Ενωμένη Ευρώπη

Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα πραγματοποιηθούν οι Ευρωεκλογές σ’ ολόκληρη την Ευρώπη (9 Ιουνίου 2024). Η δημοκρατική αυτή διαδικασία ωθεί τους συμπολίτες μας (όσους ασφαλώς ενδιαφέρονται) να (ξαν)ασχοληθούν με τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Κι ενώ ακούμε για Ευρώπη, είναι βέβαιο ότι το μεγαλύτερο τμήμα των πολιτών της αγνοεί το πιο σημαντικό. Την ίδια την (ευρωπαϊκή) ταυτότητά της. Βιώνουμε και στην περίπτωση αυτή μία παντελή σύγχυση. Γνωρίζουμε αποσπασματικά την ελληνική ιστορία, πόσο μάλλον την ευρωπαϊκή. Συνεπώς γνωρίζουμε ελάχιστα τον πολιτισμό μας, ενώ ταυτόχρονα αγνοούμε τον πολιτισμό των υπόλοιπων ευρωπαίων, υιοθετώντας ουσιαστικά μυθιστορίες ή προσωπικές ιδεοληψίες. Δεν γνωρίζουμε τον εαυτό μας, δεν γνωρίζουμε τους συνεταίρους μας στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να μη μπορούμε να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά. Αυτό αποτελεί τον ορισμό της σύγχρονης «Βαβέλ»…
Η «Ευρώπη», ως πολιτισμικό μέγεθος, αποτελεί προϊόν μιας μακράς, υπερχιλιετούς, διαδικασίας και μιάς ταραχώδους διαχρονικής διαλεκτικής, που έλαβαν χώρα στον προσδιορισμένο γεωπολιτισμικό χώρο. Θεωρητικά υποστηρίζεται, ότι η Ευρώπη υπήρξε σύνθεση του ελληνορωμαϊκού και του χριστιανικού πνεύματος. Αυτό το γεγονός ισχύει κυρίως για τους πρώτους αιώνες. Η διαμόρφωσή της κορυφώνεται το εμβληματικό έτος 330 μ.Χ. με την ίδρυση της Νέας Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως, από τον όντως Μεγάλο, άγιο και ισαπόστολο, Κωνσταντίνο. Τον 4ο αι. η ενωμένη ακόμη ευρωπαϊκή κοινωνία (αρχαία Ενωμένη Ευρώπη) στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: τον ρωμαϊκό κρατικό φορέα, που εκχριστιανίζεται προοδευτικά, τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, με κυρίαρχο στοιχείο την ελληνική γλώσσα (παράλληλα με τη λατινική) και τον Χριστιανισμό, ως αποστολική και πατερική Ορθοδοξία (σε αντιδιαστολή με τις εμφανιζόμενες αιρέσεις). Έτσι, εμφανίζεται επίσημα η χριστιανική Ευρώπη και αναδύεται στον ιστορικό χρόνο η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης (Ρωμανία/«Βυζάντιο»). Πνευματικός της πατέρας υπήρξε ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, που άρχισε τον εκχριστιανισμό της από τη γη των Ελλήνων, συνεπικουρούμενος κι από άλλους Αποστόλους, αλλά δημιουργός της Χριστιανικής Ενωμένης Ευρώπης ο Μ. Κωνσταντίνος. Η διαγραφόμενη στη συνέχεια πορεία μπορεί να χαρακτηρισθεί με το γνωστό «ex oriente lux», αφού το φως που προσλαμβάνει η αρχαία (Ενωμένη-Χριστιανική) Ευρώπη προέρχεται από την Ανατολή.
Η ιστορική έρευνα τεκμηριώνει τη διαπίστωση, ότι ο κατεξοχήν χώρος της πολιτισμικής διαλεκτικής είναι η Εκκλησία. Μεγάλα χριστιανικά πνεύματα της Ανατολής γίνονται αλληλοδιαδόχως φωτιστές της Ευρώπης. Οι προσωπικότητες που ξεχωρίζουν στην πνευματική αυτή πορεία της Ενωμένης Ευρώπης είναι:

-ο Ειρηναίος Λουγδούνου (Λυών, 2ος αι.), από την ελληνική Μικρά Ασία,
-ο Μέγας Αθανάσιος (4ος αι.) από την Αλεξάνδρεια, που έζησε για πολλά έτη εξόριστος στη Ρώμη και τα Τρέβειρα (Trier), τη γενέτειρα του Κάρλ Μάρξ και μετέφερε στη Δ. Ευρώπη το μοναστικό και ασκητικό πνεύμα των συμπατριωτών του Μ. Αντωνίου και αγ. Παχωμίου,
-ο άγ. Κασσιανός, διάκονος και πνευματικό ανάστημα του ανατολικού Χριστιανισμού,
-οι εξελληνισθέντες μοναχοί άγιοι Αμβρόσιος και Ιερώνυμος (4ος – 5ος αι.), που κατάγονταν από τη Δύση και
-οι αυτάδελφοι άγιοι Μεθόδιος και Κύριλλος, από την ελληνικότατη Μακεδονία (Θεσσαλονίκη), φωτιστές των Σλάβων της Κεντρικής Ευρώπης, που ολοκληρώνουν αυτήν την πνευματική και πολιτισμική μετακένωση.
Είναι η Χριστιανική Ενωμένη Ευρώπη, που δεσπόζει στην ευρωπαϊκή ήπειρο πριν τις μεγάλες μετακινήσεις των λαοτήτων (5ος-7ος αι.), που θα επιφέρουν όχι απλά το σχίσμα στην εκκλησιαστική ενότητα (1054), αλλά και στη συνέχεια την άλωση της Ρωμανίας (1204) και το σχίσμα στον δυτικό Χριστιανισμό (1517), κυρίως όμως την υποταγή και τον εξοβελισμό της χιλιόχρονης ανόθευτης χριστιανικής παράδοσης στον Δυτικοευρωπαϊκό χώρο. Κι εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες, επιμένουμε να αποκαλούμε τους δυτικούς ευρωπαίους με τα ονόματα των προκατόχων τους, π.χ. Γάλλους (δηλ. Γαλάτες) τους σημερινούς Φράγκους (France και Frankreich: το βασίλειο των Φράγκων), Γερμανούς τους σημερινούς Τεύτονες (Deutsch) κ.λ.π. Λες και δεν άλλαξε τίποτε. Λες και δεν μετανάστευσαν και δεν κατέκτησαν τους γηγενείς πληθυσμούς νεότεροι λαοί. Λες και δεν ολοκληρώθηκε η εκφράγκευση της Ευρώπης κατά την εποχή του Καρόλου του Μεγάλου (Καρλομάγνου, 768-814), όταν εκφραγκεύεται εκκλησιαστικά, πολιτικά και πολιτισμικά. Έτσι, διαμορφώθηκε η μετακαρλομάγνεια Ευρώπη («Δύση») στον αντίποδα της «καθ’ ημάς Ανατολής». Το εντελώς ασύμπτωτο της μετακαρλομάγνειας Ευρώπης με τη ρωμαίικη (ελληνορθόδοξη) Ανατολή ήταν αισθητό, όπως τεκμηριώνει η ιστορική πορεία της πατρίδας μας από την ένταξη της στην Ε.Ο.Κ. (1981).
Τις πρώτες, όμως, δεκαετίες της τρίτης μ.Χ. χιλιετίας, όπου κυριαρχεί (και) στους κόλπους της Ευρώπης το άθρησκο, αντίχριστο, ανεθνικό και αντιπολιτισμικό πνεύμα της παγκοσμιοποίησης (globalization), δηλ. της πολιτισμικής πολτοποίησης/ισοπέδωσης των εθνικών (άρα και θρησκευτικών) ταυτοτήτων, το αίτημα για «συνεργασία εν Αληθεία», αποτελεί επιτακτική και υπαρξιακή ανάγκη για τους Ευρωπαίους πολίτες. Οι τελευταίοι, ταλαιπωρημένοι από τα κοινωνικά αδιέξοδα και τις συνεχείς απογοητεύσεις από τις (α)πολιτικές ψευδαισθήσεις, εγκαταλελειμμένοι στη μοναξιά και την κατάθλιψη, χρήστες των σύγχρονων ψυχοναρκωτικών και της τεχνολογικής εικονικής ευδαιμονίας, χρειάζονται περισσότερο από ποτέ την όντως κοινωνική αλλαγή, το κοινοτικό πνεύμα και βίωμα, που διέσωσε ιστορικά το κοινόβιο μοναστήρι και η όντως ενορία στα αστικά κέντρα και τις κοινότητές μας. Μια δοκιμασμένη ιστορικά, άρα αποτελεσματική, πρόταση, για όσους επιθυμούμε να (επ)ανακαλύψουμε την απολεσθείσα Ενωμένη Ευρώπη των λαών και των εθνών και να μην καταστούμε ξένοι και αποδιοπομπαίοι στον κοινό μας τόπο και στην κοινή μας πατρίδα. Αρκεί να θελήσουμε να επιλέξουμε τη σωτήρια αυτή πρόταση…