Η Δ.Ε. της Αναγνωστικής Εταιρίας Κερκύρας, τιμώντας τη συμπλήρωση 200 ετών από την έκδοση των πρώτων ωδών του Ανδρέα Κάλβου (Λύρα, Γενεύη, 1824), διοργανώνει την παρουσίαση της συγκεντρωτικής έκδοσης των γνωστών έργων του Α. Κάλβου από το Μουσείο Μπενάκη, Ανδρέας Κάλβος. Έργα και αλληλογραφία.
Την έκδοση θα παρουσιάσουν οι:
Δημήτρης Αρβανιτάκης
Ιστορικός, Υπεύθυνος Τμήματος εκδόσεων «Τάσσος και Angele Νομικού» του Μουσείου Μπενάκη
Νίκος Κουρκουμέλης
Υποστράτηγος ε.α., Δρ. Ιστορίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 1 Μαρτίου 2024 και ώρα 20:00 στην Αναγνωστική Εταιρία.
Θα υπάρχει ταυτόχρονη διαδικτυακή μετάδοση στο κανάλι της Αναγνωστικής Εταιρίας στο YouTube.
Λίγα λόγια για το έργο:
Η σειρά Ανδρέας Κάλβος. Έργα & Αλληλογραφία (2014-2021), η οποία αποτελεί την πρώτη συγκεντρωτική έκδοση του συνόλου των γνωστών έργων του Ανδρέα Κάλβου, πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία διεθνούς Επιστημονικής Επιτροπής (Δημήτρης Αρβανιτάκης, Σπύρος Ασδραχάς [2017], Νάσος Βαγενάς, Bertrand Bouvier, Ευριπίδης Γαραντούδης, Mario Vitti), με τη συνεργασία Ελλήνων και ξένων επιστημόνων και τον συντονισμό του Δημήτρη Αρβανιτάκη, και τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το Βραβείο της Τάξεως των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών, τον Δεκέμβριο του 2022.
Η έκδοση καλύπτει ένα μεγάλο κενό της νεοελληνικής φιλολογίας, αφού περιλαμβάνει για πρώτη φορά όλα τα γνωστά έργα του ποιητή (ποιήματα και θεατρικά, δοκίμια, μεταφράσεις, γραμματικές, ανθολογίες κ.λπ.), συνοδευόμενα από τεκμηριωμένες εισαγωγές, αναλυτικό σχολιασμό και σύγχρονες μεταφράσεις των ξενόγλωσσων έργων.
Η εκδοτική πρωτοβουλία ξεκίνησε μετά από πρόταση του Δ. Αρβανιτάκη προς τη διεύθυνση του Μουσείου Μπενάκη (2008). Η συγκρότηση της Επιστημονικής Επιτροπής, ο σχεδιασμός, η έρευνα και η συγγραφή των κειμένων από τους συνεργάτες άρχισαν το 2010, ενώ η εκδοτική διαδικασία ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2014 και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021. Η προσπάθεια ευοδώθηκε χάρη στην εξαρχής αμέριστη συμπαράσταση του Άγγελου Δεληβορριά (1937-2018), τέως διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, και την ευγενική χορηγία του κυρίου Ντίνου Μαρτίνου.
Η οργανική σύνδεση του συνόλου του πολύμορφου και συντεθειμένου σε ποικίλες γλώσσες έργου του ζακυνθινού λογίου και ποιητή, προσφέρει μια νέα, πολύπτυχη και συνολική εικόνα, χάρη στην οποία διευρύνεται ο φακός παρατήρησης του καλβικού έργου, επιτρέπεται η ταυτόχρονη εξέταση των ποικίλων διανοητικών του εκφράσεων και άρα ο αλληλοφωτισμός του ελληνόγλωσσου και ιταλόγλωσσου έργου του. Παράλληλα, η ισότιμη ανάδειξη της δοκιμιακής του παραγωγής (εκδεδομένης από τον ίδιον ή ανέκδοτης) δίνει τη δυνατότητα μιας εκ νέου ανάγνωσης του γνωστού ποιητικού του έργου.
Η εκδοτική μέθοδος που υιοθετήθηκε επιτρέπει όχι μόνο την ουσιαστικότερη κατανόηση της παραγωγής του Ανδρέα Κάλβου, αλλά κυρίως την ένταξή της στα ποικίλα πνευματικά και ιδεολογικά περιβάλλοντα εντός των οποίων αυτή διαδοχικά (με υπερβάσεις, ρήξεις, συνέχειες και αλληλοεπικαλύψεις) δημιουργήθηκε. Έτσι, ο ποιητής και λόγιος Κάλβος απελευθερώνεται από την παραδομένη (αλλά αντι-ιστορική και μονοδιάστατη) εικόνα του μονόγλωσσου, ολιγόστιχου εθνικού ποιητή και γίνεται κατανοητός ως ένας λόγιος ποιητής που διαμορφώθηκε διά μακρών εντός του ευρύτερου ευρωπαϊκού (ιταλικού, ελβετικού, βρετανικού, γαλλικού) και του ελληνικού κόσμου, κατά την εποχή του Διαφωτισμού, κατά τα χρόνια της πρώτης φάσης της «πατριωτικής» ιταλικής εθνικής συνειδητοποίησης (Risorgimento) και εντέλει της ανόδου των εθνικών κινημάτων (πρώτα του ιταλικού και κατόπιν του ελληνικού). Η αναμφισβήτητη, έτσι, σύνδεσή του με το ελληνικό εθνικό κίνημα ανεξαρτησίας αποκτά άλλους χρωματισμούς και άλλες εννοιολογικές και ιδεολογικές προκείμενες.
Τέλος, η επιστημονική οπτική που προτείνει η παρούσα έκδοση επιθυμεί όχι μόνο να ανανεώσει τα κύρια ζητήματα μελέτης του καλβικού έργου, αλλά και να συμβάλει, λειτουργώντας παραδειγματικά, στον βαθμό που της είναι δυνατόν, στην ευρύτερη προβληματική γύρω από τη σταδιακή συγκρότηση (μέσα από πολλαπλούς δρόμους, πολλαπλές ιστορίες και γεωγραφικά προσδιορισμένες πολιτισμικές ταυτότητες και καταγωγές) της ελληνικής λογιοσύνης κατά το τέλος του δέκατου όγδοου και τις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα. Έτσι, τα ερωτήματα που αφορούν τη συγκρότηση των «τόπων» της πορείας του Κάλβου και του έργου του έρχονται, στο επίπεδο της μεθοδολογίας, να συνηγορήσουν στην ανάγκη νέας μελέτης και νέων εννοιολογήσεων των σταθμών και των κωδίκων του μεγάλου αστερισμού των ανθρώπων, οι οποίοι στη ροή του χρόνου διαμόρφωσαν την (ετερογενή αρχικά, αλλά με όλο και πιο έντονα διαμορφούμενους κοινούς παρονομαστές) μακρά αλυσίδα που αποκλήθηκε «ελληνική λογιοσύνη».
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ‒ ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εισαγωγή– Επιμέλεια – Σχολιασμός: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης (με τη συνεργασία του Λεύκιου Ζαφειρίου)
Τόμ. Α΄ (1813-1818), 512 + XXXII σ.
Τόμ. Β΄ (1819-1869 & αχρονολόγητες επιστολές), 592 σ.
Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2014
Ανδρέας Κάλβος. Έργα, τόμος Α΄, Μέρος Ι (Ποιητικά δημοσιευμένα)
Σελίδες: 474 + LXXI.
Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2016
Επιστημονική επιμέλεια: Luigi Trenti – Ευριπίδης Γαραντούδης
Εισαγωγικά Κείμενα: Luigi Trenti – Ευριπίδης Γαραντούδης
Ανδρέας Κάλβος. Έργα, τόμος Α΄, Μέρος ΙΙ (Ποιητικά αδημοσίευτα)
Σελίδες: 590 + ΧΧΙΙ
Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2021
Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης
Ανδρέας Κάλβος. Κείμενα: «Θηραμένης» – «Ωδή στους Ιονίους» – «Οι “Εποχές” του Τζιοβάννι Μέλι» (μετάφραση) – «Απόσπασμα άτιτλου ποιήματος» – «Ιππίας» – «Αβαντίδας» – «Στίχοι στο Λεύκωμα Πιέρη» ‒ «Ανακρεόντειο»
Εισαγωγικά κείμενα: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης – Νάσος Βαγενάς – Mario Vitti – Νίκος Κ. Κουρκουμέλης – Σπύρος Παππάς ‒ Μιχαήλ Πασχάλης
Ανδρέας Κάλβος. Έργα, τόμος Β΄ (Πεζά κείμενα)
Σελίδες: 684
Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2018
Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης
Ανδρέας Κάλβος. Κείμενα: «Κωμωδίες του Αλμπέρτο Νότα», «Φιλίππο Πανάντι. Ο ποιητής του θεάτρου», «Νεοελληνική λογοτεχνία. Παύλος και Βιργινία», «Ιόνια νησιά», «Συγχαρητήρια επιστολή στον Γ. Θεριανό», «Το κλίμα του Κορντοφάν», «Η καλλιέργεια του μεταξιού», «Αποσπάσματα του [φοσκολικού] Ύμνου στις Χάριτες», «Επίκρισις θεολογική», «Απολογία της αυτοκτονίας», «Σχέδιο νέων γραμμάτων που μπορούν να εφαρμοστούν στις καλές τέχνες», «Για το σύστημα του Έρασμου», «Για τον Αδαμάντιο Κοραή και τους Χαρακτήρες του Θεόφραστου», «Τα Μαθήματα Φιλοσοφίας στην Ιόνιο Ακαδημία»
Εισαγωγικά κείμενα: Παναγής Αλιπράντης – Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης – Νάσος Βαγενάς – Νίκος Κ. Κουρκουμέλης – Θεοδόσης Πυλαρινός – Luigi Trenti
Ανδρέας Κάλβος. Έργα, τόμος Γ΄ (Ποικίλα)
Σελίδες: 776
Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2020
Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης
Ανδρέας Κάλβος. Κείμενα: Italian Lessons ‒ «Σύνοψη της Ιταλικής γραμματικής» ‒ «Γραμματική της νέας ελληνικής γλώσσας» ‒ «Ελληνικό Λεξιλόγιο» ‒ [S. Bagster], Βιβλίον των Δημοσίων προσευχών‒ [J. Carandinὸ], Recherces sur la nature du calcul différential‒ [J. Cosin], Περί δογμάτων, διοικήσεως και ιερουργιών της Αγγλικής εκκλησίας‒ [J. Meyrick], Ποία κατά τους αρχαίους η κυριαρχία του Πάπα
Εισαγωγικά κείμενα: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης – Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου – Νίκος Κ. Κουρκουμέλης – Γιάννης Ξούριας
Ανδρέας Κάλβος. Έργα & Αλληλογραφία. Τα ευρετήρια
Σελίδες: 80
Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2021
Επιμέλεια: Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης
Κερκυραίος πολιτης στο 126 χιλιοστά βροχής, 20.000 κεραυνοί! (video): “Η νήσος των ανυπαρκτων υποδομών.” Αυγ 31, 12:56
