«Ας ξεκινήσουμε την Αναθεώρηση του Συντάγματος της πατρίδας μας»

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975 έχει μέχρι σήμερα αναθεωρηθεί 4 φορές και συγκεκριμένα τα έτη 1986, 2001, 2008 και τέλος με το Ψήφισμα της 25ης Νοεμβρίου 2019, της Θ’ Αναθεωρητικής Βουλής, που δημοσιεύθηκε στο Φ.Ε.Κ. 187/Α’/28.11.2019 και κωδικοποιημένο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ A 211/24.12.2019.

Ήδη συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τη τελευταία αναθεώρηση του και μπορεί να αρχίσει, σύμφωνα με το άρθρο 110 του Συντάγματος και το άρθρο 119 του Κανονισμού της Βουλής, η έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησής του. Το τέλος λοιπόν του τρέχοντος έτους αρχίζει η διαδικασία αυτή, όπως επισήμως και δια στόματος του πρωθυπουργού έχει ανακοινωθεί.

Η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι ύψιστη κοινοβουλευτική και πολιτική διαδικασία και στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας θα αναμετρηθούν οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του πολιτικού μας συστήματος και της κοινωνίας. Το πολιτικό μας σύστημα, η κοινοβουλευτική μας δημοκρατία, τα πολιτικά κόμματα, οι θεσμοί και η κοινωνία στο σύνολό της θα αναμετρηθούν ξανά με τις πανανθρώπινες αξίες, με το δημοκρατικό μας πολίτευμα και την επαναδόμηση του διαλυμένου Κράτους Δικαίου.

Η τελευταία αναθεώρηση του 2019, παρά τις επιμέρους βελτιώσεις των διατάξεων του Συντάγματος, ήταν ελλιπής και διστακτική και κινήθηκε μέσα στα πλαίσια των πολιτικών ισορροπιών εκείνης της εποχής. Δεν έχω σκοπό να αναφερθώ στις λεπτομέρειες της τελευταίας αναθεώρησης που μόνο ιστορικό χαρακτήρα έχουν πλέον, αλλά κυρίως στην ενεργοποίηση του πολιτικού μας συστήματος ενόψει της έναρξης της διαδικασίας τον επερχόμενο χειμώνα.

Σε λίγες μέρες τα πολιτικά κόμματα στην Διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης θα «ανοίξουν» τα χαρτιά τους και θα αναπτύξουν τις θέσεις τους. Δεν θα πρέπει να διαλάθει της προσοχής τους ότι η παρούσα Βουλή πρέπει να είναι «προτείνουσα Βουλή» για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Πρέπει να θέσουν ως βασική πολιτική προτεραιότητα και υποχρέωση τους την έναρξη και ολοκλήρωση της συνταγματικής αυτής διαδικασίας.

Μπροστά στη κοινωνία μας, την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο ξεδιπλώνεται6 κάθε μέρα μια νέα γεωπολιτική, περιβαλλοντική, δημογραφική και τεχνολογική πραγματικότητα και όχι μόνο. Η διεθνής, η Ευρωπαϊκή και εθνική μας προοπτική μας επιβάλλει ως Έθνος και ως Κράτος να αντιληφθούμε τις κατακλυσμιαίες αλλαγές που συντελούνται διεθνώς και στη πατρίδα μας. Ο ύψιστος νόμος του κράτους μας πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα .

Στις νέες εποχές που έρχονται μέσα σε ένα μεταλλασσόμενο περιβάλλον είναι αδιανόητο να μην αναθεωρήσουμε και προσθέσουμε διατάξεις στο Σύνταγμα μας που να δώσουν οργανωτική θεσμική και πολιτική δύναμη στο δημοκρατικό μας πολίτευμα έτσι ώστε να ανταποκριθεί σε αυτό που συμβαίνει σήμερα.

► Η προετοιμασία της Πολιτείας να προσαρμοστεί στη αλματώδη τεχνολογική εξέλιξη (επανάσταση) και στην ραγδαία εξελισσόμενη τεχνητή νοημοσύνη, αποτελεί μέγιστη αναγκαιότητα.

► Η προστασία του περιβάλλοντος από την κλιματική κρίση πρέπει να θεσμοθετηθεί ως συλλογικό και ανθρώπινο δικαίωμα.

► Απαιτείται θεσμική θωράκιση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών σε συνδυασμό με την προστασία της ιδιωτικότητάς τους που τόσο επλήγη τα τελευταία χρόνια.

► Η επαναδόμηση του Κράτους πρέπει να αποτελέσει κομβικό σημείο της αναθεώρησης, συνοδευόμενη με την επαναφορά της αμφίδρομης σχέσης εμπιστοσύνης του Πολίτη προς το Κράτος και αντιστρόφως.

► Η Ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και το Κράτος Δικαίου πρέπει να είναι συστατικό και πρωταρχικό στοιχείο της αναθεώρησης του Συντάγματος.

► Η λογοδοσία όλων των εξουσιών, η αξιοκρατία και η διαφάνεια λειτουργίας του πολιτεύματος πρέπει να αποτελέσει κυρίαρχη υποχρέωση της Βουλής. Κανένας δεν πρέπει να θεωρεί εαυτόν πάνω από το νόμο και το Σύνταγμα της Πατρίδας μας. Κανείς δεν θα μπορεί να διαφεύγει των νόμων και της Δικαιοσύνης.

Η τροποποίηση των διατάξεων των νόμων περί ευθύνης των Υπουργών και περί άρσης της ασυλίας των Βουλευτών αποτελεί απόλυτο μονόδρομο της αναθεώρησης. Η προστασία των ανεξάρτητων Αρχών από την εκάστοτε κυβέρνηση είναι προϋπόθεση σωστής λειτουργίας του Πολιτεύματος.

► Το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος πρέπει να αποτελέσει εξαιρετικό θέμα για την θέσπιση διάταξης αντίστοιχης του προβλήματος στο νέο Σύνταγμα.

Το ενεργειακό, η βιώσιμη ανάπτυξη, η ισότητα των πολιτών , η οικονομία, η Παιδεία, η νεολαία κλπ πρέπει να τεθούν στη δημόσια και στη κοινοβουλευτική διαδικασία της αναθεώρησης.

Ζούμε μια ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ, μια εξαιρετικά επικίνδυνη εποχή αλλά και απίστευτα ενδιαφέρουσα. Ό,τι δεν έχει επιτύχει η ανθρωπότητα εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια τα επιτυγχάνει τώρα σε ελάχιστα χρόνια. Η προσαρμογή του κορυφαίου νομικού κειμένου μας, του Συντάγματος, στη σημερινή πραγματικότητα πρέπει να γίνει μέσα στα πλαίσια γόνιμου, ουσιαστικού , κοινωνικού και κοινοβουλευτικού διαλόγου, σεβόμενοι όλοι μας την διάκριση των εξουσιών, τον έλεγχο και την λογοδοσία των πάντων, τον μη διαχωρισμό των ανθρώπων, το σεβασμό της ιδιωτικότητας των πολιτών, την ισότητα κυβερνώντων και πολιτών απέναντι στη δικαιοσύνη κλπ.

Χρειαζόμαστε μια νέα αρχιτεκτονική του πολιτικού μας συστήματος με την δίκαιη κατανομή του πλούτου, την αποκατάσταση των ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων στους χώρους της εργασίας, διεύρυνση των δικαιωμάτων όλων.

Η κοινωνία θέλει τόλμη, δικαιοσύνη και ισότητα. Με αυτές τις λίγες σκέψεις προτείνουμε να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε την αναθεώρηση του Συντάγματος μας.

*Άρθρο του Αλέξανδρου Αυλωνίτη στην Αυγή