Το τραγικό ατύχημα που στοίχισε τη ζωή ενός ναυτεργάτη στην πορθμειακή γραμμή Ουρανούπολης – Δάφνης (στο Άγιο Όρος) φέρνει και πάλι στο προσκήνιο τις συνθήκες ασφαλείας φόρτωσης και πρόσδεσης των οχημάτων (και) στη “δική” μας γραμμή, Κέρκυρας – Ηγουμενίτσας, όπου τους καλοκαιρινούς (και όχι μόνο) μήνες επικρατεί… χάος!
Η τραγωδία σημειώθηκε σε επιβατικό οχηματαγωγό πλοίο που εκτελούσε δρομολόγιο Ουρανούπολη – Δάφνη Αγίου Όρους. Σύμφωνα με πληροφορίες του thestival.gr, τον 57χρονο ναυτεργάτη χτύπησε φορτηγό μέσα στο πλοίο, στο οποίο ο οδηγός του φέρεται να μην είχε είχε βάλει χειρόφρενο.
Το όχημα μετακινήθηκε κατά τη διάρκεια των χειρισμών του πλοιάρχου με αποτέλεσμα να τραυματίσει θανάσιμα τον άνδρα.
Ο 57χρονος μεταφέρθηκε στο Κέντρο Υγείας Αγίου Νικολάου Χαλκιδικής όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Τι (θα έπρεπε) να γίνεται
(Και) στα πλοία που συνδέουν την Κέρκυρα με την ηπειρωτική Ελλάδα, η φορτοεκφόρτωση και η στοιβασία των οχημάτων γίνεται συχνότατα με τρόπο που κάθε άλλο παρά τηρεί τις προβλεπόμενες διατάξεις της νομοθεσίας που περιγράφονται από το Γ.Κ.Λ. του 1997.
Σύμφωνα με το νόμο, θα πρέπει υποχρεωτικά να διατηρείται τουλάχιστον ένας διάδρομος που να δίνει πρόσβαση σε κάθε αυτοκίνητο που έχει φορτωθεί στο πλοίο ανά πάσα στιγμή για λόγους ασφαλείας αλλά και πυρόσβεσης.
Επίσης, θα πρέπει να υπάρχουν ειδικές διαγραμμίσεις χρώματος κίτρινου στα γκαράζ των φέρρυ, για να καθορίζονται οι χώροι – διάδρομοι στάθμευσης των μεταφερόμενων ΙΧ.
Παράλληλα, για τα μεγάλα ειδικά οχήματα θα πρέπει να υπάρχει πρόσδεση των τροχών τους ώστε να διασφαλίζεται η μη μετακίνησή τους (π.χ. σε περίπτωση κακού καιρού, μετακίνησης του πλοίου κλπ) και “τάκοι” στα υπόλοιπα οχήματα.
Τέλος, θα πρέπει να αφήνονται ελεύθεροι διάδρομοι για να μην εμποδίζεται η πρόσβαση των μελών του πληρώματος σε σημεία ελέγχου του πλοίου όπως σταθμοί πυρκαγιάς, τηλεχειριστήρια επιστομίων δικτύου σεντινών, πρωραίος ή πρυμναίος καταπέλτης κ.λ.π.
Ο κανονισμός επιβάλλει επίσης να μην παρκάρονται οχήματα τόσο μπροστά από τις θύρες εισόδου – εξόδου είτε επιβατών είτε πληρώματος, καθώς και πάνω σε κεκλιμένες ράμπες ή ανελκυστήρες, για τα πλοία που διαθέτουν και δεύτερο επίπεδο γκαράζ.
Τι γίνεται στην πράξη στην Κέρκυρα; Οι ναυτεργάτες οδηγούν υποχρεωτικά τους οδηγούς να στοιβάξουν τα οχήματά τους με τέτοιο τρόπο που δεν υπάρχει καμία πρόσβαση σε κανένα όχημα, παρά μόνο στο πρώτο! Για το λόγο αυτό, οι οδηγοί υποχρεούνται να βγουν αμέσως από το όχημα μόλις παρκάρουν, ώστε να μπει και να “κολλήσει” το επόμενο όχημα.
Με τον ίδιο τρόπο, σε αρκετά φέρρυ της Κέρκυρας είναι συχνό φαινόμενο να αποκλείεται πλήρως η πρόσβαση στα οχήματα από τις πίσω πόρτες του φέρρυ, αλλά και να μπορεί οποιοσδήποτε ναυτεργάτης ή οδηγός να τα πλησιάσει σε έκτακτη περίπτωση, όπως μετακίνηση (για να το ασφαλίσει) ή φωτιάς (για να τη σβήσει).
Διαμαρτυρίες στο… “βρόντο”
Δεν είναι λίγες οι φορές που ιδιοκτήτες ΙΧ διαμαρτύρονται για τον τρόπο φόρτωσης και στοιβασίας, καθώς και περιπτώσεις που παρατηρούνται μικροζημιές (γδαρσιές, καθρέφτες) σε περιπτώσεις όπως σε θαλασσοταραχή.
Η διάθεση για φόρτωση όσο το δυνατόν περισσότερων οχημάτων, οδηγεί σε καθημερινή καταπάτηση του νόμου, ακόμα και όταν δεν χρειάζεται για λόγους χωρητικότητας, όπως στους χειμερινούς μήνες όταν τα φέρρυ μετακινούνται και με μικρές πληρότητες!
Θα πρέπει να θρηνήσουμε και στην Κέρκυρα κάποιον ναυτεργάτη ή επιβάτη προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση όσον αφορά την φόρτωση των ΙΧ;
Τι λέει ο νόμος
Τον τρόπο και τις προϋποθέσεις φορτοεκφόρτωσης οχημάτων στα πορθμεία και την ακτοπλοΐα καταγράφει ο Γενικός Κανονισμός Λιμένων “Περί φόρτωσης οχημάτων στα οχηματαγωγά πλοία” όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 5Β/14-01-97) και τροποποιήθηκε ή αντικαταστάθηκε σε μέρος του στα ΦΕΚ 567 Β/09-05-03, 1736 Β/03-08-11 και 2261 Β/20-10-15.
Για την εκτέλεση των εργασιών φόρτωσης, εκφόρτωσης, στοιβασίας και ασφαλούς τοποθέτησης των οχημάτων καθώς και για τη διενέργεια τυχόν αναγκαίων συμπληρωματικών εργασιών ανάλογα με τις συνθήκες του πλου ορίζονται έγγραφα από τον πλοίαρχο “υπεύθυνοι φόρτωσης”. Οι υπεύθυνοι επιλέγονται από το κατώτερο προσωπικό καταστρώματος του πλοίου.
Οι υπεύθυνοι φόρτωσης, κατά τη διάρκεια της εργασίας τους φέρουν πάντοτε τη στολή τους και κατάλληλη ειδική πινακίδα με το όνομά τους και την ένδειξη “υπεύθυνος φόρτωσης”.
Στοιβασία οχημάτων
Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την κατανομή των οχημάτων ανάλογα με το βάρος τους έτσι ώστε να μη προκαλούν ροπές κλίσης κατά το εγκάρσιο του πλοίου. Κατά τη μεταφορά επικινδύνων φορτίων πέραν των άλλων προϋποθέσεων κατά τη στοιβασία διενεργείται και κατάλληλος διαχωρισμός των οχημάτων ανάλογα με τις ιδιότητες των φορτίων που μεταφέρουν και σύμφωνα με τις σχετικές περί μεταφοράς επικινδύνων φορτίων διατάξεις.
Κατά τη στοιβασία πρέπει να ικανοποιούνται οι εξής απαιτήσεις:
- Να επιτρέπεται η προσπέλαση στα μέλη του πληρώματος και στα φορητά πυροσβεστικά μέσα σε μία τουλάχιστον πλευρά για οποιαδήποτε όχημα.Της απαίτησης αυτής εξαιρούνται τα Ο/Γ πλοία ανοικτού τύπου που φέρουν πλευρικούς υπερυψωμένους διαδρόμους και για το τμήμα του καταστρώματος που εκτείνονται οι διάδρομοι αυτοί (σ.σ. δηλαδή επιτρέπεται να “κολλάνε” τα ΙΧ στα δύο πλαϊνά του φέρρυ, εκεί που εφάπτεται το όριο με τη σκάλα και το διάδρομο που οδηγεί στο σαλόνι).
- Να αφήνονται ελεύθεροι διάδρομοι για να μην εμποδίζεται η πρόσβαση των μελών του πληρώματος σε χώρους ή σημεία ελέγχου του πλοίου που πρέπει να είναι προσιτά σε περίπτωση ανάγκης και με οποιεσδήποτε συνθήκες (σταθμοί πυρκαγιάς, τηλεχειριστήρια επιστομίων δικτύου σεντινών, πρωραίος ή πρυμναίος καταπέλτης κ.λπ).
- Να μη παραμένουν, κατά τη διάρκεια του πλου,οχήματα στους ανελκυστήρες, εκτός αν αυτοί είναι στη θέση ασφάλισής τους και αποτελούν ισοδύναμο τμήμα του αντίστοιχου καταστρώματος, καθώς και στα κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες).
- Οι χώροι και τα σημεία ελέγχου καθώς και οι διάδρομοι προσπέλασης προς αυτούςστα καταστρώματα οχημάτων πρέπει να είναι σημασμένοι με κίτρινη και μαύρη διαγράμμιση. Η στοιβασία οχημάτων ή φορτίων επάνω στα καθοριζόμενα από τη διαγράμμιση αυτή τμήματα του καταστρώματος οχημάτων, απαγορεύεται.
- Η διαγράμμιση των καταστρωμάτων οχημάτων γίνεται σύμφωνα με σχέδιο εγκεκριμένο από τη ΔΕΕΠ, αντίγραφο του οποίου θα αναρτάται σε ευδιάκριτο σημείο του χώρου οχημάτων. Σχετικό σχεδιάγραμμα περιλαμβάνεται στο εγχειρίδιο στοιβασίας και στερέωσης οχημάτων.
- Με την επιφύλαξη των απαιτήσεων περί διαδρόμων για πρόσβαση, πυρόσβεση κλπ., τα οχήματα και ειδικότερα τα βαριά, πρέπει να στοιβάζονται έτσι ώστε η απόσταση μεταξύ οχημάτων και οχημάτων και πλευρών του πλοίου να είναι η μικρότερη δυνατή, προκειμένου να εμποδίζεται ενδεχόμενη μετατόπισή τους κατά το εγκάρσιο του πλοίου.
Άρθρο 14: Ασφαλής τοποθέτηση, στερέωση και έχμαση οχημάτων
Επιπρόσθετα προς τις διατάξεις για τη στοιβασία, τα οχήματα πρέπει να τοποθετούνται σε κατάλληλες θέσεις και να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος μετακίνησής τους κατά τη διάρκεια του πλου με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες.
Με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 4 του άρθρου 13 (περί διαδρόμων για πρόσβαση, πυρόσβεση κλπ.), τα φορτηγά οχήματα των οποίων το μικτό βάρος υπερβαίνει τους 3,5 τόνους, τοποθετούνται έτσι ώστε η κατά το εγκάρσιο απόσταση μεταξύ τους και μεταξύ των οχημάτων και των πλευρών του πλοίου να είναι η μικρότερη δυνατή και πάντως να μην υπερβαίνει κατά μέσον όρο το 0,50 μ.
Όλα τα οχήματα όπως μικρά οχήματα, λεωφορεία, πούλμαν, τρίκυκλα, φορτηγά συνολικού βάρους κάτω από 3,5 τόνους κ.λπ, (εκτός από αυτά της προηγούμενης παραγράφου) πρέπει να τοποθετούνται και να στερεώνονται κατά τον τρόπο που ο πλοίαρχος του πλοίου θεωρεί ασφαλή.
Ανεξάρτητα από τις γενικές και ειδικές απαιτήσεις αυτού του άρθρου, όλα τα οχήματα πρέπει να στερεώνονται με τάκους στους τροχούς τους, που θα τοποθετούν οι υπεύθυνοι φόρτωσης σε αριθμό ανάλογα με τον τύπο και το βάρος κάθε οχήματος.
Άρθρο 17: Έλεγχος φόρτωσης, στοιβασίας και στερέωσης οχημάτων
Για την τήρηση των διατάξεων από τα πρόσωπα που έχουν την ευθύνη, υποχρέωση και αρμοδιότητα για την εφαρμογή του συνόλου ή επιμέρους διατάξεών του, η ΔΕΕΠ ή οι Λιμενικές Αρχές των λιμένων αφετηρίας και τελικού προορισμού διενεργούν έκτακτους ελέγχους.
Ανάλογα με την περιοχή πλόων του πλοίου, τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες και τα χαρακτηριστικά του πλοίου και των οχημάτων, η έχμαση στις περιπτώσεις που προβλέπεται πρέπει να γίνεται:
- Με τρόπο που τα έχματα να βρίσκονται πάντοτε υπό τάση έτσι ώστε να αποφεύγεται η αποσύνδεσή τους από τα σημεία στερέωσης του πλοίου και του οχήματος.
- Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται συστήματα στηρίξεως των οχημάτων (π.χ. γρύλοι) να εξασφαλίζεται, πριν από την έχμαση η επαφή όλης της επιφάνειας του στηρίγματος με την επιφάνεια του καταστρώματος.
- Στους τροχούς των οχημάτων θα τοποθετούνται τάκοι, για να εμποδίζεται η μετακίνησή τους. Ειδικά στα φορτηγάοχήματα θα τοποθετούνται τουλάχιστον τέσσερις (4) τάκοι, δύο (2) στον εμπρόσθιο άξονα και δύο (2) σε ένα από τους οπίσθιους άξονες.