Φάκελος, Κέρκυρα, 5/2/1987: Απόδραση Ρωχάμη!

Για άλλους στυγνός κακοποιός (αν και δεν είχε σκοτώσει κάποιον στην “καριέρα” του), για άλλους ο ευρηματικός ληστής τραπεζών, για άλλους ο Ρομπέν των φτωχών (αφού από τα κλοπιμαία βοηθούσε (και) άπορους συντοπίτες του), για άλλους “Φαντομάς” και “μαιτρ των αποδράσεων”.

Το σίγουρο ήταν ότι η πολυτάραχη ζωή του τα είχε όλα: πολλές δεκαετίες πυκνής εγκληματικής δράσης με ληστείες τραπεζών και μία 20ετία, την τελευταία, με μια ήσυχη ζωή στο ταβερνάκι που είχε ανοίξει με επιτυχία από το 2001.

Δράσεις και αποδράσεις

Ο Βαγγέλης Ρωχάμης πέρασε 22 χρόνια από τη ζωή του στις φυλακές και απέδρασε 10 φορές από πολλά σωφρονιστικά ιδρύματα του τόπου. Τα ελληνικά media τον “αγαπούσαν” γιατί συχνά-πυκνά έβγαζε “θέμα” μέσα από τη δράση τη δική του αλλά και τη σχέση του με άλλους Έλληνες κακοποιούς, ωστόσο ο ίδιος είχε να λέει πως ουδέποτε σκότωσε άνθρωπο στα χρόνια των ληστειών. Το αυτό πιστοποιείται και από τον Πάνο Σόμπολο στο βιβλίο του “Οι αστέρες του εγκληματικού πανθέου όπως τους έζησα”.

Πάντοτε επίσης είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τους αστυνομικούς προκαλώντας τους και παίζοντας κεντρικό ρόλο στις εξεγέρσεις στις φυλακές. Ο ρόλος του στις φυλακές περιγράφεται από τον Κώστα Σαμαρά στο βιβλίο του “Καταζητείται”.

Μαζί με το Σαμαρά στην Κέρκυρα

Όπως αναφέρει σε κεφάλαιο που αφορά τη μεταγωγή του στις φυλακές Κέρκυρας, οι δυο τους συζητούσαν για τα γεγονόταν εξέγερσης που είχε προηγηθεί στο σωφρονιστικό ίδρυμα του νησιού, σημειώνοντας πως οι φύλακες είχαν αλλάξει τακτική εξ αιτίας της αντίδρασης που συνάντησαν αλλά και υπό την πίεση της κοινής γνώμης που ζητούσε να απομακρυνθούν οι φυλακές από την Κέρκυρα. Ο Σαμαράς περιγράφει τη σχέση του “Βαγγέλη” με τους υπαλλήλους, καθώς “ήταν γνωστός ως παλιά καραβάνα”. “Αυτό που είχα προσέξει επίσης από την ώρα που είχαμε αφήσει πίσω μας την Αθήνα ήταν ότι την κλούβα συνόδευαν ένα περιπολικό και ένα ασφαλίτικο μπρος πίσω, που σε κάθε νομό άλλαζαν. Ήταν η “τιμητική συνοδεία ασφαλείας” του Βαγγέλη και σήμα κατατεθέν σε κάθε μεταγωγή του. Τέσσερα πέντε χρόνια αργότερα και μετά από κάνα δυο αποδράσεις θα αποκτούσα κι εγώ τέτοια συνοδεία”, γράφει ο Σαμαράς.

Συνδικαλιστής εντός φυλακών

“Μπορούσα να οργανώνω τους κρατούμενους να είναι αγαπημένοι και διεκδικούσαμε όλοι μαζί περισσότερα δικαιώματα και καλύτερη ζωή στις φυλακές” έλεγε ο Ρωχάμης στην τελευταία του συνέντευξη. Ωστόσο η εξέγερση που περιγράφεται παραπάνω στο βιβλίο του Σαμαρά είχε αποτύχει “εκ των έσω”.

“Σ’ αυτή τη φυλακή και στα πειθαρχεία της έχει βογκήξει κόσμος και κοσμάκης από αυτούς τους σαδιστές ροπαλοφόρους που τώρα το παίζουν κυρίες. Μη νομίζεις ότι άδικα ξεσηκωθήκαμε οι κρατούμενοι”, φέρεται να είπε ο Ρωχάμης στον Σαμαρά, όπως αφηγείται ο δεύτερος. Στο ερώτημα του συγκρατούμενού του γιατί δεν έκαψαν ολοσχερώς το κατάστημα, ο Ρωχάμης φέρεται να του είπε: “Τι τα θέλεις τώρα ρε Κώστα; Αφού δεν μπορούμε να ενωθούμε όλοι με έναν κοινό σκοπό εδώ μέσα, όταν γίνεται κάτι τέτοιο. Ο ένας κοιτάζει την πάρτη του, ο άλλος να πάρει χάπια από το φαρμακείο για να μαστουρώσει, ο τρίτος φοβάται και κάνει πίσω, κάποιοι άλλοι πώς να ξεκαθαρίσουν παλιούς λογαριασμούς μεταξύ τους. Εκεί που μπορεί να ξεκινήσουμε μαζί για κάποια σοβαρά αιτήματα, ας πούμε, στην πορεία ο καθένας τραβάει τον δρόμο του. Η προσπάθεια πέφτει στο κενό και μετά τρώμε ξύλο όλοι μαζί. Αφού μας βρίσκουν διασπασμένους, επόμενο είναι να μας τσακίζουν”, ανέφερε ο Ρωχάμης, μέσα από την όποια ρομαντικοποίηση των γραφόμενων του Σαμαρά με τον οποίο σχετίζονταν από την παρανομία.

Τα πανό στην Κέρκυρα

Είναι χαρακτηριστικό πως τα πανό των τότε εξεγερμένων στην Κέρκυρα, στις 5 Φεβρουαρίου 1987, ανέγραφαν:

“Εξεγερθήκαμε στους γδάρτες των ονείρων μας”, “Δικαίωση τώρα”, μεταξύ άλλων.

Ο Ρωχάμης είχε στείλει επιστολή προς τον Τύπο περιγράφοντας τις συνθήκες κράτησης, κάνοντας λόγο για φυλακές – “Νταχάου”, για βασανιστήρια, φάλαγγες, ασελγείς πράξεις.

“Κι όταν οι κρατούμενοι δεν έχουν χρήματα”, έγραφε χαρακτηριστικά ο Ρωχάμης, “τους προτείνουν να εξωθήσουν τις γυναίκες τους στην πορνεία, με αποτέλεσμα από κλέφτες και δολοφόνοι να γίνονται προαγωγοί και ναρκομανείς”.

Ο προπομπός

Ο γνωστός βαρυποινίτης ήταν ο μπροστάρης της εξέγερσης, ή τουλάχιστον ο πιο «αναγνωρίσιμος» -καθώς ήταν ήδη «φορτωμένος» με βαριές ποινές, αλλά και θεαματικές αποδράσεις- μαζί με τον Κυριάκο Παπαχρόνη και τον Γιάννη Παπαδόπουλο. Στον πλευρό τους είχαν τον Χάρη Τεμπερεκίδη και τον Γιάννη Πετρόπουλο, οι οποίοι είχαν αποδράσει από τις ίδιες φυλακές το Μάιο του 1986, αφού έκοψαν με λάμα δυο σίδερα από τα κάγκελα ενός παραθύρου και αναρριχήθηκαν με σεντόνια και έναν αυτοσχέδιο γάντζο στον τοίχο της φυλακής. Μάλιστα ο μύθος λέει ότι κατάφεραν να πάρουν με το μέρος τους ακόμη και τους ιδιοκτήτες των μαγαζιών όπου κρύβονταν στην Κέρκυρα, οι οποίοι όχι μόνο δεν τους κατέδωσαν, αλλά τους βοήθησαν μέχρι να περάσουν με μια βάρκα στην Ηγουμενίτσα!

Η απόδραση των δύο έκανε τις φυλακές ακόμη πιο σκληρές με τις εφημερίδες της εποχής να κάνουν συχνά λόγο για άθλιες συνθήκες.

Πολύ ξύλο αλλά και βελτιώσεις

Από εκείνη την απόδραση οι φυλακές έγιναν ακόμη πιο σκληρές και οι εφημερίδες φιλοξενούσαν συχνά καταγγελίες για βασανιστήρια, απάνθρωπες συνθήκες και «καλωσορίσματα» καταδίκων με τα κλομπ στο μεγάλο διάδρομο της εισόδου. Ακόμη και απλοί πολίτες συγκέντρωναν υπογραφές για να κλείσει το «κολαστήριο της Κέρκυρας». Το «ποτήρι» είχε ξεχειλίσει και η εξέγερση θα ξεσπούσε στις 5 Φεβρουαρίου 1987.

Την ώρα που η φυλακή ήταν ανοιχτή, κάποιοι κρατούμενοι ακινητοποίησαν τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους με αυτοσχέδια μαχαίρια και κατάφεραν να ανεβούν στην ταράτσα. Ακολούθησαν και πολλοί άλλοι, που άρχισαν να καίνε στρώματα, σεντόνια, κουβέρτες, ακόμη και τις τάβλες των κρεβατιών τους. Την ίδια μορφή διαμαρτυρίας επέλεξαν και αρκετοί κρατούμενοι, που ωστόσο παρέμειναν μέσα στα κελιά τους.

Η κατάσταση πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς το διοικητήριο τυλίχτηκε στις φλόγες. Κρατούμενοι έξυναν με αυτοσχέδιες λάμες τα μπετά και αποκτούσαν «πολεμοφόδια», ενώ ένας σωφρονιστικός υπάλληλος υπέστη καρδιακό επεισόδιο και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της πόλης. Μόλις έφτασαν οι δημοσιογράφοι και τα τηλεοπτικά συνεργεία, οι στασιαστές άρχισαν να φωνάζουν τα αιτήματά τους: «Ζητάμε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Δεν είμαστε γουρούνια, είμαστε άνθρωποι»… Τα διπλανά σχολεία είχαν ήδη εκκενωθεί για λόγους ασφαλείας, καθώς ο τρόμος είχε κυριεύσει καθηγητές και μαθητές.

Μέσα στη γενική αναταραχή, κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να επιτεθούν και να ξυλοκοπήσουν άλλους κρατούμενους, που τους θεωρούσαν «έμπιστους» του συστήματος της φυλακής. Τρεις μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο σοβαρά τραυματισμένοι, ανάμεσά τους και ο 23χρονος Κώστας Καραθανάσης, που τέσσερα χρόνια νωρίτερα είχε σκοτώσει τον αστυφύλακα Αθανάσιο Καραχάλιο, ο οποίος τον αναζητούσε στην Ευαγγελική Σχολή της Νέας Σμύρνης, μετά από διάρρηξη ενός περιπτέρου.

Πηγές: news247.gr, astynomiko.gr, ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ