Αλέξανδρος Καψοκόλης
«Immortālis Atheus»: Όταν η αιωνιότητα παγιδεύεται στην πιο ανθρώπινη πλευρά της πίστης
Στην «CorfuPress.com» φιλοξενούμε τον συγγραφέα κύριο Αλέξανδρο Καψοκόλη με αφορμή το νέο του βιβλίο «Immortālis Atheus-Αθάνατος Άθεος», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Μια σκοτεινή ιστορία απληστίας που βρίθει από μυστικά και αμέτρητες θυσίες, η οποία θα σας ταξιδέψει μέσα στους αιώνες. Πως εφαρμόζεται η θρησκεία μέχρι σήμερα;
Σε μια εποχή που οι λέξεις «θρησκεία», «αθανασία» και «ανθρώπινη ευθύνη» πυροδοτούν αμφιλεγόμενες συζητήσεις, ο συγγραφέας δεν φοβάται να πει όσα πολλοί αποφεύγουν. Το έργο του, πολυεπίπεδο και γεμάτο αναφορές σε ιστορικά και θεολογικά σημεία, δεν κλείνεται σε εύκολες ταμπέλες. Δεν πρόκειται για ένα απλό πολεμικό ή φιλοσοφικό μυθιστόρημα – είναι κάτι βαθύτερο, πιο υπαρξιακό, πιο ανατρεπτικό. Με τον ήρωα του να σηκώνει το Σταυρό του Χριστού -κυριολεκτικά και μεταφορικά- και να διατρέχει αιώνες μοναξιάς, μαρτυρίας και εσωτερικής πάλης, ο συγγραφέας μάς προκαλεί να ξαναδούμε το καλό και το κακό, την πίστη και τη βεβήλωση, όχι ως αντίθετα, αλλά ως φωνές που παλεύουν μέσα στον ίδιο άνθρωπο. Ας δούμε τους αιώνες μέσα από τα μάτια του Αθάνατου.
Συνέντευξη στη Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Κύριε Καψοκόλη, στο Immortālis Atheus δεν καταγγέλλετε απλώς τα σκοτεινά πρόσωπα της θρησκείας αλλά δημιουργείτε έναν ήρωα που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της Σταύρωσης και όμως δηλώνει άθεος. Ποια ανάγκη σάς ώθησε να ξεκινήσετε αυτόν τον τόσο ριψοκίνδυνο διάλογο μεταξύ πίστης και αμφισβήτησης; Υπήρχαν δεύτερες σκέψεις κατά τη συγγραφή;
Απ: Σας ευχαριστώ πολύ για τις όμορφες και to the point ερωτήσεις. Η συγγραφή μου βασίζεται πολύ στην ανάγκη του βιβλίου να αποκαλυφθεί πρώτα σε εμένα τον ίδιο και μετά στου ς αναγνώστες μου. Το θέμα της πίστης δεν με απασχόλησε ποτέ σαν θέμα αμφισβήτησης, παρά μόνο η στάση των εκπροσώπων της απέναντι στους ανθρώπους και στα υπόλοιπα πλάσματα του πλανήτη μας. Δικαίως ή αδίκως θεωρώ ότι δεν πρεσβεύουν οι περισσότεροι τα διδάγματά Του. Η ιστορία θα δείξει… Δεν είχα καμιά δεύτερη σκέψη παρά τα μηνύματα ελαχίστων που προτού καλά καλά το διαβάσουν έσπευσαν να το λοιδορήσουν γιατί θίγονταν από τον τίτλο, αλλά τους διέφευγε η ουσία όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα σε όλα τα θέματα από τους φανατισμένους και από τους ακόλουθους.
Ο «Αθάνατος» σηκώνει τον σταυρό του με αντάλλαγμα την αιωνιότητα. Μια αιωνιότητα όμως που αποδεικνύεται κατάρα. Πόσο δύσκολο ήταν να χειριστείτε έναν χαρακτήρα που δεν πεθαίνει ποτέ, αλλά ζει συνεχώς τον θάνατο των άλλων;
Απ: Ήταν ο χαρακτήρας που λάτρεψα, πόνεσα μαζί του, έκλαψα, θύμωσα και απελπίστηκα με όσα μαρτύρια τον υπέβαλαν οι άνθρωποι του Θεού. Σε κάθε βιβλίο μου υπάρχει κ ένας που δένομαι λίγο παραπάνω, παρότι οι περισσότεροι αν όχι όλοι έχουν κομμάτια του χαρακτήρα μου. Εκείνος πλήρωσε ακριβά το δώρο αυτό όχι γιατί έγινε Αθάνατος, αλλά γιατί ήταν δίκαιος και καλός σε έναν κόσμο απάνθρωπο. Αν ήταν το ίδιο απάνθρωπος και σκληρός θα είχε περάσει τους αιώνες Βασιλεύοντας και κυριαρχώντας εις βάρος όλων, πιστών, άπιστων, καλών και κακών.
Το βιβλίο δεν χωρίζεται σε κεφάλαια, ούτε προσφέρει ανάσες αφήγησης. Είναι μια αδιάκοπη εξομολόγηση, σαν ποτάμι που δεν σταματά να ρέει. Ήταν συνειδητή αυτή η επιλογή και γιατί;
Απ: Αυτός ο τρόπος γραφής με την μη ύπαρξη κεφαλαίων, ξεπήδησε για πρώτη φορά από το δεύτερο μου βιβλίο Τα Βασίλεια. Ενώ στο πρώτο βιβλίο Το Άβατο υπήρξαν 13 κεφάλαια και ονόματα ηρώων και περιγραφές τους, στα Βασίλεια αντιθέτως δεν υπήρξαν κεφάλαια, ονόματα και περιγραφές, το ίδιο συνέβη και με τον Αθάνατο. Δεν ήταν κάτι που επιδίωξα ήταν κάτι που πρόσταξε το βιβλίο και εγώ το άκουσα και το αποτύπωσα και δεν θα το άλλαζα για κανένα λόγο. Μαζί με τους ήρωες στην αφήγηση έτρεχα και εγώ για να προλάβω να δω και να καταγράψω όλα αυτά που εκτυλίσσονταν μπροστά σε εισαγωγικά στα μάτια μου. Αυτό θέλω και από εσάς τους αναγνώστες μου να τελειώνετε και να είστε ξέπνοοι και να θέλετε να πάρετε ανάσα για να συνειδητοποιήσετε τι συνέβη, τι διαβάσατε και να το ξαναδιαβάσετε.
Αν και φαινομενικά άθεος, ο ήρωάς σας είναι εμποτισμένος από την ηθική του Χριστού ίσως πιο πολύ κι από τους πιστούς. Θέτετε εσκεμμένα ερωτήματα για το ποιος τελικά είναι πραγματικά «πιστός»;
Απ: Τι πραγματικά σημαίνει πιστός, τι πραγματικά μας ξεχωρίζει από κάποιον που λέει τα ίδια πράγματα σε άλλη γλώσσα και κρατάει άλλο βιβλίο στα χέρια του? Είμαι λιγότερο πιστός επειδή δεν πηγαίνω συχνά στην εκκλησία, αλλά βοηθάω με τη δουλεία μου χιλιάδες ανθρώπους το χρόνο. Είμαι λιγότερο πιστός που σηκώνω με πράξεις ουσιαστικές τον άνθρωπο που έχει γονατίσει από τα βάρη που του έχουν πέσει, σε σχέση με κάποιον που τον δείχνει και τον προσπερνάει για να πάει βιαστικά να ακούσει το λόγο του Θεού και να μην εφαρμόσει τίποτα από αυτά. Είμαι λιγότερο πιστός που λατρεύω την πιο αγνή ύπαρξη στο πλανήτη «Τα Ζώα» και θέλω να έχουν ένα κόσμο να ζήσουν χωρίς φόβο γιατί είναι και δικός τους σε σχέση με εκείνους που τα θεωρούν υποδεέστερα, γιατί απλά θεωρούν το είδος τους ανώτερο, ο ανώτερος όμως στο δικό μου κόσμο σέβεται τον αδύναμο και τον προστατεύει δεν τον βασανίζει επειδή μόνο και μόνο μπορεί. Τα βρήκαμε δεν μας βρήκαν σε αυτό το πλανήτη. Αυτά και πολλά άλλα περί πιστού, γραφικά για κάποιους, αδιάφορα για άλλους και για μερικούς ίσως με ουσία.
Στις σελίδες του βιβλίου κυριαρχούν έντονα το αίμα, η βία, η μάχη για την επιβίωση. Ωστόσο, μέσα απ’ αυτά αναδεικνύεται η καλοσύνη, η αγάπη, η θυσία. Ποια πλευρά πιστεύετε ότι είναι τελικά πιο δυνατή και γιατί;
Απ: Κάθε πλευρά έχει την χρησιμότητα της. Δεν μπορείς να περιμένεις από έναν ηθικό να σκύβει πάντα το κεφάλι και να δέχεται, δεν μπορείς να μην αντιδράς στην αδικία και δεν μπορείς να κλείνεις τα μάτια σου στο παραλογισμό. Το είδος και το μέγεθος της αντίδρασης εξαρτάται πάντα από το γεγονός που καλείσαι να αντιμετωπίσεις και από τις ικανότητες που έχεις. Όλοι μέσα μας έχουμε το καλό και το κακό, απλά σε διαφορετικές δόσεις.
Έχετε ήδη αποδείξει με προηγούμενα έργα σας ότι αγαπάτε τα σκοτεινά, έντονα θέματα. Σε αυτό το μυθιστόρημα, όμως, αγγίζετε κάτι σχεδόν ιερό. Δεν φοβηθήκατε τις αντιδράσεις ή την παρερμηνεία;
Απ: Δεν ήταν ο σκοπός μου να προκαλέσω την αντίδραση των πιστών, αν και ήταν αναπόφευκτο με αυτόν τον τίτλο, αλλά να γράψω μια ιστορία, μια μυθοπλασία, αν τώρα κάτι μέσα από αυτά που αφηγούμαι τυγχάνει να είναι αληθινό, τότε απλά να τονίσω ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο για τίποτα. Ο κόσμος είναι βασισμένος σε ιστορίες χιλιάδων χρόνων, αφηγήσεις από αμέτρητα στόματα και συμπεράσματα ανάλογα με της εποχής προσαρμοσμένα. Πιστεύω, γιατί λατρεύω ένα πρόσωπο σαν Εκείνον με αυτή την αγνότητα, που έζησε για να μας διδάξει.
Ο «Αθάνατός» σας διατρέχει αιώνες, εποχές, καθεστώτα, θρησκείες, αλήθειες. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ένας καθρέφτης της ανθρωπότητας; Κι αν ναι, τι βλέπει αυτός ο καθρέφτης, όταν γυρίσει να κοιτάξει πίσω του;
Απ: Ο Αθάνατος αν υπήρξε και αν υπάρχει ανάμεσα μας και μας μιλούσε με τα μέσα τα σημερινά, θα έλεγε πως τίποτα δεν έχει αλλάξει στο κόσμο, από τις μέρες του μέχρι σήμερα. Τα πάντα βασίζονται στην απληστία. Ίσως να έλεγε πως οι ίδιοι που κυβερνούσαν οι ίδιοι κυβερνάνε, τα πλήθη θέλουν αίμα και πλάνη για να συνεχίσουν να υπηρετούν και οι μέρες όλων μας είναι μετρημένες σε αυτό τον πλανήτη. Όλες οι πράξεις μας οδηγούν το είδος μας σε ένα δρόμο αυτόν της καταστροφής. Αυτό θα έδειχνε ο καθρέφτης, που λέγεται Αθάνατος, αλλά θα τον περιγελούσαν και θα τον φυλάκιζαν ξανά και αυτή την φορά θα πέταγαν το κλειδί. Δεν είναι οι καθρέφτες που θέλουμε να κρύψουμε, αλλά αυτά που μας δείχνουν, την άσχημη εικόνα μας.
Σας ευχαριστώ πολύ και πάλι και ελπίζω να μην στεναχώρησα κάποιον, δεν είχα τέτοιο σκοπό. Διαβάστε τον Αθάνατο προτού τον καταδικάσετε για Άθεο.