Τις εξαγγελίες Μπούγα σχολίασαν με δηκτικό τρόπο και αιχμές οι εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αιχμές αλλά και προτάσεις από τον Γραμματέα της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων. Αντιπρόεδρος ΣτΕ: Θέλουμε καλύτερη και ταχύτερη Δικαιοσύνη
Σκληρή κριτική άσκησε η Ζωή Κωνσταντοπούλου, πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, εστιάζοντας στην έλλειψη ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, τις κυβερνητικές παρεμβάσεις και την «υποβάθμιση» θεσμών, κατηγόρησε την κυβέρνηση για μεθοδεύσεις που πλήττουν τη δημοκρατία.
«Μιλάμε για μια Δικαιοσύνη που θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητη, αλλά δεν είναι», τόνισε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, υπογραμμίζοντας ότι η διαδικασία διορισμού της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την κυβέρνηση δημιουργεί ένα πλαίσιο εξάρτησης που υπονομεύει το κράτος δικαίου.
Η ίδια επεσήμανε πως το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στη Δικαιοσύνη, αλλά επεκτείνεται στις ανεξάρτητες αρχές και στη λειτουργία του Κοινοβουλίου, το οποίο χαρακτήρισε ως «επικυρωτήριο των βουλών της κυβέρνησης». Σύμφωνα με την κ. Κωνσταντοπούλου, η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα ενός «καθεστώτος» διακυβέρνησης που στραγγαλίζει τους θεσμούς και υπονομεύει τη δημοκρατική λειτουργία.
Μεταρρυθμίσεις ή υποβάθμιση;
Κριτική άσκησε η Ζωή Κωνσταντοπούλου και στις εξαγγελίες του Υφυπουργού Δικαιοσύνης Γιάννη Μπούγα: «Το νομοσχέδιο αυτό διέλυσε λειτουργίες που σε κάποιο βαθμό απέδιδαν, αποξένωσε τους πολίτες από την ευχερή πρόσβαση στη Δικαιοσύνη και υποτίμησε τους δικαστές», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η ίδια έκανε ειδική αναφορά στις συνθήκες εργασίας των ειρηνοδικών, οι οποίοι, όπως είπε, βρίσκονται σε «ασφυκτικές συνθήκες» και δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, παρά τις δεκαετίες υπηρεσίας τους ενώ ιδιαίτερη κριτική άσκησε στην απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης να ζητήσει τη συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη διαμόρφωση πολιτικών στον χώρο της Δικαιοσύνης.
Παράλληλα, επέκρινε την προχειρότητα με την οποία προχωρούν νομοσχέδια, όπως αυτό για το Κτηματολόγιο, που, σύμφωνα με την ίδια, «προχώρησε εμβαλωματικά και με πολλές αστοχίες».
Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας τόνισε την ανάγκη να απεξαρτηθεί η Δικαιοσύνη από την κυβερνητική εξουσία, στηρίζοντας σχετική πρόταση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.
Ενίσχυση του θεσμού των μεικτών δικαστηρίων: Η κ. Κωνσταντοπούλου υποστήριξε ότι τα μεικτά ορκωτά δικαστήρια, με τη συμμετοχή λαϊκών δικαστών, είναι απαραίτητα για σοβαρές υποθέσεις, όπως το έγκλημα των Τεμπών.
Δημήτρης Μπιάγκης: Η αίσθηση ατιμωρησίας μεγαλώνει την κοινωνική αγανάκτηση
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής και πρόεδρος της Κ.Ο., Δημήτρης Μπιάγκης, εξέφρασε την ανησυχία του για την αυξανόμενη αίσθηση ατιμωρησίας και αναξιοπιστίας που επικρατεί στη χώρα. «Η κρίση της Δικαιοσύνης και των θεσμών είναι μακρόχρονη και πολυεπίπεδη», τόνισε, προσθέτοντας ότι αυτή η κατάσταση είναι αποτέλεσμα της πολιτικής διαμάχης που έχει μεταφερθεί στις δικαστικές αίθουσες, αλλά και των συστημικών καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης.
Ο κ. Μπιάγκης έκανε λόγο για «θολό πλαίσιο επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης», το οποίο, όπως είπε, οξύνει την καχυποψία των πολιτών. Πρότεινε την πλήρη αποδέσμευση της επιλογής της ηγεσίας από την εκτελεστική εξουσία, τονίζοντας ότι το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής έχει καταθέσει σχετική τροπολογία.
Η τοποθέτησή του επικεντρώθηκε, επίσης, στη σημασία της συνταγματικής αναθεώρησης, λέγοντας ότι «είναι επιτακτική η ανάγκη να αφαιρεθούν τα άρθρα που παρέχουν ιδιαίτερα προνόμια σε υπουργούς και βουλευτές».
Διονύσης Καλαματιανός: Το κράτος δικαίου δεν είναι δεδομένο
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Διονύσης Καλαματιανός, ξεκίνησε την ομιλία του υπογραμμίζοντας τη βαθιά κρίση εμπιστοσύνης που αντιμετωπίζουν οι θεσμοί στη χώρα. Ως δικηγόρος ο ίδιος, τόνισε τη σημασία της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς μια αξιόπιστη και αμερόληπτη δικαιοσύνη».
Ο κ. Καλαματιανός επικεντρώθηκε στις χρόνιες καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, οι οποίες, όπως είπε, υπονομεύουν το δικαίωμα των πολιτών σε δίκαιη δίκη. «Υποθέσεις που εκκρεμούν για πέντε, επτά ή και δέκα χρόνια ακυρώνουν την ουσία της δικαιοσύνης και απομακρύνουν τους πολίτες από την εμπιστοσύνη στους θεσμούς», σημείωσε, αναδεικνύοντας το ζήτημα ως δομικό πρόβλημα του ελληνικού δικαστικού συστήματος.
Αλέκος Αυλωνίτης: Το κράτος δικαίου υπονομεύεται από την εκτελεστική εξουσία
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Αλέκος Αυλωνίτης μίλησε με αιχμηρό λόγο για την κατάσταση του κράτους δικαίου στη χώρα, κατηγορώντας την κυβέρνηση για παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη. «Πού έχετε ακούσει την ανώτατη ηγεσία των δικαστηρίων να φαίνεται ως πειθήνιο όργανο της εκτελεστικής εξουσίας;» διερωτήθηκε, επισημαίνοντας ότι η Δικαιοσύνη οφείλει να λειτουργεί ανεξάρτητα από πολιτικές πιέσεις.
Ο βουλευτής έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη συνταγματική αναθεώρηση, προτείνοντας την κατάργηση του άρθρου 86 για την ευθύνη υπουργών, καθώς και την απομάκρυνση της επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από τον Πρωθυπουργό. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με ένα σύστημα που επιτρέπει την πολιτική χειραγώγηση της Δικαιοσύνης», τόνισε.
Τέλος, εξέφρασε ανησυχία για τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, υποστηρίζοντας ότι «η ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης πρέπει να γίνει με σεβασμό στα δικαιώματα των πολιτών και των δικηγόρων».
Μαρία Κομνηνάκα: Η Δικαιοσύνη υπηρετεί το κεφάλαιο και όχι τον λαό
Η βουλευτής του ΚΚΕ, Μαρία Κομνηνάκα, ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή στην τοποθέτησή της, υποστηρίζοντας ότι η Δικαιοσύνη λειτουργεί ως «αιχμή του δόρατος» για την εφαρμογή των στρατηγικών επιλογών της άρχουσας τάξης. «Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι μύθος. Στην πραγματικότητα, υπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου και όχι του λαού», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, η βουλευτής του ΚΚΕ κατήγγειλε τις αλλαγές στον δικαστικό χάρτη και τους κώδικες, επισημαίνοντας ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις λειτουργούν εις βάρος των λαϊκών στρωμάτων και των δικηγόρων. «Οι αλλαγές αυτές στοχεύουν μόνο στη διευκόλυνση του κεφαλαίου, ενώ αφήνουν τους εργαζόμενους και τους πολίτες απροστάτευτους», τόνισε.
Μαρίνα Παπαδοπούλου: «Ο αγώνας για μια ταχύτερη και καλύτερη Δικαιοσύνη»
Η αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μαρίνα Παπαδοπούλου, παρουσίασε τις αλλαγές που εφαρμόζονται στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, τονίζοντας ότι στόχος είναι η ταχύτερη και πιο αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης. Αναφέρθηκε στις νέες δικονομικές ρυθμίσεις που τέθηκαν σε ισχύ από τον Σεπτέμβριο, οι οποίες επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τις χρόνιες καθυστερήσεις και να εκσυγχρονίσουν τη λειτουργία του δικαστηρίου.
Επισήμανε, ωστόσο, ότι η νέα αυτή διαδικασία ενδέχεται να δημιουργήσει εντάσεις, ιδίως λόγω των περιορισμών στον χρόνο αγόρευσης των δικηγόρων και των δικαστών.
Τέλος, τόνισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ δικαστών και δικηγόρων, αναγνωρίζοντας τον ρόλο των δικηγορικών συλλόγων ως «θεματοφυλάκων της νομιμότητας». Υπενθύμισε ότι πολλές ιστορικές αποφάσεις προήλθαν από αιτήσεις ακυρώσεως που άσκησαν δικηγορικοί σύλλογοι. «Η συνεργασία μας είναι κρίσιμη για την ενίσχυση της Δικαιοσύνης και την υπεράσπιση του κράτους δικαίου», κατέληξε.
Παντελής Μποροδήμος: «Η υπονόμευση της δικαστικής ανεξαρτησίας»
Ο γενικός γραμματέας της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, Παντελής Μποροδήμος, εστίασε στα προβλήματα που προκύπτουν από τις αποσπασματικές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη, οι οποίες, όπως είπε, υπονομεύουν τη δικαστική ανεξαρτησία αντί να την ενισχύουν. «Όλοι υπόσχονται βελτίωση της Δικαιοσύνης, αλλά οι αλλαγές που εφαρμόζονται είναι αποσπασματικές, χωρίς συνολικό σχεδιασμό, και συχνά δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από όσα λύνουν», τόνισε.
Ο κ. Μποροδήμος κατήγγειλε ότι οι συνεχείς αλλαγές στους βασικούς νόμους της Δικαιοσύνης, όπως ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, έχουν αποσταθεροποιήσει το σύστημα. «Η χώρα μας δυσκολεύεται να εμπιστευτεί τις ίδιες της τις επιλογές, αλλάζοντας συνεχώς τους κανόνες, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους συναδέλφους μας που απολαμβάνουν νομοθετική σταθερότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ειδική αναφορά έκανε στον αυξανόμενο φόρτο εργασίας των δικαστών, τον οποίο χαρακτήρισε ως εργαλείο υπονόμευσης της ανεξαρτησίας τους.
Στέφανος Γκίκας, Υφυπουργός Ναυτιλίας, Βουλευτής Κέρκυρας
Το Δικαστικό Μέγαρο Κέρκυρας, το οποίο ολοκληρώθηκε χάρη στις ενέργειες του συντοπίτη μας, τότε Υπουργού Δικαιοσύνης και νυν Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, έχει συμβάλει στην αναβάθμιση της καθημερινότητας του νομικού κόσμου, των δικαστικών υπαλλήλων, των πολιτών και των επισκεπτών.
Σήμερα, όμως, δεν θα ήθελα να μιλήσω ως Υφυπουργός ή ως Βουλευτής, αλλά περισσότερο ως πολίτης. Ένας πολίτης που, όπως και πολλοί άλλοι, επιθυμεί να αισθανθεί τη δικαιοσύνη στην πράξη. Να τη δει ως το τελευταίο καταφύγιο όλων, και κυρίως των πιο αδύναμων.
Δυστυχώς, η δικαιοσύνη στη χώρα μας νοσεί εδώ και δεκαετίες, κυρίως ως προς τους χρόνους απονομής της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τίθεται σε αμφισβήτηση η αξιοπιστία αυτού του κορυφαίου θεσμού. Όπως ανέφερε και ο Υπουργός, κ. Μπούγας, στην Ελλάδα, ο μέσος χρόνος έκδοσης τελεσίδικης απόφασης είναι 4 χρόνια, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι μόλις 1,5 χρόνος.
Πίσω από αυτούς τους αριθμούς κρύβονται παθογένειες που έχουν να κάνουν με την άνιση κατανομή του έργου των δικαστών, την παρωχημένη χωροταξία των δικαστηρίων, αντικρουόμενες διαδικασίες, μεγάλη γραφειοκρατία και, πολλές φορές, ανεπαρκείς υποδομές.
Η κυβέρνησή μας, υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, από το 2019 μέχρι σήμερα, έχει καταβάλει σημαντική προσπάθεια για τη θωράκιση και τον εκσυγχρονισμό του κράτους δικαίου. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Καμία νομοθετική πρωτοβουλία δεν μπορεί να είναι επαρκής αν δεν συνοδεύεται από παρεμβάσεις που αλλάζουν τη νοοτροπία και τον συνολικό τρόπο σκέψης.
Η δικομανία, για παράδειγμα, όταν συναντά πεπαλαιωμένες αντιλήψεις και αδράνεια στον χώρο της δικαιοσύνης, επιβαρύνει το κράτος δικαίου. Ένα κράτος δικαίου που, χωρίς σύγχρονη δικαιοσύνη, δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά.