Γκίκας: Εργαζόμαστε για την θεσμική αναγνώριση της έννοιας της Νησιωτικότητας

Ένα πολύ σημαντικό Συνέδριο, με θέμα “ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ – ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ”, πραγματοποιήθηκε στις 27 και 28 Ιουνίου 2025 στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου, το οποίο συνδιοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (Γ.Γ.ΑΙ.Ν.Π.) και η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.).

Το Συνέδριο, το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων, απετέλεσε ένα σοβαρό forum συζήτησης, ανάλυσης και καταγραφής των ιδιαιτεροτήτων, των δυσκολιών αλλά και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των νησιών μας και παράλληλα των πολιτικών που εφαρμόζονται.

Στόχος του Συνεδρίου ήταν η διατύπωση μιας συγκροτημένης Πρότασης για την Νησιωτικότητα, στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο και Νησιωτικό Χώρο.

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ε.Ε.Τ.Α.Α., Αναστάσιος Μαυρίδης υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας, το οποίο επισφράγισε την πολυετή συνεργασία των δύο Φορέων (Γ.Γ.ΑΙ.Ν.Π. – Ε.Ε.Τ.Α.Α.), και το οποίο έθεσε τις βάσεις για την περαιτέρω συνεργασία και την ανάληψη κοινών δράσεων και πρωτοβουλιών.

Κατά την διάρκεια της ομιλίας του, ο κ. Γκίκας ανέλυσε μια σειρά από Δράσεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής – μέσω της Γ.Γ.ΑΙ.Ν.Π. – με ιδιαίτερα θετικό κοινωνικό αποτύπωμα στα νησιά, όπως :
• τα άνω των 350 δρομολογημένων έργων από την Γ.Γ.ΑΙ.Ν.Π., για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
• το “Μεταφορικό Ισοδύναμο” και την προσπάθεια εξορθολογισμού του.
• την στήριξη των νέων οικογενειών στα νησιά, με το Πρόγραμμα «απομακρυσμένης υποστήριξης εγκύων και νέων γονέων» και τον «Ψηφιακό Βοηθό Γονέα», σε συνεργασία με το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
• την υποστήριξη της Νησιωτικής Επιχειρηματικότητας με την δημιουργία του “Βαρόμετρου Νησιωτικής Επιχειρηματικότητας.”

• την ανάδειξη και προστασία των παραδοσιακών οικισμών.
• την αξιοποίηση Ευρωπαϊκών και Εθνικών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων, ειδικότερα για τα μικρά νησιά, όπως το πρόγραμμα GrecoIslands, κ.α.
Ο κ. Γκίκας επεσήμανε επίσης: «Στεκόμαστε ιδιαίτερα στην θεσμική αναγνώριση της έννοιας της Νησιωτικότητας , ως διακριτού πεδίου Πολιτικής στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, εξέλιξη την οποία υποστηρίζουμε και για την οποία εργαζόμαστε.».
Αναφερόμενος στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό είπε:
«Υπογραμμίζω την σημασία της ένταξης των πρωτοβουλιών μας στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ που μπορεί να φτάσει το 1,5 εκ. ευρώ, πάντα σε συνεργασία με το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.».

Υπενθύμισε επίσης ότι «το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μέσω της Γ.Γ.ΑΙ.Ν.Π., συνεργάζεται με ερευνητικά κέντρα όπως το ΚΕΠΕ και το ΕΚΚΕ σε πεδία που αποσκοπούν στην ενίσχυση της νησιωτικότητας.».
Πρόσθεσε δε, ότι: «Χρειαζόμαστε την επιστημονική τεκμηρίωση, προκειμένου οι πολιτικές μας στα νησιά να πιάσουν πράγματι τόπο!».
Τέλος σχετικά με την προστασία των παραδοσιακών οικισμών, διευκρίνισε:
«Στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ), πρόκειται να ληφθεί η απόφαση χαρακτηρισμού των ιδιαίτερων κτισμάτων “Σύρματα” της νήσου Μήλου, ως διατηρητέων. Αυτό ισχύει και για τα ‘’Σύρματα’’ της Κιμώλου και θα ακολουθήσουν 10 ακόμα περιοχές.
Προχωρά επίσης η διαδικασία χαρακτηρισμού ως Διατηρητέου, του Λεπροκομείου στο Καρλόβασι της Σάμου, ενώ ξεκινά το πιλοτικό ερευνητικό πρόγραμμα για τη Σίφνο που αξιολογεί το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστασίας των χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών και των εκτός σχεδίου περιοχών του νησιού, με στόχο την περαιτέρω προστασία από τις οικιστικές πιέσεις.».
Τον συντονισμό και την εποπτεία της Διοργάνωσης, είχαν ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλης Κουτουλάκης και ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Δημήτρης Μαραβέλιας.
Στο Συνέδριο συμμετείχαν και μίλησαν, ο Υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, ο Υφυπουργός Εσωτερικών Βασίλειος-Πέτρος Σπανάκης, ο Βουλευτής Δωδεκανήσου & Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής, Μάνος Κόνσολας, ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. και Δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, ο ΓΓ ΥΠΕΣ Σάββας Χιονίδης, ο ΓΓ ΕΟΤ Ανδρέας Φιορεντίνος, ο ΓΓ ΥΠΕΝ Μανώλης Γραφάκος, πολλοί Δήμαρχοι νησιωτικών περιοχών, φορείς της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, κρατικοί Αξιωματούχοι, κ.α.