Γιατί βάζουμε φλουρί στη βασιλόπιτα

Από πού προέρχεται το έθιμο της τοποθέτησης φλουριού στη βασιλόπιτα.

Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, μικροί και μεγάλοι ξεκινούν να ψάχνουν με ενθουσιασμό το κομμάτι τους από τη βασιλόπιτα, για να δουν αν έτυχε σε εκείνους το φλουρί.

Σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, τη στιγμή που το ρολόι θα χτυπήσει μεσάνυχτα και θα έχει πλέον έρθει το νέο έτος, η οικογένεια μαζεύεται στο τραπέζι και κόβει τη βασιλόπιτα.

Γιατί όμως η αγαπημένη αφράτη πίτα, σε μορφή κέικ ή τσουρεκιού, περιέχει φλουρί και πώς ξεκίνησε το έθιμο, που έχει τις ρίζες του πολύ μακριά στην ιστορία;

Η απάντηση βρίσκεται 1.500 χρόνια πριν, στη Μικρά Ασία και συγκεκριμένα στην πόλη της Καισαρείας, την εποχή που δεσπότης της περιοχής ήταν ο Μέγας Βασίλειος.

Όταν το Βυζάντιο κήρυξε τον πόλεμο με την Περσία τον 4ο αιώνα μ.Χ., ο Ιουλιανός ο Παραβάτης διέταξε να θεσπιστούν φόροι σε όλη την επικράτεια, με τους κατοίκους να αναγκάζονται να δώσουν οτιδήποτε πολύτιμο είχαν στην κατοχή τους.

Λέγεται λοιπόν, πως ο Μέγας Βασίλειος προκειμένου να μοιράσει δίκαια τον θησαυρό αυτό, τον ζύμωσε σε ψωμάκια τα οποία έδωσε στους πολίτες.

Σημειώνεται βέβαια, ότι παρόμοιες συνήθειες υπήρχαν και πολύ πιο πίσω στην αρχαιότητα, όπως για παράδειγμα στους ρωμαϊκούς χρόνους η πίτα ή άρτος που ζυμωνόταν για την έναρξη της νέας χρονιάς περιείχε ένα νόμισμα ή ένα μικρό χρυσό κόσμημα.

Η ιστορία του εθίμου της βασιλόπιτας

Το έθιμο της βασιλόπιτας έχει καταγραφεί από την αρχαία Ελλάδα και λάμβανε χώρα στην ετήσια γιορτή των «Κρονίων», η οποία γινόταν προς τιμήν του θεού Κρόνου. Τότε, αντί για τη σύγχρονη πίτα οι Αρχαίοι Έλληνες απολάμβαναν ένα είδος εορταστικού άρτου, ο οποίος είχε διάφορες εκδοχές ανά περιοχή.

Με βάση τη θρησκευτική παράδοση, οι Μικρασιάτες και συγκεκριμένα οι κάτοικοι της Καισαρείας της Καππαδοκίας ήταν εκείνοι που καθιέρωσαν τη γλυκιά βασιλόπιτα, επονομαζόμενη και ως «πολίτικη» ή «σμυρνέικη».

Ακόμα και σήμερα, σε αγροτικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας η πίτα παραμένει αλμυρή, με τους κατοίκους να τοποθετούν το φλουρί σε μια κρεατόπιτα, τυρόπιτα ή και πρασόπιτα.

Όπως αναφέρθηκε ήδη, το έθιμο της τοποθέτησης μέσα στην πίτα του γνωστού «φλουριού», το οποίο σύμφωνα με την παράδοση φέρνει τύχη σε όποιον το βρει, θεωρείται ότι προέρχεται από τον ίδιο τον Μέγα Βασίλειο, κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Περσία.