Μαχειμάρης: Χρόνια πολλά στους απανταχού Επτανήσιους

Μήνυμα του Δημάρχου Βόρειας Κέρκυρας για την επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα.

Το μήνυμα

Στις 21 Μαΐου 1864, ο τελευταίος λόρδος ύπατος αρμοστής του βρετανικού προτεκτοράτου των Ιονίων Νήσων, Henry Storks, εκφώνησε την αποχαιρετιστήρια ομιλία του στην αίθουσα του θρόνου του ανακτόρου των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου.

Στις 21 Μαΐου 1864 ο βρετανικός βασιλικός θυρεός απομακρύνθηκε από την πρόσοψη του κτιρίου. Η σημαία της Μεγάλης Βρετανίας υπεστάλη και έγινε η έπαρση της γαλανόλευκης.

Αυτή την εξόχως σημαντική ημέρα πριν 160 χρόνια , ορόσημο στην πορεία του ελληνικού έθνους ,τιμάμε με λαμπρότητα σήμερα. Μια μέρα, που χάρισε στα Επτάνησα την πολυπόθητη ένωση με την Ελλάδα και στη χώρα μας ένα νησιωτικό σύμπλεγμα με ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία ( αφού άντλησε στοιχεία από τη βενετσιάνικη, τη γαλλική και τελικά τη βρετανική παράδοση ) μακραίωνη ιστορία, υψηλό επίπεδο πολιτισμού και φλογερό, δημοκρατικό ήθος.

Την 22α ΙουλΊου του 1864, ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα και υποδεχόμενος τους Επτανήσιους βουλευτές στην Ελληνική βουλή αναφέρει : «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι […] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος, την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις […]».Στην ιδία συνεδρίαση ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης λέγει: «.. η Ελλάς του 1821 αναγγενάται και ταυτίζεται μετά της Ελλάδος του 1864».

Αναγκαία η «εξ απαλών ονύχων» αναδρομή στην ιστορία, με κορυφαίο για τα Επτάνησα το ιστορικό γεγονός της Ένωσης με την Ελλάδα στις 21 Μαΐου 1864 .Η εναλλαγή των ξένων κατακτητών που έθεσαν τα Επτάνησα υπό την κυριαρχία – κηδεμονία τους, είναι εντυπωσιακή:

Φραγκοκρατία (1185 – 1386)

Βενετοκρατία (1386 – 1797)

Δημοκρατικοί Γάλλοι (1797-1798)

Ρώσοι και Τούρκοι (1798 – 1799)

Επτάνησος Πολιτεία (1800 – 1807,ανεξάρτητο ελληνικό κράτος με εγγυητή τη Ρωσία) Δεύτερη Γαλλοκρατία (1807 – 1815)

Αγγλοκρατία (1815 – 1864).

Όμως , η ιστορική πράξη της Ένωσης , μείζονος πολιτικής και διπλωματικής σημασίας, αποτέλεσε το επιστέγασμα μακροχρόνιων αγώνων και ζυμώσεων.

Υπήρξε το αποτέλεσμα του Ηρωικού αγώνα των Επτανησίων –ανθρώπων όλων των κοινωνικών στρωμάτων της διανόησης- των επιστημών, της πολιτικής, αλλά και των κοινωνικών στρωμάτων του μόχθου και της αγροτιάς για αυτοδιάθεση και Ένωση με τους υπόλοιπους Έλληνες.

Το “ρεμπελιό των ποπολάρων” στη Ζάκυνθο, η “στάση της Κέρκυρας”, η “εξέγερση στα Κύθηρα” αποτελούν κινήματα αντίδρασης, αντίστασης και διαμαρτυρίας στη διάρκεια της Βενετικής κυριαρχίας. Αργότερα τα νησιά μας, με επίσημη ονομασία “Πολιτεία των Επτά Ηνωμένων Νησιών” αποτελούν την πρώτη μορφή Ελληνικού Κράτους μετά από πολλούς αιώνες. Στη συνέχεια το “Ενωμένο Κράτος των Ιονίων Νήσων” κάτω από την Προστασία της Μεγάλης Βρετανίας θα αποτελέσει ένα μόνο στο όνομα “ελεύθερο” και “ανεξάρτητο” κράτος. Οι κάτοικοι των νησιών μας θα ζήσουν κάτω από σκληρές συνθήκες καταπίεσης, ταπείνωσης και εξαθλίωσης. Οι αυθαιρεσίες του καθεστώτος της Προστασίας οδηγούν σε αντίδραση και αντίσταση. Η εξέγερση των χωρικών στη Λευκάδα στα 1819, οι εξεγέρσεις του Σταυρού και της Σκάλας στην Κεφαλλονιά το 1848-49 αποτελούν συγκλονιστικά γεγονότα. Εκδίδονται στα Επτάνησα πολιτικές εφημερίδες και δημιουργείται το κόμμα των Ριζοσπαστών που έχει στόχους την Εθνική και την Κοινωνική Απελευθέρωση. Οι εθνικοί και κοινωνικοί αγώνες στα νησιά μας έχουν αποτέλεσμα διωγμούς, φυλακίσεις, μαστιγώσεις, εξορίες, κρεμάλες. Κορυφαίες μορφές του κινήματος των Ριζοσπαστών εξορίζονται. Η Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος εξορίζεται στα Αντικύθηρα. Ο Ιωσήφ Μομφεράτος εξορίζεται στην Ερείκουσα.

Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία η αυτοσυνειδησία της επετείου.

Οι Επτανήσιοι έφεραν στην Κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας την εμπειρία τους από αγώνες πολιτικούς, εθνικούς, κοινωνικούς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα βήματα του Κοινωνισμού (σοσιαλισμού) στην Ελλάδα συνδέονται με ονόματα Επτανησίων, όπως: του Π. Πανά, του Ρόκου Χοϊδά, του Δρακούλη, του Μαρίνου Αντύπα.Γ. Έφεραν μαζί τους στην ελλαδική κοινωνία μια πνευματική παράδοση, που εκφράζεται με ονόματα όπως ο Σπ. Ζαμπέλιος, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Παύλος Καλλιγάς και άλλοι.

Έφεραν επίσης μια λαμπρή και επιβλητική κληρονομιά σε κλάδους επιστημών , στην πολιτική, στην ποίηση (με κορυφαίο όνομα του Σολωμού), στη λογοτεχνία, στη ζωγραφική, στη μουσική και ώριμο το αίτημα για αναγνώριση της δημοτικής γλώσσας ως μέσου σκέψης και έκφρασης των Νεοελλήνων. Δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά σε ακαδημαϊκή εκδήλωση στον ελλαδικό χώρο έγινε επίσημα δεκτή από πανεπιστημιακές αρχές η επιλογή του Αρ. Βαλαωρίτη, ο οποίος είχε δηλώσει ότι δέχεται να είναι ομιλητής στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου μόνο με γλωσσική έκφραση δημοτική.”

Στην κατακλείδα των σκέψεων μου, για το σημερινό επετειακό γεγονός θα επαναλάμβανα πως πρέπει όλοι μας να ξαναδιαβάζουμε συχνά την ΤΟΠΙΚΉ ΜΑς ΙΣΤΟΡΙΑ . Να γίνει ειδικό εγχειρίδιο για τα σχολεία μας. Την ιστορία που ενσωματώνει την πραγματικότητα …..όχι μόνο τις ηρωικές πράξεις, αλλά και όλους τους συνοδούς χειρισμούς (τα πισωγυρίσματα, τους συμβιβασμούς, τις απογοητεύσεις κλπ). Και να προβληματιστούμε, …Στο νεκροταφείο στο Δράπανο, πάνω από το τάφο του Ηλία ζερβού-Ιακωβάτου είναι τούτα εδώ τα λόγια γραμμένα: «Μόχθους πολλούς και πλείστε θυσίας υποστάς υπέρ πατρίδος συνενεγκών. Αντί των οποίων, μόνον τας αδικίας και τας πικρίας του κόσμου συλλέξας, κείμαι ενταύθα».

Ολοκληρώνοντας , θυμίζω τους επίκαιρους πάντα στίχους από ποίημα του Κεφαλονίτη ποιητή Γεωργίου Μολφέτα, εμπνευσμένο από τους αγώνες των συμπατριωτών του Ριζοσπαστών, ένα χρόνο μετά την Ένωση.

«Οι νέοι π’ ανασταίνονται, να μην αλησμονάνε πως αν ελεύτερη ζωή σαν Έλληνες περνάνε, σ’ εκείνους την οφείλουνε τους γέροντες προμάχους, που δέσμιοι, σε φυλακές και εξόριστοι σε βράχους, ακλόνητοι στο αίσθημα και στην πεποίθησή τους, επάλαισαν και εδείξανε μεγάλο το νησί τους…..

Και καταθέτω νοερά στο μνημείο της Ένωσης των Επτανήσων ένα στεφάνι συμβολικό εις μνήμη των ένδοξων-αθάνατων Ιόνιων συμπατριωτών μας, από τα λουλούδια και φυτά της ιόνιας γής … φέρνοντας στο μυαλό κάθε γωνιά των νησιών μας από τα Διαπόντια Οθωνοί-Ερείκουσα –Μαθράκι , Κέρκυρα, Παξούς, Αντίπαξους, Λευκάδα, Καστός, Κάλαμος, Μεγανήσι, Κεφαλονιά, Εχινάδες , Ιθάκη, Ζάκυνθος, Στροφάδες μέχρι τα Κύθηρα…..Τσαντσαμίνι κι ελιά από την Κέρκυρα, αθάνατο και αγριοβιόλα από την Κεφαλονιά, Αρενάρια και αγράμπελη από τη Λευκάδα, μπουγαρίνι από τη Ζάκυνθο, βλαστούς της Αλθαίας και δενδρολίβανου από τους Παξούς, αλιφασκιά και βασιλικό από την Ιθάκη και σεμπρεβίβα από τα Κύθηρα.

Είθε, η κοινή ιστορική μας πορεία και οι σκληροί εθνικοί και κοινωνικοί αγώνες των Επτανησίων που οδήγησαν στην Ένωση, να αποτελούν οδηγό για την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού με υψηλό στόχο την ενδυνάμωση των δεσμών και περιφερειακών πολιτικών της Ιόνιας Περιφέρειας, την προστασία, την ανάπτυξη και την προκοπή των νησιών μας, με σημείο αναφοράς μας πάντα τον άνθρωπο.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ στους ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΥΣ.