Από τις απειλές, τις πιέσεις και τις δυσκολίες προς το Γιάννη Σμαραγδή για να γυρίσει την ταινία για τη ζωή του Καποδίστρια, έως την αποκάλυψη του Αλ. Αυλωνίτη ότι ο Κ Τασούλας ως πρόεδρος της Βουλής, αρνήθηκε ακόμα και να ακούσει για την πρόταση να στηθεί ανδριάντας του θεμελιωτή της σύγχρονης Ελλάδας στο Κοινοβούλιο… Η εκδήλωση πρώτης παρουσίασης του ντοκιμαντέρ «Αναφορά στον Ι. Καποδίστρια» τα είχε όλα: , καταγγελίες, αποκαλύψεις, συγκίνηση αλλά και δέος στην πολιτική προσωπικότητα που σημαδεύει τη χώρα μας έως και σήμερα!
Η συζήτηση για τη ζωή, το έργο και τη διαρκή παρακαταθήκη του Ιωάννη Καποδίστρια αναζωπυρώθηκε στην Κέρκυρα, με αφορμή την πρώτη προβολή στο νησί του ντοκιμαντέρ του Γιάννη Σμαραγδή, «Αναφορά στον Ι. Καποδίστρια». Η εκδήλωση, που φιλοξενήθηκε την Κυριακή στον Όμιλο Αντισφαίρισης, λειτούργησε ως πρόλογος για την επερχόμενη ταινία μυθοπλασίας «Καποδίστριας» που τα γυρίσματα της οποίας ολοκληρώθηκαν και θα κάνει πρεμιέρα στις 25 Δεκεμβρίου, αφού προηγουμένως προβληθεί το Νοέμβριο στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Νέας Υόρκης. Έδωσε,δε, την ευκαιρία για μια σε βάθος συζήτηση για την αξία του Κυβερνήτη και τα εμπόδια που συναντά η μνήμη του.
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής παρουσίασε ως πόρισμα οκταετούς έρευνας τη θέση ότι ο Καποδίστριας ίδρυσε τη Φιλική Εταιρεία. Η απόγονός του, Ναταλία Καποδίστρια, περιέγραψε την παραγωγή της ταινίας ως έναν αγώνα ενάντια σε «Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες», αποκαλύπτοντας ότι ο σκηνοθέτης δέχθηκε απειλές κατά της ζωής του. Ο βουλευτής Αλέξανδρος Αυλωνίτης μετέφερε τη συζήτηση στο πολιτικό πεδίο, καταγγέλλοντας ονομαστικά τον Κωνσταντίνο Τασούλα για την αγνόηση αιτήματος που είχε υποβάλει ως βουλευτής για την ανέγερση ανδριάντα του Κυβερνήτη στο Κοινοβούλιο.
Σμαραγδής: Από τις απειλές, στη σκοτεινή αίθουσα
Ο Γιάννης Σμαραγδής τοποθέτησε τον Ιωάννη Καποδίστρια ως τον πραγματικό ιδρυτή της Φιλικής Εταιρείας, μια θέση που, όπως είπε, αποτελεί προϊόν οκταετούς έρευνας. Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η άποψη αυτή θα αναγνωριστεί επίσημα στο μέλλον, «είτε σε δέκα, είτε σε πενήντα ή εκατό χρόνια».
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, η ταινία παρουσιάζει τον Καποδίστρια ως «υπόδειγμα ζωής» και ως μια «στρογγυλή ολότητα». Για να περιγράψει τον χαρακτήρα του, ο Σμαραγδής αναφέρθηκε στην άρνησή του να λάβει μισθό και στη διάθεση των εσόδων του για τη χρηματοδότηση σπουδών νέων Ελλήνων, σε σημείο που ο ίδιος να μην έχει χρήματα για τη θέρμανσή του. Όπως είπε ο σκηνοθέτης, το όραμα του Κυβερνήτη ήταν η δημιουργία μιας φωτισμένης ηγετικής τάξης και η ενεργοποίηση του πολιτισμικού κυττάρου των Ελλήνων, ώστε η Ελλάδα να γίνει «μήτρα» πολιτισμού. Στο πλαίσιο αυτό, ο Σμαραγδής υποστήριξε ότι ο Καποδίστριας γνώριζε πως βάδιζε προς τον θάνατο και επέλεξε συνειδητά τη θυσία.
Ο σκηνοθέτης ανακοίνωσε ότι η ταινία είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και, μετά την προβολή της στις αίθουσες, θα διανεμηθεί δωρεάν σε σχολεία, πανεπιστήμια, δήμους και πολιτιστικά κέντρα. Σκοπός, όπως τον περιέγραψε, είναι το έργο να λειτουργήσει ως ένα «κεράκι» που θα μεταφέρει το «φως του Καποδίστρια».
“Πάλη στο καθεστώς που κηδεμονεύει την Ελλάδα”
Ο Γιάννης Σμαραγδής περιέγραψε το φιλμ ως μια «πάλη ενάντια σε ένα καθεστώς πραγμάτων που κηδεμονεύει την Ελλάδα από μέσα και απ’ έξω» και μίλησε για έναν αγώνα που τον έφερε στα όριά του, συμπεριλαμβανομένων και προσωπικών κινδύνων. Συνέδεσε την αντοχή του με τη φιλοσοφία του να απορρίπτει το χρήμα ως κίνητρο. «Επιδιώκω τη φτώχεια», δήλωσε, καθώς η απελευθέρωση από το κέρδος, κατά τα λεγόμενά του, επιτρέπει στα πράγματα να εξελιχθούν αυθεντικά.
Χαρακτήρισε, τέλος, τη Ναταλία Καποδίστρια «σιωπηρή δύναμη» πίσω από την ταινία, αναφέροντας ότι οργάνωσε το γύρισμα στην Κέρκυρα και του προσέφερε ηθική στήριξη επί οκτώ χρόνια. Μέσω εκείνης, όπως είπε, αισθάνθηκε ότι μπορούσε να αγγίξει το «ήθος» και το «αίμα» του ίδιου του Κυβερνήτη.
Ο Αλ. Αυλωνίτης κατήγγειλε τον Κ. Τασούλα!
Σε καταγγελία κατά του τότε Προέδρου της Βουλής, Κωνσταντίνου Τασούλα, για την αντιμετώπιση του αιτήματος να τιμηθεί ο Ιωάννης Καποδίστριας στο Κοινοβούλιο προχώρησε ο ανεξάρτητος βουλευτής Κέρκυρας, Αλέξανδρος Αυλωνίτης μιλώντας στην εκδήλωση.
Ο κ. Αυλωνίτης, αφού περιέγραψε τον προσωπικό του θαυμασμό για τη μορφή του Καποδίστρια, ο οποίος, όπως είπε, του δημιούργησε μια «μυθική εικόνα» από τα παιδικά του χρόνια, κυρίως λόγω της ασκητικής του ζωής και της ανιδιοτέλειάς του, μετέφερε την εμπειρία του από την είσοδό του στη Βουλή το 2019, όπου διαπίστωσε την απουσία ανδριάντα του Καποδίστρια, σε αντίθεση με τα αγάλματα των Βενιζέλου και Τρικούπη, εντοπίζοντας μόνο «μια μικρή προτομή στην κορυφή της σκάλας».
Η διαπίστωση αυτή, όπως ανέφερε, τον οδήγησε να υποβάλει, μαζί με συνεργάτες του, επίσημο αίτημα για την ανέγερση ανδριάντα και τη θέσπιση «ημέρας Καποδίστρια». Σύμφωνα με τον βουλευτή, το αίτημα αυτό δεν έλαβε ποτέ καμία απάντηση. Κατήγγειλε τον τότε Πρόεδρο, Κωνσταντίνο Τασούλα (σήμερα, ΠτΔ), ο οποίος, σύμφωνα με τον κ. Αυλωνίτη, απαξίωσε έστω και να απαντήσει στο αίτημά τους για συνάντηση. Αυτή η στάση, όπως είπε, τον οδήγησε να δηλώσει από το βήμα την πρόθεσή του να καταψηφίσει τον κ. Τασούλα.
Ο βουλευτής συνέδεσε την προσωπική του εμπειρία με τα εμπόδια που αντιμετώπισε ο Γιάννης Σμαραγδής για την ταινία του, κάνοντας λόγο για «κάτι υφέρπων» στον πολιτικό κόσμο της χώρας απέναντι στον Καποδίστρια ενω τόνισε ότι το μέγιστο δίδαγμα του Κυβερνήτη είναι η υπηρεσία στο δημόσιο συμφέρον, σε αντίθεση με την επιδίωξη προσωπικών αξιωμάτων.
Στ. Πουλημένος: Βαθιά ριζωμένη σχέση με τους Κερκυραίους
Ο Δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας, Στέφανος Πουλημένος, εστίασε στην απόδειξη του ισχυρισμού του ότι «κανένας άλλος τόπος στη χώρα μας δεν είναι συνδεδεμένος τόσο πολύ με τον Ιωάννη Καποδίστρια». Απαρίθμησε τις αναφορές στον Κυβερνήτη που συναντά κανείς στην καθημερινή ζωή του νησιού: το αεροδρόμιο, η κεντρική οδός της πόλης, το Μέγαρο Καποδίστρια, η ομώνυμη Φιλαρμονική και η αντίστοιχη Χορωδία.
Ο κ. Πουλημένος επέκτεινε την τεκμηρίωσή του και στο ιστορικό πεδίο, υπενθυμίζοντας ότι στην Κέρκυρα ο Καποδίστριας γεννήθηκε και τάφηκε, θεμελίωσε τη δημόσια εκπαίδευση, συναντήθηκε με τους αρματολούς το 1819 και αδελφοποιήθηκε με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Αναφέρθηκε, επίσης, στη σημαντική ερευνητική δουλειά που έχει γίνει στο νησί, μνημονεύοντας τα ιστορικά συγγράμματα των Γρηγορίου και Κώστα Δαφνή. Αυτή η βαθιά ριζωμένη σχέση εξηγεί γιατί οι Κερκυραίοι, όπως του είχε αναφέρει ο ίδιος ο κ. Σμαραγδής, αποτέλεσαν «μια ανοιχτή αγκαλιά» για την παραγωγή της ταινίας.
Ναταλία Καποδίστρια: “Ενάντια σε Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες”
Η ομιλία της ηθοποιού και απογόνου του Κυβερνήτη, Ναταλίας Καποδίστρια, εστίασε στην οκταετή οδύσσεια για τη δημιουργία της ταινίας «Καποδίστριας», περιγράφοντάς την ως έναν κύκλο γεμάτο «αγωνία, πόνο, ελπίδα και τέλος ανάταση». Για να καταδείξει το μέγεθος της πρόκλησης, αποκάλυψε πως η ίδια είχε εμπλακεί σε τρεις προηγούμενες, αποτυχημένες προσπάθειες για τη δημιουργία ταινίας για τον Κυβερνήτη, ενώ χαρακτήρισε την ίδια τη σεναριακή μεταφορά της ζωής του «ανελέητη σπαζοκεφαλιά».
Η μαρτυρία της κορυφώθηκε με την αποκάλυψη ότι ο σκηνοθέτης, Γιάννης Σμαραγδής, δέχθηκε ακόμη και απειλές για τη ζωή του. Η κυρία Καποδίστρια περιέγραψε το εγχείρημα ως έναν αγώνα ενάντια σε «Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, που ακόμα και 200 χρόνια σχεδόν μετά τη δολοφονία του κρατούν τα κλειδιά της μνήμης του».
Απέναντι σε αυτά τα εμπόδια, αντιπαρέβαλε μια αίσθηση υπερβατικής καθοδήγησης που, σύμφωνα με την ίδια, διακατείχε την παραγωγή. Μετέφερε τα λόγια του σκηνοθέτη, ότι «η ταινία γίνεται, προχωράει από μόνη της», και επιβεβαίωσε την αίσθηση αυτή από προσωπική εμπειρία, λέγοντας πως «ήταν πάμπολλες οι στιγμές που όλοι οι εμπλεκόμενοι νιώσαμε πως δεν μπορεί, η ταινία γίνεται εκ των άνωθεν».
Ράπτης: “Μεγάλη μας τιμή”
Οικοδεσπότης της βραδιάς και Πρόεδρος του Ομίλου Αντισφαίρισης Κερκύρας, Μάνος Ράπτης, τοποθέτησε την εκδήλωση στο πλαίσιο της ιστορίας και των νέων στόχων του σωματείου. Αφού παρουσίασε τη διαδρομή του Ομίλου από την ίδρυσή του το 1896, εξήγησε ότι η διοργάνωση εντάσσεται στην πρόσφατη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου για διεύρυνση των δραστηριοτήτων και στον πολιτιστικό τομέα.
Απευθυνόμενος στον Γιάννη Σμαραγδή, ο κ. Ράπτης χαρακτήρισε την παρουσία του «μεγάλη τιμή για τον όμιλό μας». Πρόσθεσε, μάλιστα, μια προσωπική παρατήρηση για τον σκηνοθέτη, λέγοντας: «με τη σεμνότητα η οποία συνοδεύει το μεγαλείο σας, επιβεβαιώνεται αυτό το οποίο λέγεται για όλους τους μεγάλους, ότι όποιος είναι μεγάλος είναι και σεμνός».
Ο κ. Ράπτης ολοκλήρωσε την ομιλία του με μια ειδική αναφορά στον παρευρισκόμενο ερευνητή Γιώργο Σκλαβούνο. Τον παρουσίασε στο κοινό ως «μια άλλη εμβληματική φυσιογνωμία των Κερκυραϊκών γραμμάτων» και ως «έναν άνθρωπο ο οποίος έχει αφιερώσει όλη του τη ζωή στον Ιωάννη Καποδίστρια», συνδέοντας έτσι την τιμή προς τον δημιουργό της ταινίας με την τιμή προς τον δια βίου μελετητή του ιστορικού προσώπου.