Ύστατο χαίρε καρδιάς στον Φίλη Κορωνάκη

Με πολλή συγκίνηση σπεύδουμε να πούμε και από τη δική μας πλευρά, χωρίς προσφυγή αυτή την ώρα σε λεπτομερέστερες σημειώσεις μας για την ηρωική ζωή του, ένα στερνό ΧΑΙΡΕ στον Φίλη Κορωνάκη.

Την Κατοχή, όταν εμείς ήμασταν αγέννητοι, εκείνος βρισκόταν ήδη, έφηβος ακόμη, στις πρώτες γραμμές του αγώνα, της Εθνικής Αντίστασης. Είναι θαύμα πώς γλίτωσε την εκτέλεση, το πώς δεν είχε την τύχη των άλλων αγωνιστών της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, του οποίου νωρίς έγινε μέλος, που τη χρονική περίοδο 1947-1949 εκτελέστηκαν στο Λαζαρέτο ή σε άλλες περιοχές της χώρας μόνο και μόνο επειδή δεν αποκήρυσσαν τις ιδέες και τη δράση τους. Από παιδί βρέθηκε στις επάλξεις του αγώνα για το Δίκιο.

Ατρόμητος!

Αγέρωχος!

Χωρίς να υπογράψει ποτέ δήλωση μετανοίας, όσα κι αν τράβηξε -δεν θ’ αργήσει υποθέτουμε ο πανεπιστημιακός Διονύσης Μοσχόπουλος να αναφερθεί εν εκτάσει στην ηρωική ζωή του, αξιοποιώντας αμέτρητες ώρες συνεντεύξεων και συζητήσεων, ακόμη και ηχογραφημένων αν δεν κάνουμε λάθος.

Δεν ξεχνάμε ποτέ με πόση σεμνότητα, με πόση φειδώ, με πόση δυσκολία θα λέγαμε, μας εμιλούσε για τον εαυτό του και τους αγώνες του τα πολύ πέτρινα χρόνια!

Με πόση γενναιοδωρία και με πόσο πνεύμα δικαιοσύνης, χωρίς περιστροφές, αναγνώριζε ως μακράν κορυφαίο Κερκυραίο μαχητή της Εθνικής Αντίστασης όχι κάποιον από τους συμμαχητές του της ύστερης πολιτικής περιόδου του ή πολύ περσότερο τον ίδιο είτε κάποιον φίλο του, αλλά τον εμβληματικό αγωνιστή-σύμβολο του ΚΚΕ και τότε και τώρα, τον τιμητικά ονομασμένο το 1949 ταγματάρχη τιμημένο νεκρό του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας δολοφονημένο το 1946 αξιωματικό Αλέκο Πρίφτη, ύστερο στρατιωτικό διοικητή του ΕΛΑΣ της Κέρκυρας και αρνητή της παράδοσης των όπλων. Με πόση ευθυκρισία εμιλούσε, χωρίς παρωπίδες, για όλη εκείνη την ηρωική περίοδο και τους αγώνες του κερκυραϊκού λαού. Με πόση γενναιοδωρία απένειμε εύσημα σε όλους όσοι προσέφεραν ανιδιοτελώς τις δυνάμεις ή και την ίδια τους τη ζωή στους μεγάλους αγώνες για το Δίκιο, ανεξαρτήτως επιμέους κομματικών προτιμήσεων.

Τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες εξήντα ημέρες!

Τόσες ήταν οι ημέρες ή μάλλον τόσα ήταν τα μερόνυχτα που ο Φίλης Κορωνάκης επέρασε σε φυλακές -και της Κέρκυρας φυσικά- και σε εξορίες.

Αλύγιστος!

Μεταξύ άλλων, τις 11 Μαΐου 1948 είχε συλληφθεί μαζί με τον ομοϊδεάτη του αγωνιστή Γιάννη Κουλούρη ή Κάμπουλα και δύο αγωνίστριες γυναίκες στη Λευκίμμη, καθώς τον καταδίωκαν ως «επικίνδυνο» μέλος του Κάπα Κάπα Έψιλον με την κατηγορία της συμμετοχής «εις συμμορίαν σκοπούσα όπως προσβάλη δια βίας τας αρχάς και τα όργανα της δημοσίας ασφαλείας και δυνάμεως». Στο Έκτακτο Στρατοδικείο Ιωαννίνων το κατηγορητήριο διευρύνθηκε με την κατηγορία της «κατασκοπείας», σύμφωνα με τον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947, που επέσυρε ακόμη και την ποινή του θανάτου. Ούτε ως μελλοθάνατος αρνήθηκε την πίστη του.

Δεν υπάρχει ίσως άλλος Κερκυραίος πολιτικός και κοινωνικός αγωνιστής που να πέρασε συνολικά 12,5 χρόνια σε φυλακές και εξορίες για την πίστη του στα ιδανικά και τις αξίες του ΚΚΕ και, κυρίως, ευρύτερα στα ιδανικά και τις αξίες μιας σοσιαλιστικής – κομμουνιστικής δημοκρατίας, στη θέση της αστικής – καπιταλιστικής δημοκρατίας που ζούμε. Τα 11,5 από τα 12,5 χρόνια των φυλακίσεων και των εξοριών του είχε την ιδιότητα του μέλους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.

Στη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, την εποχή της ανάπτυξης των ιδεών του λεγόμενου «ευρωκομμουνισμού», επέλεξε την πλευρά του ΚΚΕ Εσωτερικού και με αυτή την πλευρά στις διάφορες διάδοχες παραλλαγές της στην πορεία του χρόνου επορεύτηκε όσο οι δυνάμεις του επέτρεπαν την ενεργή πολιτική δραστηριότητα, περίπου δηλαδή ως τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας. Ωστόσο, ενώ ήλθε πολλές φορές σε ιδεολογικοπολιτική σύγκρουση -και μάλιστα σφοδρή- με παλιούς συντρόφους του της πλευράς του ΚΚΕ και με το ίδιο το παλαιό Κόμμα του, δεν εψεγάδιασε την πολιτική του πορεία με τη διεκδίκηση ή αποδοχή λογής-λογής αξιωμάτων για την εξυπηρέτηση του άδικου καπιταλιστικού συστήματος με διάφορες προφάσεις. Σε αντίθεση με τη γνωστή πορεία μερικών άλλων παλαιών αγωνιστών του χώρου της αποκαλούμενης «ανανεωτικής Αριστεράς», παρέμεινε ανιδιοτελής αγωνιστής, αρνούμενος τα ποικίλα «δώρα» του συστήματος και τη «δόξα» της άδικης εξουσίας τής ντυμένης πολλές φορές με δήθεν αριστερές φορεσιές. Είχε και αυτή τη σοφία, θα λέγαμε. Δεν έγινε, όπως άλλλοι του στερνού πολιτικού του μετεριζιού, θλιβερός απολογητής του άδικου καπιταλιστικού συστήματος. Όσες πολιτικές-ιδεολογικές διαψεύσεις κι αν έζησε, εκράτησε μέσα του τη φλόγα της μελλούμενης σοσιαλιστικής – κομμουνιστικής δημοκρατίας. Με ανανεωτικό και τολμηρό πνεύμα, που άλλοι θα το πουν βάσιμο και άλλοι όχι, αλλά πάντως, όπως αποδείχθηκε στο διάβα του χρόνου, ανιδιοτελές.

Τη μισή του περίπου ζωή με τις πιο ηρωικές σελίδες της επέρασε στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, σε πολύ δύσκολες εποχές, ο Φίλης Κορωνάκης. Την άλλη μισή έξω από αυτό, μακριά του, συχνά και σε σύγκρουση με αυτό, μα με παρόμοια, θα λέγαμε, οράματα. Αγωνίστηκε μαζί με παλιούς συντρόφους του τού ΚΚΕ σε πολλούς κοινούς αγώνες, χωρίς να παραιτηθεί από τις όποιες διαφορετικές απόψεις του.

Άφησε επιπλέον θα λέγαμε τη σφραγίδα του μάλιστα, μαζί με τον Στέφανο Ριζικάρη του ΚΚΕ (στη φωτο πάνω ο Φ. Κορωνάκης δεύτερος από αριστερά με δεξιά του τον Στεφ. Ριζικάρη), στη σπουδαία δράση μετά τη Χούντα για τη διάσωση και την ανάδειξη της νησίδας Λαζαρέτο σε Ιστορικό Τόπο-Σύμβολο της Αντιστασης και του αγώνα του λαού μας για το Δίκιο.

Δεν «εξαργύρωσε» τον διαχωρισμό της θέσης του από το ΚΚΕ, όπως έκαναν άλλοι με πολλούς τρόπους.

Η στενή φιλία του με τον σπουδαίο επίσης αείμνηστο αγωνιστή του ΚΚΕ Τάσο Παπίρη, ηγέτη των οικοδόμων του νησιού επί σειράν ετών, παρά τις ιδεολογικοπολιτικές συγκρούσεις που είχαν αναφυεί μεταξύ τους τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της Χούντας, λέει ίσως πολλά επ’ αυτών. Η κόρη του Τάσου Παπίρη Κάτια θυμάται από τη μητέρα της Αθανασία τι απαντούσε η Ασφάλεια Κέρκυρας στη μητέρα της και στη σύζυγο του Φίλη Κορωνάκη Ελένη τα πέτρινα χρόνια, όταν δημοκρατικές Επιτροπές εζητούσαν την αποφυλάκιση των Κερκυραίων κομμουνιστών και άλλων αριστερών αγωνιστών: «Κι όλους να πούμε να τους αφήσουν, τον Κορωνάκη και τον Παπίρη όχι…». Ούτε η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης δεν εκλόνισε την κοινή πίστη τους σε μιαν άλλη, μη καπιταλιστική δημοκρατία.

Ήταν το 2018 όταν, ολοκληρώνοντας μια μίνι συνέντευξη στο σπίτι του, μας ήλθε να τον ρωτήσουμε ακριβώς ετούτο: «Αλήθεια, κύριε Κορωνάκη, μετά από τόσες συγκρούσεις επί τόσα χρόνια έχει μείνει καθόλου στην καρδιά σας το ΚΚΕ;». Είχαμε συγκλονιστεί από την αντίδρασή του. Σαν να κοντοστάθηκαν και το κορμί του και η καρδιά του κι ο νους του και η θωριά του. Χαμήλωσε από ψηλά που εκοίταγαν τα μάτια του, τα εγύρισε κατευθείαν στα δικά μας. Χαμογέλασε συγκαταβατικά, ήρεμα «έβγαλε» ένα θετικό νεύμα. Σαν να έψαχνε την πιο σωστή λέξη και γι’ αυτό καθυστερούσε. Ήρεμα και χαμογελαστά είπε συγκαταβατικά: «Λίγο…».

Δεν πήγαν χαμένοι οι αγώνες του, όχι!

Οι τόσο ηρωικοί αγώνες κυρίως των νιάτων του, μα και η ανιδιοτέλειά του, όσες πολιτικές-ιδεολογικές συγκρούσεις κι αν είχε ακόμη και με παλιούς συναγωνιστές του, αποτελούν πηγή έμπνευσης, νομίζουμε, για όλους όσοι δεν εννοούν να βγάλουν τον σκασμό στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και επιθυμούν πραγματικά και αναζητούν -όχι με τα λόγια μόνο- μιαν άλλη, ανθρώπινη, δίκαιη κοινωνία, είτε συμπορεύονται με το ΚΚΕ είτε όχι.

Θα σταθούμε άλλη φορά αναλυτικότερα στην προσωπικότητά του, στις ιδέες του, στη δράση του, με αναφορές στο corfucommunists.gr, καθώς δικαιούται φυσικά κι εκεί, κατά τη γνώμη μας, μια θέση, δίπλα σε άλλους ανθρώπους του τόπου μας που άλλος λιγότερο κι άλλος περσότερο ετάχθηκαν στη δίκαιη πλευρά της Ιστορίας και αφιέρωσαν αμέτρητα χρόνια της ζωής τους στον αγώνα για να ζήσουμε εμείς καλύτερα, μέχρι να γίνουν πραγματικότητα τα καλύτερα οράματά τους.

* Στη φωτογραφία στην κορυφή του θέματος ο Φίλης Κορωνάκης πρώτος αριστερά σε περιοδεία της ΕΔΑ τη δεκαετία του 1960 στη βόρεια Κέρκυρα, μαζί και με τον εικονιζόμενο πίσω του, με το καπέλο του, θρυλικό κομμουνιστή Νίκο Βαρότση.