Συνάντηση δημάρχων: Η “νεκρή” (οικονομικά) Κέρκυρα που “βουλιάζει”!

• Περισσότερο σοφός δεν έφυγε κανείς από την πρώτη συνάντηση δημάρχων (πρώην και νυν) του Δήμου κεντρικής (σήμερα) Κέρκυρας, Κερκυραίων παλαιότερα, η οποία διεξήχθη με συμμετοχή των… 5/7 στο Φλαγγίνειο και με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανεμομύλου. Περισσότερο απογοητευμένος και ανήσυχος, μάλλον ναι! Διότι αν και οι ομιλίες των δημάρχων είχαν από γενικά πολιτικά έως και προσωπικά χαρακτηριστικά η κάθε μία και με αρκετές διαφοροποιήσεις, η αίσθηση που αποκόμισε κάθε θεατής ήταν οι φράσεις του Γ. Κούρκουλου (βουλιάζουμε) και του Χρ. Σαρλή (ο Δήμος είναι οικονομικά νεκρός)! Παραδοχές στις οποίες, επί της ουσίας, ουδείς διαφώνησε!

Στη συνάντηση συμμετείχαν ο δήμαρχος Στέφανος Πουλημένος, η προκάτοχός του Μερόπη Υδραίου καθώς και τρεις από τους διατελέσαντες δημάρχους Κερκυραίων, ο (αειθαλής και με εξαιρετική διαύγεια) Γιαννης Κούρκουλος (1978-1990), ο Χρύσανθος Σαρλής (1990-2004) και ο Σωτήρης Μικάλεφ (2008-2012). Ο Κώστας Νικολούζος αρνήθηκε από την αρχή να συμμετάσχει, σύμφωνα με τους διοργανωτές, ενώ ο Περιφερειάρχης Γιάννης Τρεπεκλής (είχε διατελέσει δύο φορές δήμαρχος το 2006-2008 και το 2012-2016) έλειπε σε ταξίδι στη Λέσβο.

Ο οικοδεσπότης, πρόεδρος του Συλλόγου Ανεμομύλου, Παντελής Κοντός, υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντική η παρουσία των διατελεσάντων δημάρχων σε μία δημόσια και μεταξύ τους συζήτηση και εξέφρασε την ελπίδα αυτό να συνεχιστεί και, γιατί όχι, και με θεματικές ενότητες ανα κάλεσμα.

“Κερκυραϊκό Μέτωπο”

Έβγαλε όμως η συζήτηση της Τετάρτης κάτι ουσιαστικό;

Από τη συζήτηση δεν προέκυψε ένα υπογεγραμμένο κοινό ψήφισμα, δεν συγκροτήθηκε μια συγκεκριμένη επιτροπή δράσης, ούτε αποφασίστηκε ένα χρονοδιάγραμμα κινητοποιήσεων ή διεκδικήσεων. Μόνο διαπιστώσεις διαχρονικές για πόρους και παθογένειες.

Αν θα μπορούσε κάποιος να εξάγει συμπέρασμα για κάποιο πρακτικό ή ουσιαστικό αποτέλεσμα της μάζωξης των δημάρχων, ίσως θα μπορούσε να αναφερθεί αφενός μεν στο κάλεσμα του Στέφανου Πουλημένου για δημιουργία ενός “Κερκυραϊκού Μετώπου”, αφετέρου στην επιχείρηση δημιουργίας ενός “πολιτικού κεφαλαίου” ώστε σε κάθε διεκδίκηση προς την κεντρική κυβέρνηση να παρουσιάζεται το επιχείρημα της κοινής στάσης και άποψης όλων όσοι έχουν διατελέσει δήμαρχοι στο δήμο που περιέχει την πόλη της Κέρκυρας.

Αυτό όμως ακούγεται ωραίο στα λόγια, φαντάζει δε εξαιρετικά δύσκολο και δυσλειτουργικό, αν όχι άνευ σημασίας, στην πράξη: όταν θα πρέπει να μπει το “δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων” σε κρίσιμα ερωτήματα που και αυτά τέθηκαν στη συνάντηση: Θα διεκδικήσει η Κέρκυρα πίσω τους δημόσιους χώρους της που, είτε έχουν άκρατα ιδιωτικοποιηθεί, ή έχουν παραχωρηθεί για αποκλειστική χρήση σε ιδιώτες; Θα διεκδικήσει με πραγματικά δυναμικό τρόπο ο Δήμος τα χρήματα που δικαιούται διαχρονικά για να λύσει τα προβλήματα; Ή θα αρκεστεί , όπως ανέφεραν παλιοί δήμαρχοι αλλά και πολίτες που μίλησαν κατά τη διάρκεια της εκδηλωσης, σε υποσχέσεις ή και αρνήσεις, οπως αυτή της Λίνας Μενδώνη; Που, όπως ειπώθηκε, αντί να απολογηθεί ερχόμενη στην Κέρκυρα επειδή δεν έδωσε χρήματα ούτε καν για να αποκτηθεί το πάλαι ποτέ εργοστάσιο και, αφού έριξε το μπαλάκι στο Δήμο για όλα τα καυτά ζητήματα, από τη διαχείριση της παλιάς πόλης έως τα έξοδα για το Μον Ρεπό, εξακολουθεί να κρατά και να διαχειρίζεται βασικές υποδομές όπως τα φρούρια, τα ανάκτορα και άλλα εμβληματικά σημεία αποκλείοντας επί της ουσίας την Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες της Κέρκυρας από αυτά;

Κοινά στοιχεία & παραδοχές

Παρά τις διαφορετικές οπτικές και τις πολιτικές αιχμές, υπήρξε μια σύγκλιση σε μια σειρά από κομβικές διαπιστώσεις και παραδοχές, που συνθέτουν την κοινή διάγνωση της κρίσης.

• Ο “κοινός εχθρός” είναι το Κεντρικό Κράτος: Υπήρξε καθολική ομοφωνία. Όλοι, ανεξαιρέτως, τοποθέτησαν την κύρια ευθύνη στο αθηνοκεντρικό κράτος, το οποίο είτε χαρακτηρίστηκε ως «δυνάστης» (Μικάλεφ),είτε ως ο μεγάλος απών που νομοθετεί χωρίς να χρηματοδοτεί (Πουλημένος, Υδραίου).
• Η παραδοχή της οικονομικής κατάρρευσης: Ήταν κοινός τόπος ότι ο Δήμος είναι οικονομικά χρεοκοπημένος. Είτε ως «μαύρη τρύπα» (Πουλημένος), είτε ως «οικονομικά νεκρός» (Σαρλής), είτε ως ένας οργανισμός χωρίς πόρους για τα αυτονόητα, όλοι συμφώνησαν ότι το ταμείο είναι μείον.
• Η απαξίωση του θεσμού της Αυτοδιοίκησης: Κοινή ήταν η διαπίστωση ότι ο Δήμος έχει μετατραπεί σε έναν ανίσχυρο οργανισμό, έναν απλό διεκπεραιωτή (Μικάλεφ) χωρίς πραγματική εξουσία και εργαλεία για να ασκήσει πολιτική. Η αυτονομία του θεσμού έχει ακυρωθεί στην πράξη.
• Το πρόβλημα είναι βαθύτερο από τα σκουπίδια: Υπήρξε ομοφωνία ότι τα απορρίμματα είναι το σύμπτωμα και όχι η αιτία της ασθένειας. Η Υδραίου το είπε ρητά, ενώ οι υπόλοιποι το υπονόησαν, συνδέοντας την κρίση με δομικά, πολιτικά και κοινωνικά αίτια.
• Η αίσθηση του τέλους και της παρακμής: Με όρους όπως «βουλιάζουμε» (Κούρκουλος), «νεκρός» (Σαρλής) και «ηλεκτρική καρέκλα» (Πουλημένος), όλοι οι ομιλητές, καθένας με τον τρόπο του, περιέγραψαν μια κατάσταση οριακή, ένα τέλος εποχής για την πόλη και τον θεσμό, που ξεπερνά κατά πολύ μια απλή διαχειριστική κρίση.

Αιχμές εκατέρωθεν…

Βέβαια, δεν ήταν όλα… ρόδινα στις τοποθετήσεις που ήταν γεμάτες αιχμές για προκάτοχους και διαδόχους, ο καθένας από τη δική του οπτική και στόχευση.

Η κριτική της Μερόπης Υδραίου ήταν μια έμμεση άμυνα. Υπερασπιζόμενη τη δική της θητεία και περιγράφοντας την κατάσταση που παρέλαβε, έθεσε το πλαίσιο ότι τα σημερινά αδιέξοδα δεν είναι καινούργια, αλλά αποτελούν συνέχεια μιας προϋπάρχουσας κρίσης. Η αιχμή συνίσταται στο ότι η διοίκησή της έδωσε έναν «μοναχικό αγώνα» χωρίς στήριξη, υπονοώντας ότι η οποιαδήποτε κριτική προς αυτήν αγνοεί τις πραγματικές συνθήκες. ΈΚανε, δε, λόγο για μεγάλη τοξικότητα εντός αλλά και εκτός συμβουλίου…

Σωτήρης Μικάλεφ & Γιάννης Κούρκουλος τοποθέτησαν την κρίση σε ένα τόσο βαθύ ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο (το «κράτος-δυνάστης», το «βούλιαγμα» της κοινωνίας), που η τρέχουσα διαχείριση μοιάζει απλώς με το τελευταίο επεισόδιο μιας μακράς παρακμής. Η έμμεση κριτική εδώ είναι ότι η σημερινή αρχή, όπως και οι προηγούμενες, είναι απλώς ένας διαχειριστής των συμπτωμάτων μιας ασθένειας που δεν μπορεί να θεραπεύσει.

Αίσθηση προκάλεσε η κριτική και οι παραδοχές από τον Χρύσανθο Σαρλή με την δήλωση ότι «ο Δήμος είναι νεκρός»! Όταν ο θεσμός είναι ήδη «νεκρός», οποιαδήποτε προσπάθεια του σημερινού Δημάρχου είναι εκ των προτέρων καταδικασμένη σε αποτυχία και μοιάζει με διαχείριση του κενού…

Από την πλευρά του, η κριτική του Στέφανου Πουλημένου προς τις προηγούμενες διοικήσεις, αν και δεν κατονόμασε πρόσωπα, ήταν αιχμηρή και επικεντρώθηκε στην κατάσταση που παρέλαβε – σαφείς αιχμές προς τη Μερόπη Υδραίου (η οποία πάντως είχε αποχωρήσει πολύ νωρίτερα λόγω ανειλλημένων υποχρεώσεων).

Η περιγραφή ενός Δήμου «γυμνού» από πόρους και η εικόνα της «ηλεκτρικής καρέκλας» αποτελούν μομφή για την κατάσταση στην οποία περιήλθε ο Δήμος πριν την ανάληψη των καθηκόντων του, ενώ η αναφορά στη «μαύρη τρύπα» πολλών εκατομμυρίων ευρώ για τα απορρίμματα απευθυνόταν σαφώς προς την κα Υδραιου, υποστηρίζοντας ουσιαστικά ότι η διαχείριση του συγκεκριμένου ζητήματος είναι αυτή που έχει οδηγήσει στη σημερινή οικονομική ασφυξία και την παράλυση όλων των άλλων τομέων του Δήμου.

Πολιτικό κέρδος

Για τον νυν Δήμαρχο, Στέφανο Πουλημένο, η συμμετοχή στην εκδήλωση του φέρνει πολιτικό κέρδος: εξασφάλισε δημόσια στήριξη των περισσότερων προκατόχων του στο βασικό του επιχείρημα: «Δεν φταίω εγώ, το σύστημα είναι σάπιο».

Του προσφέρει επίσης ένα εργαλείο (μικρό; μεγάλο; αναλόγως της χρήσης του) άσκησης πίεσης προς την Αθήνα: Η εικόνα όλων των πρώην δημάρχων ενωμένων θα μπορούσε ίσως να στείλει μήνυμα στην κεντρική κυβέρνηση ότι “τα προβλήματα της Κέρκυρας δεν είναι μια αδυναμία της σημερινής δημοτικής αρχής αλλά μια διαχρονική, καθολική και ομόφωνη διαπίστωση ολόκληρου του πολιτικού της προσωπικού με τις κύριες ευθύνες να έχει η ίδια η πολιτεία λόγω της αντιμετώπισης της Αυτοδιοίκησης και του συγκεκριμένου Δήμου”.

Ωστόσο, για να αποτελέσει όντως ένα τέτοιο εργαλείο, θα πρέπει η δημοτική αρχή να σκληρύνει τη στάση της και να προχωρήσει σε μετωπικές ρήξεις με τους αρμόδιους υπουργούς, την κυβέρνηση και το κεντρικό κράτος. Είναι διατεθειμένη να πράξει κάτι τέτοιο;

Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Λυκούργος Σκιαδόπουλος, ενώ τους δημάρχους προλόγισε ο πρόεδρος του συλλόγου Ανεμομύλου Παντελής Κοντός.