευρές και νέα δημοσιεύματα (το όλο θέμα είχε αναδειχθεί από το CorfuPress.com στις 11 Απριλίου 2021), μαζί και διαβήματα του δημάρχου Στέφανου Πουλημένου προς τη διευθύνουσα σύμβουλο της ΕΤΑΔ Ηρώ Χατζηγεωργίου κατά τους τελευταίους μήνες και πάλι τις προηγούμενες εβδομάδες, για να επιλυθεί επιτέλους το ζήτημα, με τη λήψη αναγκαίων διαδικαστικών αποφάσεων και την αποστολή στον Δήμο όλων των απαιτούμενων εγγράφων για τη μεταβίβαση.

Όπως είναι γνωστό, στη νησίδα Λαζαρέτο – που απέχει περί τα 2,5 ναυτικά μίλια από την πόλη του νησιού – εκτελέστηκαν από το μεταπολεμικό κράτος, κυρίως κατά την περίοδο 1947-1949, δεκάδες πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές της Κέρκυρας, κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που αρνήθηκαν να αποκηρύξουν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ. Η νησίδα, που για μεγάλο χρονικό διάστημα από τον 16ο αιώνα αποτελούσε λοιμοκαθαρτήριο και τόπο απόθεσης χτυπημένων από επιδημίες φτωχών και άπορων Κερκυραίων σε άθλιες συνθήκες, το 1943 είχε χρησιμοποιηθεί από τους Ιταλούς κατακτητές του νησιού ως στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων αντιστασιακών.

Από το 1992 το Λαζαρέτο έχει κηρυχθεί επισήμως ως Ιστορικός Τόπος, για τους τρεις προαναφερθέντες λόγους, χωρίς όμως να παύσουν κινήσεις και προσπάθειες διαφόρων επιχειρηματικών κύκλων, κατά διαστήματα, για κερδοσκοπική «αξιοποίηση» της νησίδας ή μέρους της. Μαζί με τον τοίχο των εκτελέσεων λαϊκών αγωνιστών της μεταπολεμικής περιόδου, σώζονται στη νησίδα ερειπωμένα κτίσματα – τείχη αιώνων, καθώς και παλιά εκκλησία.

Προφανώς, η επιτυχία της πλήρους και οριστικής ανάληψης του ελέγχου του Λαζαρέτου από τον Δήμο δυσχεραίνει κάθε κερδοσκοπικό σχέδιο εμπορικών «παρεμβάσεων» στη νησίδα και δημιουργεί καλύτερες προϋποθέσεις για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων διάσωσης των ιστορικών στοιχείων της και ανάδειξής της ως πολυσήμαντου κερκυραϊκού Ιστορικού Τόπου, σύμφωνα με την ιστορική παρακαταθήκη της.

Χ. Κ.