Μετά το “μένουμε σπίτι”, τι;

Η οποιαδήποτε πρόβλεψη για τη χρονική διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και το μέγεθος των πολύμορφων επιπτώσεών της, είναι παρακινδυνευμένη. Το μόνο που θεωρείται βέβαιο, δεδομένου ότι αποτελεί κοινή πλανητική παραδοχή, είναι ότι το πρόβλημα θα εκλείψει μόνο με την ανακάλυψη του εμβολίου. Όλοι οι ειδικοί επισημαίνουν όμως ότι η κυκλοφορία του εμβολίου δεν θα λάβει χώρα σύντομα. Το προβλεπόμενο χρονικό πλαίσιο, που διαιρείται, σύμφωνα με τους περισσότερους σε τρία στάδια, καθορίζεται από 6 έως 18 μήνες.
Κατά συνέπεια το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι: Τι θα γίνει μέχρι τότε; Οι απαντήσεις και τα διλήμματα ποικίλουν. Οι τελικές επιλογές λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις των εθνικών κρατών. Τα κριτήρια και τα κίνητρα δεν είναι μόνο υγειονομικού αλλά πολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα.

Στην Ελλάδα προκρίθηκε, τουλάχιστον για το πρώτο στάδιο εμφάνισης του κορωνοϊού, η αντιμετώπιση της επιδημίας με έντονα περιοριστικά μέτρα. Η επιλογή ‘’ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ’’ και η αυστηρή εφαρμογή της, έχει επιτύχει έναν καλό έλεγχο της εξάπλωσης του COVID-19. Αυτό βέβαια δε σημαίνει την παντελή και οριστική εξάλειψή του.
Κατά συνέπεια τα δύο ζητήματα που έχουν τεράστια σημασία είναι, αφενός μεν να έχει σχεδιαστεί, αφετέρου δε να γνωστοποιηθεί στην ελληνική κοινωνία ποιο θα είναι το επόμενο στάδιο, μετά το ‘’ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ’’.

Σύμφωνα με την κοινή λογική και εμπειρία, τα σημερινά περιοριστικά μέτρα δεν μπορεί να διαρκέσουν μέχρι την ανακάλυψη και την παγκόσμια κυκλοφορία του εμβολίου. Εφόσον η εκτίμηση αυτή επιβεβαιωθεί, τότε στο επόμενο στάδιο χαλάρωσης- έστω μερικής- του ’’ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ’’ ο πληθυσμός θα είναι εκτεθειμένος στον κορωνοϊό. Το ίδιο θα συμβεί κι αν κατά τους θερινούς μήνες υπάρξει ύφεση της επιδημίας, εξαιτίας της ηλιοφάνειας και της ανόδου της θερμοκρασίας. Ο ύπουλος κορωνοϊός θα υποβόσκει και θ΄ αναμένει. Με τη είσοδο όμως στο Φθινόπωρο θα επανέλθει ίσως και δριμύτερος. Μόνο η ανακούφιση των συμπτωμάτων του, ίσως βελτιωθεί, με την χορήγηση νέων αντιϊκών φαρμάκων.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις καταδείχτηκαν τόσο στην Κίνα όσο και στην Ταϊβάν, όπου ξεκίνησε η μετάδοση της πανδημίας. Εκεί τρεις μήνες μετά την εμφάνιση του κορωνοϊού κατόρθωσαν να τον ελέγξουν αποτελεσματικά και να άρουν τα μέτρα περιστολής. Αμέσως μετά όμως αναζωπυρώθηκε η εμφάνιση των κρουσμάτων, καθόσον η μετάδοση της νόσου είναι πλέον εισαγόμενη στις χώρες αυτές από το εξωτερικό, λόγω της απελευθέρωσης των ταξιδιών και των μετακινήσεων!

Επομένως κάθε νέα φάση στην εξέλιξη της πανδημίας απαιτεί ετοιμότητα με ιδιαίτερο σχεδιασμό και κατάλληλη εφαρμογή του. Υπάρχει το ενδεχόμενο της άρσης κάποιων απαγορευμένων δραστηριοτήτων και στη συνέχεια η επανενεργοποίησή τους. Κι αυτό βέβαια υπάγεται στην αρμοδιότητα των κρατικών αρχών.

Το βάρος του μέτρου ’’ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ’’ το υφίστανται οι πολίτες. Δεν απαλλάσσει όμως τις κυβερνητικές αρχές από τις δικές τους ευθύνες. Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται για πολλοστή φορά η σημασία του δημόσιου χαρακτήρα των παροχών υγείας.

Στη χώρα μας οι συνεχείς περικοπές στη χρηματοδότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι δεδομένες. Οι εργαζόμενοι στο Ε.Σ.Υ. δίνουν τη μάχη για τη δημόσια υγεία υπό αντίξοες συνθήκες. Οι μειώσεις σε ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό, οι ελλείψεις σε νοσοκομειακό εξοπλισμό ( λ.χ. Μονάδες Εντατικής Θεραπείας), η περιορισμένη δυνατότητα διενέργειας εξέτασης (test) ύποπτων περιστατικών, η στέρηση στην ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, η έλλειψη αναπνευστήρων, προστατευτικών μασκών ακόμη και γαντιών συνιστούν ανεπάρκεια της βασικής νοσηλευτικής υποδομής.

Η επέλαση του κορωνοϊού συνεπώς επιβάλλει την αναθεώρηση ιδεολογικών εμμονών όπως οι κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις περί ιδιωτικοποίησης των πάντων, περί της ανεξέλεγκτης λειτουργίας της αγοράς και της συνεχούς διόγκωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η αξία των κρατικών παρεμβάσεων για την προστασία δημόσιων αγαθών, όπως η Υγεία, η κοινωνική εξισορρόπηση, η μέριμνα και η ενίσχυση των οικονομικά πιο αδύναμων, η κοινωνική πρόνοια και φροντίδα, επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.

Έτσι για μια φορά ακόμη επιβεβαιώνεται πως ο κορωνοϊός, μεταξύ πολλών, θα προκαλέσει και θα διασπείρει νέες αμφισβητήσεις, ριζοσπαστικούς ιδεολογικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς κλυδωνισμούς που θα οδηγήσουν σε ανατροπές μη αναμενόμενες μέχρι πρότινος.
Ας μη λησμονούμε, πως οι ουτοπίες ξεκινούν να πραγματώνονται, χωρίς προειδοποίηση. Αυτό διδάσκει η παγκόσμια Ιστορία.
Ήδη έχουμε αλλάξει πορεία. Αυτό που δε γνωρίζουμε, μέχρι στιγμής, είναι πόσο μακρύς θα είναι ο δρόμος.