Αυτή τη μέρα που ξημερώνει, μέρα της εθνικής μνήμης, της απόδοσης της Τιμής σ’ εκείνους που φύλαξαν και φυλάττουν προμαχώνες, υπερασπιζόμενοι και με το αίμα τους τα ιδεώδη και ιδανικά εκείνων των ίδιων και του Έθνους μας, είναι θαρρώ αναγκαίες κάποιες εόρτιες σκέψεις για τα γεγονότα , για τις ιδέες που αναπτύσσουν και για την οπτική με την οποία τα προσεγγίζουν.
Οι δύο Εθνικές Εορτές μας, παρουσιάζουν μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Τιμούν την έναρξη και όχι τη λήξη ενός εθνικού αγώνα. Και όχι τυχαία καθιερώθηκαν ως Εορτές του Έθνους-εθνικές , με τη λέξη Έθνος να αναδεικνύεται ο ελληνισμός σε παγκόσμια πολιτισμική δύναμη. Από την άλλη με το ΟΧΙ του πρωινού της 28ης Οκτωβρίου 1940, όλη η χώρα ξέσπασε σε ένα ανείπωτο ενθουσιασμό, που εξελίχθηκε σε παλλαϊκή αντίσταση ενάντια στο φασισμό και στο ναζισμό. Το ΟΧΙ του ΄40 ήταν ένα κάλεσμα ελευθερίας που προκάλεσε ξέσπασμα χαράς για ένα, ωστόσο, επερχόμενο οδυνηρό γεγονός, όπως είναι ο πόλεμος. Αξίζει να θυμηθούμε τη διαμαρτυρία των Ελλήνων διανοούμενων που δημοσιεύτηκε στις 10 Νοεμβρίου 1940 στην εφημερίδα Νέα Ελλάς, γιατί δείχνει την ουσία του 1940: πρόκειται για αγώνα εθνικό (υπέρ βωμών και εστιών), ηθικό (υπέρ «των Υψηλών αξιών που αποτελούν τον πνευματικό και ηθικό πολιτισμό») και αντιφασιστικό (ενάντια στη «φοβέρα της πιο μαύρης σκλαβιάς που είδε ποτέ ο κόσμος»).
«Είναι δύο εβδομάδες τώρα, που ένα τελεσίγραφο μοναδικό στα διπλωματικά χρονικά των Αθηνών για το περιεχόμενον, την ώρα και τον τρόπο που το παρουσίασεν η Ιταλία κάλεσε την Ελλάδα να της παραδώση τα εδάφη της, να αρνηθεί την ελευθερία της και να κατασπιλώσει την τιμήν της. Οι Έλληνες δώσαμε στην ιταμή αυτή αξίωση της φασιστικής βίας, την απάντηση που επέβαλαν τριών χιλιάδων ετών παραδόσεις, χαραγμένες βαθιά στην ψυχή μας, αλλά και γραμμένες στην τελευταία γωνιά της ιερής γης, με το αίμα των μεγαλυτέρων ηρώων της ανθρώπινης ιστορίας.
“Και αυτή τη στιγμή κοντά στο ρεύμα του Θυάμιδος και στις χιονισμένες πλαγιές της Πίνδου και των Μακεδονικών βουνών πολεμούμε, τις περισσότερες φορές με τη λόγχη, αποφασισμένοι να νικήσουμε ή να αποθάνουμε μέχρις ενός. Σ’ αυτό τον άνισο σκληρότατο αλλά πεισματώδη αγώνα, που κάνει τον λυσσασμένο επιδρομέα να ξεσπάζει κατά των γυναικών, των γερόντων και των παιδιών, να καίει, να σκοτώνει, να ακρωτηριάζει, να διαμελίζει τους πληθυσμούς στις ανοχύρωτες και άμαχες πόλεις μας και στα ειρηνικά χωριά μας, έχουμε το αίσθημα ότι δεν υπερασπιζόμαστε δική μας μόνον υπόθεση: Ότι αγωνιζόμεθα για την σωτηρία όλων εκείνων των Υψηλών αξιών που αποτελούν τον πνευματικό και ηθικό πολιτισμό, την πολύτιμη παρακαταθήκη που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα οι δοξασμένοι πρόγονοι και που σήμερα βλέπουμε να απειλούνται από το κύμα της βαρβαρότητος και της βίας.
“Ακριβώς αυτό το αίσθημα εμπνέει το θάρρος σε μας τους Έλληνες διανοουμένους, τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, ν’ απευθυνθούμε στους αδελφούς μας όλου του Κόσμου και να ζητήσουμε όχι την υλική αλλά την ηθική βοήθεια τους. Ζητούμε την εισφορά των ψυχών, την επανάσταση των συνειδήσεων, το κήρυγμα, την άμεση επίδραση, παντού όπου είναι δυνατόν, την άγρυπνη παρακολούθηση και την ενέργεια για ένα καινούργιο πνευματικό Μαραθώνα που θα απαλλάξει τα δυναστευόμενα Έθνη από τη φοβέρα της πιο μαύρης σκλαβιάς που γνώρισε ως τώρα ο κόσμος.
Κωστής Παλαμάς, Σπύρος Μελάς, Άγγελος Σικελιανός, Γεώργιος Δροσίνης, Σωτήρης Σκίπης, Δημήτριος Μητρόπουλος, Κ. Δημητριάδης, Νικόλαος Βέης, Κ. Παρθένης, Ιωάννης Γρυπάρης, Γιάννης Βλαχογιάννης, Στρατής Μυριβήλης, Κώστας Ουράνης, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, Αρίστος Καμπάνης.».(Σημείωση: διατηρήθηκε η ορθογραφία των ποιητών).
Τιμούμε λοιπόν σήμερα την 28η Οκτωβρίου, όχι σαν μια απλή επέτειο, αλλά σαν μια εθνική υποθήκη, ιστορική και ηθική προσταγή.
Τη μετατρέπουμε σε βίωμα, αγώνα και αντλούμε το μεγάλο μήνυμα της αισιοδοξίας, ελπίδας, ενότητας, αλληλεγγύης, πίστης και εγκαρτέρησης. Όταν οι λαοί είναι προικισμένοι με αρετή και εμποτισμένοι με βαθιά ιστορική συνείδηση, δεν υπολογίζουν την υλική ισχύ και τα πολεμικά σίδερα, γιατί γνωρίζουν πως η ζωή τους πραγματώνεται με πράξεις αρετής και με θυσίες, πολεμούν για το παρόν και το μέλλον τους με τη λάμψη που είναι ικανός ο Ελληνισμός ν’ αναδύσει όταν πιστεύει στο δίκιο του , με την «αψηφισιά» του θανάτου και την ακατάβλητη θέληση της ζωής.
Αποτίουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης με σεβασμό και συγκίνηση στους αφανείς και επώνυμους ήρωες του 1940, οι οποίοι με αυταπάρνηση και αυτοθυσία έπραξαν το καθήκον και προσέφεραν και τη ζωή τους στον κοινό αγώνα για την ελευθερία του έθνους, την τιμή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια .
Το ηρωικό πάνθεον του 40 όμως αγγίζει και κάθε σπίτι στην Κέρκυρα διότι το συγκροτούν οι παππούδες μας, οι θείοι μας, οι συγγενείς μας, οι συγχωριανοί μας. Ας σημειώσουμε εδώ πως στην ιστορία της Κέρκυρας και στα γεγονότα , από διάφορες πηγές και αρχεία, καταγράφονται πτυχές που δε μνημονεύονται συχνά. Όπως : η δράση, συμβολή του «Λόχου του Θανάτου» που ξεκίνησε από την Κέρκυρα και με Κερκυραίους, για κυνηγήσει του Ιταλούς στη Θεσπρωτία (Λόχος Λατζίδη ή αποβατικό απόσπασμα ) και θυσιάστηκε, ή «η κόλαση του Δάντη» που έζησε η Κέρκυρα στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου σε μέρες-νύχτες δεκάδων βομβαρδισμών με καταστροφές εμβληματικών κτιρίων της.
Με το βλέμμα στην γαλανόλευκη να κυματίζει ελεύθερα και με την ευχή να μας προστατεύει η Αγία Σκέπη της Παναγίας που γιορτάζει σήμερα , ατενίζουμε την επέτειο του 1940 με μόνη απάντηση εκείνη του ΟΧΙ απέναντι σε ό,τι απειλεί την ανθρώπινη υπόσταση κι αξιοπρέπεια. Και λέμε ΝΑΙ στα νιάτα που καμαρώνουμε στις παρελάσεις, στα νιάτα που εμπιστευόμαστε την κληρονομιά μας.
Τιμή και δόξα στους αθάνατους νεκρούς του έπους του ’40.ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ απαντούμε νοερά για τον καθένα τους,: «Παρών, έπεσε υπέρ Πίστεως και Πατρίδος».
Τιμή και δόξα σε εκείνους που αγωνίστηκαν και αγωνίζονται για την ελευθερία, για την πατρίδα , την ιστορία , το συνάνθρωπο και την αξιοπρέπεια.