Ηρωικό και αιώνιο

Σαμοθράκη, Νάουσα, Χίος, Ψαρά, Κάσος, Μεσολόγγι, Σούλι και πολλές άλλες πόλεις και περιοχές έκαναν με τη θυσία τους να ακουστεί για πρώτη φορά στην Ιστορία το όνομα Ελλάδα.

Ταπεινωμένοι στην καθημερινή ζωή, φτωχοί, αγράμματοι, με βαριά φορολογία, με περιορισμούς στις θρησκευτικές τους τελετές, με παιδομάζωμα (ένα στα πέντε αγόρια το μάζευαν για τους γενίτσαρους), με μαζικούς εξισλαμισμούς και σφαγές, όταν ξεσηκώνονταν, με περιορισμούς ακόμα και στην ενδυμασία και στα μεταφορικά μέσα, υπόδουλοι στις διαταγές του Πασά και με ένα φεουδαρχικό σύστημα από τα πιο σκληρά της Ευρώπης που τους ανάγκασε από καλλιεργητές να γίνουν ορεσίβιοι κτηνοτρόφοι, για να έχουν ένα αεράκι ελευθερίας, ένιωσαν ότι είχε έρθει η ώρα. Το έβλεπαν στα μάτια των Φιλικών που τους ξεσήκωναν, στην πίστη και την αποφασιστικότητά τους. Καταλάβαιναν ότι δεν υπάρχει αναβολή, ένιωθαν το “ή τώρα ή ποτέ”, που έγινε μετά “ελευθερία ή θάνατος”, όπως σε όλες τις επαναστάσεις που πέτυχαν.

Και τα κατάφεραν. Έκαναν τον κόσμο όλο να στρέψει το βλέμμα σε αυτούς, να τους συμπαρασταθούν έμπρακτα, να πιέζουν τις κυβερνήσεις τους για συμπαράσταση. Έκαναν την Ιερή Συμμαχία να μην μπορεί να επέμβει, την Αγγλία να εγκαταλείψει το δόγμα για “ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας”, τις Δυνάμεις να συνεργαστούν, διότι η Επανάσταση των Χριστιανών (Αρβανίτες, Έλληνες, Βλάχοι) τους έδωσε εναλλακτική: να σταματήσουν την κυριαρχία των Τουρκοαιγυπτίων στην Αν. Μεσόγειο με την ίδρυση ενός νέου ανεξάρτητου κράτους. Και με τα Συντάγματα της Επαναστατημένης Ελλάδας έδωσαν μαθήματα Δημοκρατίας σε όλη την ανθρωπότητα.

Σχηματοποιώ και αυτό πάντα φέρνει και διαστρεβλώσεις.

Όμως θέλω να πω ότι αυτοί αξίζουν κάθε σεβασμό και θαυμασμό. Τέτοιες επέτειοι δεν είναι στενά εθνικές. Είναι γιορτές του παγκόσμιου πολίτη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, μαζί με αυτές της Αμερικάνικης Ανεξαρτησίας, της Γαλλικής Επανάστασης, της Ρώσικης, του Ισπανικού αντιφασιστικού εμφυλίου, του Μεξικού και όλων των απελευθερωτικών κινημάτων του πλανήτη. Κι ας είναι γνωστό ότι καμιά επανάσταση – ούτε η δική μας- δεν είχε τη συνέχεια που ονειρεύτηκαν οι οραματιστές της και αυτοί που θυσιάστηκαν.

Αυτό τελικά γιορτάζουμε σε τέτοιες περιπτώσεις, το πείσμα του ανθρώπου κόντρα στην ιστορία, τον αγώνα ενάντια σε κάθε λογική, τη δυνατότητα να γίνει η ουτοπία ιστορία. Από ένα γαμώτο γεννιούνται όλα. Μετά βλέπουμε.