Για μια νέα πολιτική και κοινωνική συμμαχία

Από την εκλογή του στην  ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας το 2016 ο Κυριάκος Μητσοτάκης βάδισε προς την επιτυχία ενός και μοναδικού στόχου: την ολική αναδιοργάνωση του αστισμού. Μέσα από μια συμμαχία ακροδεξιάς, παραδοσιακής  δεξιάς και κέντρου προχώρησε «σταθερά, τολμηρά, μπροστά»:  συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας παντού, στέρεη συμμαχία με το ελληνικό μεγάλο κεφάλαιο (κατασκευές, πράσινη μετάβαση, απορρίμματα, ΑΠΕ, υδρογονάνθρακες, ΜΜΕ, περίθαλψη, εκπαίδευση), φοροασυλία, πρωτοφανής για την μεταπολίτευση υπακοή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, εγκατάλειψη της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής σταθερότητας  και ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή. Καμιά προσπάθεια ή έστω σκέψη για αλλαγή του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης (επιμονή στις εισαγωγές, ανάπτυξη του real estate, του κατασκευαστικού τομέα και των υπερεργολάβων,  τουρισμός και οικονομία υπηρεσιών, συνέχιση της αποβιομηχάνισης, προστασία των εμπόρων χονδρικής και των μεσαζόντων). Και όλα αυτά με πλήρη παραχώρηση της ιδεολογικής ηγεμονίας στο «ακραίο κέντρο» με πλήρη απομυθοποίηση όλης της «αριστερής μυθολογίας της μεταπολίτευσης». Κυριαρχία της γραμμής «Βορίδη». Αυτή η πολιτική δεν φάνηκε να κλονίζεται ούτε από την πλήρη ανικανότητα στη διαχείριση κρίσεων ούτε από την ακρίβεια και την νέα φτώχεια ούτε από το μεγάλο σκάνδαλο των υποκλοπών και τις θεσμικές εκτροπές του καθεστώτος Μητσοτάκη. Αντίθετα επιδοκιμάστηκε στις εκλογές και του 2019 και, κυρίως, του 2023 στις οποίες η ΝΔ κατήγαγε μια καταλυτική πολιτική νίκη και κατά πολλούς πέτυχε την  πλήρη ιδεολογική ηγεμονία.

Ποια μπορεί να είναι η απάντηση από την σκοπιά της Αριστεράς;

• Πρώτα-πρώτα  να παραμείνει θεματοφύλακας αρχών, αξιών και ιστορικών κατακτήσεων, όπως και μιας κουλτούρας στα επίπεδο του πολιτισμού και της πολιτικής, απαιτητικής και αυστηρής.
• Αυτό όμως δεν φτάνει. Είναι απαραίτητο να προχωρήσει σε μια νέα συμμαχία, μέσα από ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με τα χαμηλά και μεσαία στρώματα, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους επιστήμονες,  τους εποχικούς εργαζόμενους,  το «πρεκαριάτο»,  τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα,  τους αγρότες, τους εργάτες του πνεύματος. Μια συμμαχία με την μαχητική και πολιτική ριζοσπαστική οικολογία, με τις φεμινίστριες και τις γυναικείες οργανώσεις, τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων, με τους αγωνιστές των κινημάτων για την επανακατάκτηση του δημόσιου χώρου, της παραλίας, των πλατειών. Αυτήν την συμμαχία που χάσαμε ήδη από το 2015.
• Αυτή η νέα συμμαχία  δεν μπορεί να αρκεσθεί βέβαια σε πόλεμο χαρακωμάτων στηριγμένη αποκλειστικά στην καταγγελία, την σκανδαλοθηρία και την αποκάλυψη της μεγάλης συναλλαγής της ΝΔ με το μεγάλο κεφάλαιο ή την συνεχή επίκληση της ηθικής παρακμής βουλευτών και στελεχών της ΝΔ. Ούτε έχει λόγο να μιμείται αρχηγικά  πρότυπα άλλων περιόδων.  Πρέπει να κερδίσει ξανά σε αξιοπιστία,  να εμφυσήσει ξανά το μεγάλο όραμα μιας ριζικής προοδευτικής αλλαγής,  που θα μετατρέπει τον κάθε Έλληνα και την κάθε Ελληνίδα σε συμμέτοχο μιας προσπάθειας για την αναγέννηση της κοινωνίας με  αναδιοργάνωση του παραγωγικού μοντέλου, αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αναπτυξιακό σχεδιασμό που να συμπεριλαμβάνει τους πολλούς, θεσμική θωράκιση της δημοκρατίας.
• Στο πολιτικό επίπεδο η απάντηση δεν μπορεί να είναι άλλη από την αναδιοργάνωση του κατακερματισμένου αριστερού και κεντροαριστερού χώρου στα πλαίσια μιας  μεγάλης πολιτικής συμμαχίας από το προοδευτικό κέντρο μέχρι την αριστερά. Σχέδιο δύσκολο και φιλόδοξο, αλλά αναγκαίο. Έτσι κι αλλιώς η παραίτηση Τσίπρα δημιουργεί μεγάλο ηγετικό κενό και αλλάζει όλα τα δεδομένα. Σήμερα απαιτείται μια σαφής πρόταση και στρατηγική συμμαχιών στο πλαίσιο μιας αναθεώρησης της στρατηγικής της διεύρυνσης. Δεν είμαστε πια στο 2019.
• Μια νέα πολιτική συμμαχία , όμως είναι απαραίτητο  να συναφθεί και μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.  Αυτό είναι η απόλυτη προϋπόθεση στην μετά Τσίπρα εποχή. Είναι μονομερής και λανθασμένη η άποψη ότι για όλα φταίει η εκλογή Προέδρου από την βάση. Σε συνθήκες κρίσης εκπροσώπησης και γραφειοκρατικής λειτουργίας των κομμάτων η συμμετοχή της βάσης εξασφαλίζει την μετάδοση του κοινωνικού μηνύματος χωρίς φίλτρα κι ερμηνείες. Η μη λειτουργία των οργάνων είναι αυτή που οδηγεί στον αρχηγισμό.
• Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα και η εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη έφερε στο φως όλες τις δυσλειτουργίες που τα τελευταία χρόνια ήταν εμφανείς στο κόμμα, την στρατηγική αμηχανία, την οργανωτική αδυναμία και τις πολιτικές αντιφάσεις, αλλά η συζήτηση επ’ αυτών πάντα αναβαλλόταν με το πρόσχημα της αποφυγής της εσωστρέφειας και της φυγής προς τα μπρος. Τώρα πια δεν μπορεί να αναβληθεί, το ερώτημα, όμως, πια είναι αν υπάρχει διάθεση να γίνει και αν μπορεί να γίνει, έτσι που να μην επικεντρωθεί στα πρόσωπα, το ειδικό τους βάρος και την ιστορία του καθενός, (γιατί πολλοί είναι αυτοί που έχουν βάλει λιθαράκια ή αγκωνάρια στη δημιουργία αυτού του κόμματος), αλλά στο πολιτικό και οργανωτικό σχέδιο της επόμενης μέρας. Και αυτά μόνο το Συνέδριο μπορεί να τα αποφασίσει.