Πρωτογενής Τομέας: Νέο στοίχημα για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων

Ο Πρωτογενής Τομέας παραγωγής αποτελεί, ως απασχόληση, πηγή εισοδήματος για μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού. Ένας σημαντικός τομέας, με αντικείμενο την απόκτηση αγαθών άμεσης ή έμμεσης κατανάλωσης, κατ’ ευθείαν από την φύση. Η σχέση του πρωτογενούς τομέα και της τοπικής ανάπτυξης είναι άρρηκτη και διαχρονική.

Το γεωγραφικό ανάγλυφο της πατρίδας μας αποτελεί φυσικό πλεονέκτημα για τον αγροτικό τομέα και την αγροδιατροφή και σε μια εποχή που οι προοπτικές μοιάζουν δύσκολες, ο πρωτογενής τομέας, μπορεί να ξεχωρίσει με τις δυνατότητες του στην εγχώρια αγορά αλλά να δώσει και ιδιαίτερη ώθηση στις εξαγωγές .

Ωστόσο ο πρωτογενής μας τομέας δεν εκμεταλλεύεται τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και δεν έχει την λαμπρή πορεία που όφειλε και δικαιούται .

Σε ό,τι αφορά την αγροδιατροφή στην Ελλάδα, θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει τις προοπτικές, τις ευκαιρίες, αλλά και τις διαχρονικές αδυναμίες του σημαντικού αυτού κλάδου στη χιλιοειπωμένη φράση «κλειδωμένη αξία». Καθώς η χώρα αναζητά ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που να αξιοποιεί στο έπακρο τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά της, να συνδιαμορφώνει τις τεχνολογικές αλλαγές και να την καθιστά ανθεκτική στις απρόβλεπτες εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο, η αγροδιατροφή μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο. Αρκεί άμεσα να βρούμε τρόπους να «ξεκλειδώσουμε» αυτή την αξία, να ενώσουμε δυνάμεις και να διασυνδέσουμε τον πρωτογενή τομέα με την υπόλοιπη οικονομία, αλλά και την παγκόσμια αγορά.

Η πρωτόγνωρη κρίση που βίωσε η χώρα μας και η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων στη διάρκεια της πανδημίας -συνδυαστικά και με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του στις διεθνείς αγορές- δείχνουν πόσο ευάλωτες είναι οι οικονομίες μας απέναντι σε εξωγενείς κινδύνους, πόσο συνδεδεμένος είναι ήδη ο πλανήτης μας, αλλά και πόσο εύθραυστη η δική μας παρουσία σε αυτόν. Το παραγωγικό μοντέλο της χώρας οφείλει, λοιπόν, να θωρακιστεί, επενδύοντας και σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα εκείνους που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν με συμπληρωματικό τρόπο.

Ο Πρωτογενής τομέας είναι ένας κλάδος που είναι σε θέση να αλληλοεπιδράσει με άλλους κλάδους -τον τουρισμό, την τεχνολογία, τη μεταποίηση- και να λειτουργεί υποστηρικτικά προς αυτούς. Το ζητούμενο είναι να φτιάξουμε έναν κλάδο εξωστρεφή και δυναμικό που να μπορεί να αναδειχθεί σε έναν σημαντικό κλάδο για την Περιφέρειά μας κατά την επόμενη δεκαετία.

Εκμεταλλευόμενοι, μάλιστα, τις τάσεις που διαμορφώνονται στα διατροφικά πρότυπα (π.χ. στροφή στην υγιεινή διατροφή και τα φυτικά προϊόντα) μπορούμε να μετατρέψουμε κάποιες από τις αδυναμίες σε ευκαιρίες. Ειδικά, βασιζόμενοι στο γεγονός ότι η Ιόνια Γη είναι πλούσια σε τοπικά παραδοσιακά προϊόντα ιδιαίτερης διατροφικής αξίας, με τεράστιες αναπτυξιακές προοπτικές. Παραδοσιακά προϊόντα με ισχυρό πλεονέκτημα της τοπικότητα και την ποιότητα, βασικό στοιχείο του οποίου αποτελεί η πολιτιστική κληρονομιά και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με τις παραδόσεις τους.

Στόχος μας είναι την επόμενη περίοδο είναι να αναδείξουμε τις παρεμβάσεις εκείνες που θα μπορούν άμεσα να οδηγήσουν στην επανεκκίνηση του πρωτογενούς τομέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, σε νέες βάσεις και με έναν νέο προσανατολισμό.

Οι παρεμβάσεις αυτές θα μπορέσουν κάλλιστα να βασιστούν στις παρακάτω συνιστώσες/χρηματοδοτικά εργαλεία:

– στην βελτιωμένη εκδοχή του στρατηγικού σχεδίου που κατατέθηκε στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ 2023-27), ειδικότερα με το λεγόμενο «πρασίνισμα» του πρωτογενούς τομέα και τις αναγκαίες κλιματικές δράσεις

– στο Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στόχος του οποίου είναι να μετριαστούν οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και να καταστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες περισσότερο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, μια σημαντική επιπρόσθετη πηγή χρηματοδότησης και για τον πρωτογενή

-σε Αναπτυξιακά προγράμματα ΕΣΠΑ 2021-27 με επιχορηγήσεις για Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις

– σε συνεργασίες όλων των ειδών, και προπαντός στην αξιοποίηση και κατάρτιση του ανθρώπινου κεφαλαίου της Περιφέρειάς μας,  με πολιτικές που θα βοηθήσουν τον χώρο της επιστήμης (τεχνολογία και καινοτομία) και τον παραγωγικό κόσμο να συνεργαστούν

– μέσα από δράσεις και μέτρα που να ενθαρρύνουν την πιστοποίηση και το branding των προϊόντων μας.

Καθίσταται σαφές λοιπόν ότι, ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να κατακτήσει μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας αγοράς, αρκεί να βρει τρόπο να αντιμετωπίσει τις καταγεγραμμένες του αδυναμίες, να εντοπίσει εγκαίρως τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται από τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και να αντεπεξέλθει με επιτυχία στις απειλές που ελλοχεύουν.

Τα γεωστρατηγικά δεδομένα στην περιοχή μας, μαζί με την ενεργειακή κρίση, αλλά κυρίως την κλιματική κρίση, δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα και είναι χρέος μας να θωρακίσουμε τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος πλήττεται περισσότερο από όλους τους τομείς της οικονομίας.

Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας στον πρωτογενή τομέα, η προστασία του περιβάλλοντος με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή/κρίση, η τόνωση του γεωργικού εισοδήματος, η προστασία των αγροτικών μας προϊόντων-«θησαυρών» της Ιόνιας Γης αποτελούν τα βασικά σημεία του σχεδιασμού μας για την επόμενη περίοδο. Με την υιοθέτηση ενός μοντέλου παραγωγικής ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα, με βάση την επιστημονική γνώση και έμφαση στο τρίπτυχο Περιβάλλον – Καινοτομία – Ανταγωνιστικότητα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι προκλήσεις της νέας εποχής.

Απώτερος στόχος μας λοιπόν είναι ο πρωτογενής τομέας τη Περιφέρειας μας, μαζί με τον τουρισμό,  να γίνουν οι στυλοβάτες μιας σύγχρονης οικονομίας που θα στηρίζεται στην ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων με την ελάχιστη επίπτωση στο περιβάλλον.