Επιτέλους, για την οικονομία, θα μας πει κάποιος την αλήθεια;

 Το Δημόσιο Χρέος επανέρχεται και απειλεί

Πριν από δέκα περίπου ημέρες, εκδηλώθηκε μια πολιτική κόντρα, ανάμεσα στον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταίκούρα, και τον συνάδελφό του , υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνη Γεωργιάδη. Ο λίαν εκδηλωτικός Άδωνης Γεωργιάδης, με δημόσια παρέμβασή του, είχε υποσχεθεί μείωση του ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα, ως επιβεβλημένη πράξη απέναντι στις συνεχείς ανατιμήσεις σε βασικά είδη της αγοράς. Η αντίδραση του καθ ύλην αρμόδιου υπουργού Χρήστου Σταίκούρα ήταν άμεση, προσθέτοντας πως μια μείωση του ΦΠΑ, θα ήταν πρόωρη, καθώς θα εκτροχίαζε τον προϋπολογισμό του 2022, κατά τον πρώτο μήνα της εφαρμογής του και σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια απόφαση, θα πρέπει να έχει και την αποδοχή των Βρυξελλών.

Μετά τη δήλωση Σταϊκούρα, διασκεύασε άμεσα και ο κ. Γεωργιάδης τη δική του, κάνοντας λόγω για δημοσιογραφική παρερμηνεία της αρχικής του δήλωσης. Η αντιπαράθεση ανάμεσα σε δύο κορυφαίους υπουργούς και δη του οικονομικού επιτελείου, πέρασε στα ψιλά ως παραπολιτικό σχόλιο.

Παρά το ‘’θάψιμο’’,  ήταν μια είδηση κορυφαίας και κομβικής πολιτικής σημασίας, η οποία πέρασε κυριολεκτικά ‘’στο ντούκου’’..

Τι είχε συμβεί;. Η αρχική δήλωση Γεωργιάδη, έγινε την ώρα που τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, πραγματοποιούσαν συνεχείς τηλεδιασκέψεις με τεχνοκρατικά στελέχη του οικονομικού επιτελείου για την προετοιμασία του επερχόμενου σε λίγες ώρες, Eurogroup. Οι εκπρόσωποι των δανειστών επέστησαν την προσοχή του υπουργού Οικονομικών στις ανέμελες δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης.

Στο  Eurogroup, που ακολούθησε, εστάλη ένα αυστηρό μήνυμα προς τις χώρες που έχουν ιδιαίτερα μεγάλο δημόσιο χρέος, πρώτη και καλύτερη η Ελλάδα, ότι, ‘’πρέπει να μαζέψουν’’, το χρέος που πρόσθεσαν, στο ήδη υφιστάμενο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας και πριν από αυτήν.

Παρά ταύτα, η Ελλάδα ευελπιστεί ότι το καθεστώς ευνοϊκών εξαιρέσεων, λόγω πανδημίας, θα παραταθεί και για το 2023, αλλά αυτό και πάλι δεν συνιστά παρά μια αναβολή. Ήδη η χώρα μας, εκμεταλλευόμενη τη συγκυρία και τη θετική όντως εικόνα της στις διεθνείς αγορές, έχει καταστεί και πάλι πρωταθλήτρια στον εξωτερικό δανεισμό, ενώ το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων με την ΕΚΤ, που δίνει τη δυνατότητα μεγάλης ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, πλησιάζει μαθηματικά προς το τέλος του.

                        Μήνυμα της Κριστίν Λαγκάρντ 

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σε εκπομπή του γαλλικού καναλιού, France Inter, για την κατάσταση που έχει διαμορφώσει η πανδημία στην Ευρώπη, εξήγησε κατά τον πιο απλό τρόπο, ότι, ‘’θα πρέπει να αποπληρωθούν όλα τα χρέη από την πανδημία, από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ’’ και πρόσθεσε με τον πιο γλαφυρό και εύγλωττο τρόπο, ότι ‘’και σ αυτήν την περίπτωση θα συμβεί, ότι συμβαίνει και με όλα τα δανεικά’’. ‘’Επιστρέφονται στον δανειστή από τον δανειζόμενο’’.

Σε προγενέστερο χρόνο, ο μονίμως και αφοπλιστικά ειλικρινής, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, είχε πει στον ραδιοφωνικό σταθμό ALPHA 9,89, «Η Ευρώπη λέει ένα πολύ απλό πράγμα: “ξοδέψτε με βάση τις δυνατότητές σας, όχι όσα έχετε”. Αυτή τη στιγμή ό,τι ξοδεύουμε είναι μελλοντικοί φόροι», είπε. Πρόσθεσε δε, ότι «από τη στιγμή που το χρέος σου είναι συντριπτικά μεγαλύτερο από τα ταμειακά διαθέσιμα (δηλαδή – για να είμαστε ακριβείς – τα ταμειακά διαθέσιμα της Ελλάδας, δεν καλύπτουν ούτε το 7% -8% του χρέους), στην πράξη, αυτή τη στιγμή, ό,τι ξοδέψουμε θα υποχρεωθούμε -στην πορεία του χρόνου – να το βάλουμε σε φόρους ως κράτος, ασχέτως ποια κυβέρνηση θα το κάνει, και να το πάρει πίσω».

10ετές Ομόλογο – στέλνει τριπλό μήνυμα

Η πρώτη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές για το 2022, με το 10ετές ομόλογο είναι σημαδιακή, καθώς μας προϊδεάζει για μια νέα περίοδο δανεισμού με νέα ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές επιτόκια.

Το μήνυμα που εκπέμπει το 10ετές ομόλογο είναι τριπλό

1. Το πολύ χαμηλό κόστος δανεισμού, που γνωρίζαμε μέχρι τώρα, ανήκει πλέον στο παρελθόν.
2. Τα νέα επιτόκια για να διατηρηθούν σε χαμηλό επίπεδο, για να μην ξεφύγουν και επανέλθουμε σε νέα μνημόνια, παρακολουθούν στενά την δημοσιονομική πολιτική.
3. Τα νέα επιτόκια μαζί με τη δημοσιονομική πολιτική, παρακολουθούν κι εξαρτώνται τα μέγιστα από το Δημόσιο Χρέος, που τρέχει με ρυθμούς  208%, χωρίς να έχει υπολογιστεί σ αυτό, το χρέος της πανδημίας κι εκείνο των εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Πάντα τα ανωτέρω εκτεθέντα, γίνονται πιο κατανοητά, όταν  με το νέο δεκαετές ομόλογο του νέου έτους, 2022, το Δημόσιο άντλησε 3 δισ. ευρώ με επιτόκιο 1,83%. Το προηγούμενο είχε επιτόκιο, 0,83% και το προ προηγούμενο με 0,51%. Το επιτόκιο, τραβάει την ανηφόρα…

Ελλειμματικός δημόσιος λόγος για την οικονομία

Ουδείς θα αμφισβητήσει, ότι τα παραπάνω εκτενώς αναφερθέντα, – Δημόσιο Χρέος, Επιτόκιο Δανεισμού, σε συνάρτηση και με την μετά μνημονιακή επιτήρηση της εθνικής μας οικονομίας, καθώς και με τις εμμονές τον βόρειων Ευρωπαίων Εταίρων στην Δημοσιονομική Πειθαρχία – , είναι κρίσιμα μεγέθη, τα οποία δεν θα έπρεπε να απουσιάζουν από το δημόσιο λόγο και προβληματισμό. Παρά ταύτα, τα ανωτέρω θέματα, κομβικής πολιτικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την πολιτική σταθερότητα…, τα ‘’σπρώχνουμε όλα κάτω από το χαλί’’, και ημείς άδομεν…

Αντίθετα, επικρατεί και έντεχνα διαδίδεται μια γενική ευφορία για την προσδοκώμενη οικονομική ανάπτυξη, ενώ παράλληλα μειώνεται ο  προβληματισμός για τα ουσιαστικά και διαθρωτικά προβλήματα που απειλούν την πορεία της εθνικής μας οικονομίας. Τα δίδυμα ελλείμματα, δημοσιονομικό και εξωτερικού ισοζυγίου, ο πληθωρισμός και η πορεία του χρέους αποτελούν ομάδα θεμάτων που μπορούν να ανατρέψουν το σύνολο των προσδοκώμενων προοπτικών.

Τούτων δοθέντων, μπορεί το δημοσιονομικό έλλειμμα να έχει έναν παροδικό χαρακτήρα, εξαιτίας και των δημοσιονομικών δεσμεύσεων έναντι των δανειστών και εταίρων μας,  όμως το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών του εξωτερικού ισοζυγίου φαίνεται να παρουσιάζει ενδημικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το εμπορικό έλλειμμα εμφανίζεται διογκωμένο κατά 23,8% σε ετήσια βάση για το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2021. Το έλλειμμα για την εν λόγω περίοδο έφτασε τα 18, 8 δισ. ευρώ έναντι 15, 2 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του 2020.

Πάντα τα ανωτέρω περιγραφέντα αναδεικνύουν με τον πιο σαφή κι εύγλωττο τρόπο τα διαθρωτικά προβλήματα της εθνικής μας οικονομίας. Πέραν των κλασσικών διαρθρωτικών θεμάτων παραγωγής της εθνικής μας οικονομίας, η προσδοκώμενη οικονομική ανάπτυξη, στηρίζεται στους εξής πυλώνες /

1. Διαθέσιμο εισόδημα για επενδύσεις,
2. Εύρωστο κι ευέλικτο Τραπεζικό Σύστημα,
3. Επάρκεια Ενέργειας,
4. Πλήρης εφοδιαστική αλυσίδα

Δυστυχώς, στην Ελλάδα, λείπουν και τα τέσσερα…

Οι πολιτικές δυνάμεις τόσο στο κυβερνητικό στρατόπεδο, όσο και σε εκείνο της αντιπολίτευσης, οφείλουν να καταθέσουν προτάσεις για το πώς θα εισέλθει και θα είναι ανταγωνιστική η εθνική μας οικονομία κατά την μετά πανδημία κανονικότητα, όποτε κι αν αυτή επέλθει.

Γ. Σπ. Π.