Τι είπαν Ρηγάκου-Μενδώνη για την κερκυραϊκή συλλογή του Βρετανικού Μουσείου

Το θέμα της κερκυραϊκής και ευρύτερα επτανησιακής Collection Woodhouse που διαθέτει το Βρετανικό Μουσείο (βλ. χθεσινό θέμα μας «Ο λόρδος Έλγιν, η Κέρκυρα και ο Έλγιν της Επτανήσου») σχολίασαν η επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας Τένια Ρηγάκου και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσιάζοντας σήμερα στο Ολυμπιακό Μουσείο της Αθήνας τον τόμο «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας».

Η Τένια Ρηγάκου, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, δέχθηκε την εξής ερώτηση: «Αναφερθήκατε στη συλλογή Γουντχάουζ, που εξήχθη από την Κέρκυρα το 1866 και μεγάλο μέρος της βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, μάλλον στις αποθήκες. Μιλάμε για χιλιάδες αντικείμενα. Είναι γεγονός ότι εξήχθη παράνομα από την Κέρκυρα και βρίσκεται χωρίς πιστοποιημένα έγγραφα στο Βρετανικό Μουσείο;»

«Η συλλογή Γουντχάουζ», απάντησε, «όταν πέθανε ο Γουντχάουζ, στην Κέρκυρα, διεσπάρη, λεηλατήθηκε (…) Σύμφωνα με τη διαθήκη του όφειλε να μεταφερθεί στο Βρετανικό Μουσείο, όπου και πήγε, μάλλον ένα μέρος». Υποστήριξε ότι ο επί μακρόν αξιωματούχος της βρετανικής διοίκησης στην Κέρκυρα James Woodhouse ήταν και «έμπορος» και «έλεγχε το εμπόριο αρχαιοτήτων».

Η ίδια κάλεσε την υπουργό, αν το επιθυμούσε, να τοποθετηθεί και εκείνη.

Η υπουργός Λίνα Μενδώνη σημείωσε: «Το γεγονός ότι πάρα πολλές αρχαιότητες ελληνικές βρίσκονται σε όλα τα μουσεία του κόσμου, δεν σημαίνει ότι υποχρεώνει την Ελλάδα να ζητά τον επαναπατρισμό τους. Η Ελλάδα σταθερά, από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα, ζητά τον επαναπατρισμό μόνο των γλυπτών του Παρθενώνα. Γιατί; Διότι απεσπάσθησαν βιαίως, το μνημείο βανδαλίστηκε, το μνημείο είναι ιστάμενο, τα γλυπτά αυτά είναι μέρος του αρχιτεκτονικού του συνόλου, του συνόλου του αρχιτεκτονήματος του Παρθενώνα. Και γι’ αυτό τα θεωρούμε ως προϊόντα κλοπής και δεν μπορεί να αναγνωρισθεί νομή, κατοχή και κυριότητα στο Βρετανικό Μουσείο. Όλα τα άλλα, όλες οι άλλες ελληνικές αρχαιότητες, όπως άλλωστε και πλήθος αρχαιοτήτων από όλους τους παλαιούς πολιτισμούς, βρίσκονται στα μουσεία του κόσμου και αποτελούν κτήμα όλης της οικουμένης, όπως και τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η διαφορά είναι ότι γι’ αυτά ο φυσικός τους χώρος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με το ίδιο το μνημείο».

Ειδική αναφορά στον James Woodhouse έχει συμπεριλάβει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας και στον τόμο, τον οποίο η ίδια συνέγραψε, αναφέροντας: «Η συλλογή ελληνικών και ρωμαϊκών αρχαιοτήτων του πλούσιου Βρετανού εμπόρου James Woodhouse ήταν γνωστή στους κατοίκους της Κέρκυρας και στους επισκέπτες του νησιού. Κατέχοντας μια ιδιαιτέρως καίρια θέση, αυτή του γενικού θησαυροφύλακα της ιονικής κυβέρνησης, έλεγχε το εμπόριο αρχαιοτήτων στην Κέρκυρα και στην απέναντι ηπειρωτική ακτή, ενώ συχνά δεχόταν αρχαιότητες ως δώρα και από ντόπιους. Η συλλογή του περιελάμβανε κυρίως νομίσματα, αλλά και χρυσά, ασημένια και χάλκινα αντικείμενα, γυάλινα αγγεία, γλυπτά, κεραμική, καθώς και πολύ σημαντικές επιγραφές. Το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του κατέληξε μετά τον θάνατό του στο Βρετανικό Μουσείο, σύμφωνα με την επιθυμία του».

Στο ίδιο κεφάλαιο του τόμου σημείωσε ότι στις 20 Ιουλίου 1846, με σχετικό διάταγμα, είχαν θεσπιστεί στα Ιόνια νησιά «απαγορεύσεις και αυστηροί περιορισμοί» στη διενέργεια εμπορίου αρχαιοτήτων.

Χ. Κ.