Πληθωρισμός: Με γερό φίνις για το 2022

Στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού, το οποίο θα κατατεθεί τη Δευτέρα, στις 21 Νοεμβρίου η εκτίμηση για τον φετινό πληθωρισμό θα αυξηθεί κοντά στο 10% για το 2022, από αρχική πρόβλεψη 9,1%, όπως, επίσης, και για το 2023, κοντά στο 5%.

Μπορεί να υπάρχει και τον Δεκέμβριο μια περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος, με βάση τις τιμές που θα δώσουν το βράδυ της Κυριακής οι προμηθευτές ρεύματος (περίπου 10 λεπτά ανά κιλοβατώρα) ή να καταγράφεται, με βάση την κυβέρνηση, αποκλιμάκωση τιμών σε 186 προϊόντα, ποσοστό 22%, στο “καλάθι του νοικοκυριού” και σε ποσοστό 69% σταθεροποίηση, ωστόσο ο πληθωρισμός και στο φίνις του έτους αναμένεται να “τρέξει” με μεγάλη ταχύτητα, αφήνοντας “απόνερα” και τη νέα χρονιά.

Βέβαια, με βάση τα αναθεωρημένα – τελικά στοιχεία της Eurostat, πιο χαμηλά από την αρχική εκτίμηση, στο 9,5% κινήθηκε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα κατά τον Οκτώβριο του 2022, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία. Την ίδια στιγμή, η ευρωζώνη καταγράφει πληθωρισμό ρεκόρ της τάξης του 10,6%

Στις αρχικές της εκτιμήσεις της η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή προέβλεψε ότι ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών είχε μικρή επιβράδυνση και διαμορφώθηκε στο 9,8% από 12,1% τον Σεπτέμβριο, 11,2% τον Αύγουστο, 11,3% τον Ιούλιο και 11,6% τον Ιούνιο. Η, δε, ΕΛΣΤΑΤ έδωσε ποσοστό στο 9,1% αλλά και 14,8% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρη σοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.

Ο πληθωρισμός των φτωχών καλπάζει

Υπενθυμίζεται ότι με βάση ανάλυση του Ινστιτούτου Bruegel κάθε πληθυσμιακή ομάδα, ανάλογα και με το πορτοφόλι του νοικοκυριού βιώνει διαφορετικά τον πληθωρισμό, πέρα από τις επίσημες ανακοινώσεις του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Ειδικότερα για την Ελλάδα, το Bruegel εκτιμά σε έρευνα που δημοσίευσε στις 26 Οκτωβρίου ότι ο πληθωρισμός για το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών ανήλθε στο 14,59% ενώ για το πλουσιότερο 20% στο 11,56%.

Η ΕΚΤ

Περαιτέρω, πάντως, αύξηση των επιτοκίων, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει το ακριβές μέγεθος της, προανήγγειλε, την Παρασκευή, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία εμφανίστηκε απαισιόδοξη για την πορεία του πληθωρισμού. Στο μεταξύ, σήμερα η ΕΚΤ αναμένεται να ανακοινώσει τα πρώτα μέτρα για τον περιορισμό της ρευστότητας. Στο πλαίσιο αυτό, θα προσδιορίσει πόση από την ρευστότητα που έχουν λάβει ήδη οι τράπεζες από το μηχανισμό TLΤRO θα πρέπει να επιστραφεί.

Μιλώντας την Παρασκευή το πρωί στο European Banking Congress ανέφερε ότι “αναμένουμε περαιτέρω αύξηση των τιμών – και η απόσυρση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης ίσως να μην είναι αρκετή. Τελικά, θα αυξήσουμε τα επιτόκια σε επίπεδα που θα επαναφέρουν τον πληθωρισμό στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας έγκαιρα. Το πόσο μακριά πρέπει να πάμε και πόσο γρήγορα θα καθοριστεί από τις προοπτικές για τον πληθωρισμό.”

Η ίδια επικαλούμενη την ιστορική εμπειρία προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός δεν θα μειωθεί σημαντικά σε βραχυχρόνιο ορίζοντα. Για τοn λόγο αυτό όπως είπε η ΕΚΤ αναγκάστηκε να προχωρήσει σε τόσο μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων με τέτοιο ρυθμό μάλιστα. Υπενθυμίζεται ότι ήδη τα επιτόκια έχουν αυξηθεί κατά 2%.

Οι προβλέψεις στον Προϋπολογισμό

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού, το οποίο θα κατατεθεί τη Δευτέρα, στις 21 Νοεμβρίου θα περιλαμβάνει αλλαγές στις εκτιμήσεις, εξαιτίας τόσο των τιμών ενέργειας όσο και των τροφίμων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εκτίμηση για τον φετινό πληθωρισμό θα αυξηθεί κοντά στο 10% για το 2022, από αρχική πρόβλεψη 9,1%, όπως, επίσης, και για το 2023, κοντά στο 5%

Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση όσα ανέφερε πριν λίγες μέρες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στο OPEN, και στην εκπομπή “Ώρα Ελλάδος” θα κλείσει τελικά το 2022 κοντά στο 10%.

Υπογράμμισε ότι είναι ενθαρρυντικό ότι έπεσε οριακά, ωστόσο, σημείωσε πως δεν μπορεί κανένας να πανηγυρίζει με ποσοστά 10%, και προέβλεψε ότι “θα έχουμε ένα υψηλό πληθωρισμό φέτος κι έναν επίμονο την επόμενη χρονιά”.

Ο υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε πως “χρειάζεται να εντείνουμε τις προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος, δηλαδή το φυσικό αέριο”.

Όπως, μάλιστα, τόνισε, το τελικό σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που θα κατατεθεί έως τις 21 Νοεμβρίου θα περιλαμβάνει αναθεώρηση των προβλέψεων του προσχεδίου για 8,8% ετήσιο πληθωρισμό το 2022 (εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) αλλά και του 2023. “Θα έχουμε υψηλό πληθωρισμό φέτος, εκτιμούμε πως θα τείνει προς το 10%, και έναν πληθωρισμό που θα είναι επίμονος και την επόμενη χρονιά”, αποκάλυψε ο υπουργός Οικονομικών, προσθέτοντας πως “δεν είμαστε σε αυτή τη θέση” να λέμε πως ο πληθωρισμός πάει για αποκλιμάκωση λόγω της βουτιάς του Οκτωβρίου που ανακοίνωσε η Eurostat. “Θα έχουμε συρρίκνωση του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού το 2023 αλλά έρχεται πάνω σε μια αύξηση φετινή”, εξήγησε ο έλληνας ΥΠΟΙΚ.

Να σημειωθεί ότι ήδη οι όποιες προβλέψεις κινούνται σε κλίμα αβεβαιότητας καθώς το προσχέδιο προέβλεπε ποσοστό 9,1% για το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, το Πρόγραμμα Σταθερότητας 5,6%.

Από την πλευρά της για τον πληθωρισμό η Κομισιόν περιμένει ότι θα αναρριχηθεί στο 10% το 2022, προτού επιβραδυνθεί στο 6% το 2023 και στο 2,4% το 2024. Όπως ανέφερε στις χειμερινές της προβλέψεις, ο πληθωρισμός προβλέπεται να κορυφωθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2022 και να υποχωρήσει μόνο σταδιακά στη συνέχεια. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας είναι ο κύριος μοχλός, αλλά η μεταβίβαση σε άλλες συνιστώσες αναμένεται να αυξηθεί. Ο πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή προβλέπεται να φτάσει στο 10% το 2022 και να μειωθεί στο 6% το 2023, πριν υποχωρήσει στο 2,4% το 2024.

Όπως αναφέρει, επίσης και η Τράπεζα της Ελλάδος, οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να συνεχιστούν τους πρώτους μήνες του 2023 και να μετριαστούν μόνο εν μέρει αφενός από τα δημοσιονομικά μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων του αυξημένου ενεργειακού κόστους και αφετέρου από τις αναμενόμενες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις.

Παίρνει δομικά χαρακτηριστικά

Πάντως το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στο δελτίο του “Οικονομικές Εξελίξεις” εξέφρασε την ανησυχία του για τον πληθωρισμό, ο οποίος τείνει να αποκτήσει, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά “μονιμότητας”. “Σε εθνικό επίπεδο, ο δομικός πληθωρισμός (δηλαδή ο πληθωρισμός χωρίς να υπολογίζονται τα καύσιμα και τα εποχικά φρούτα και λαχανικά) έφτασε τον Σεπτέμβριο στο 4,98%, δείχνοντας πλέον ότι η ακρίβεια έχει διαχυθεί σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του «καλαθιού» καταναλωτή.

Το ίδιο συμβαίνει και με τον αντίστοιχο δείκτη του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, χωρίς τα καύσιμα και τους φόρους, βρέθηκε τον Σεπτέμβριο για την Ελλάδα στο 5,2%, έναντι 4% για τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Τα στοιχεία αυτά είναι ανησυχητικά τόσο για τις κοινωνικές τους επιπτώσεις όσο και για την επίδρασή τους στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια στις εξαγωγές” τονίζει το ΚΕΠΕ.

Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε ανοδική τροχιά το τρέχον έτος, στην περιοχή του 9,7%, λόγω κυρίως της έντονης ανόδου των τιμών στα ενεργειακά προϊόντα, αλλά και της καταναλωτικής ζήτησης. Για το 2023, και λαμβάνοντας υπόψη τις υποθέσεις και τις τάσεις που διαμορφώνουν τις τιμές προβλέπεται πως ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή θα ενισχυθεί στην περιοχή του 4,2%.

Για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα, το ΔΝΤ πάντως εκτιμά ότι θα διαμορφωθεί – με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή που χρησιμοποιεί η Eurostat – σε μέσα επίπεδα εφέτος στο 9,2% για να υποχωρήσει στο 3,2% το 2023 και περαιτέρω στο 1,9% το 2027.