«Η μπάντα πνευστών στην Ελλάδα: Ιστορία και Προοπτικές»

Κυκλοφόρησε και διατίθεται η νέα έκδοση της «Παλαιάς Φιλαρμονικής» με την επιστημονική επιμέλεια του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας με ιδιαίτερη χαρά ενημερώνει, ότι μόλις κυκλοφόρησε και διατίθεται η τέταρτη έκδοση του Μουσείου Μουσικής της, η οποία περιέχει τα κείμενα των εισηγήσεων που παρουσιάστηκαν στο επιστημονικό συνέδριο «Η μπάντα πνευστών στην Ελλάδα: Ιστορία και Προοπτικές». Το συγκεκριμένο συνέδριο συνδιοργανώθηκε με το Εργαστήριο Ελληνικής Μουσικής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου τον Απρίλιο του 2019, και αποτέλεσε το πρώτο στην Ελλάδα με αποκλειστικά τις συγκεκριμένες θεματικές. Η δε έκδοση των πρακτικών αποτελεί τη δεύτερη συνέκδοση με τον ιδιαιτέρως δραστήριο ερευνητικό φορέα του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Αφορμές της διοργάνωσης του συνεδρίου υπήρξαν δύο επέτειοι: αφενός εκείνη των 200 ετών από τη γέννηση του Ιωσήφ Λιμπεράλη (1819-1899), συνθέτη και αρχιμουσικού της μπάντας της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας (1842-1851), και αφετέρου των 175 ετών από την έναρξη συμμετοχής μουσικών πνευστών της «Παλαιάς Φιλαρμονικής» στην ορχήστρα του θεάτρου της Κέρκυρας.
Αυτονοήτως οι εργασίες του συνεδρίου δεν περιορίστηκαν σε ζητήματα που αφορούσαν στη δράση της μπάντας της «Παλαιάς». Αντιθέτως, το συνέδριο έγινε εφαλτήριο ευρύτερου και γόνιμου προβληματισμού σχετικά με την ιστορία, τη σύγχρονη θέση και τις μελλοντικές προοπτικές της μπάντας στον ελληνικό χώρο. Οι εισηγήσεις γεωγραφικά επεκτάθηκαν και στην Ήπειρο, στην Πελοπόννησο, στο Αιγαίο, στην Κρήτη κ.α, προσφέροντας πλούτο πληροφοριών και συμπερασμάτων. Επίσης παρουσιάστηκαν θέματα σχετικά με τις δραστηριότητες των συνόλων πνευστών των Ενόπλων Δυνάμεων, τόσο κατά τον 19ο όσο και κατά τον 20ό αιώνα. Στο μέρος δέ που αφορούσε τις σημερινές προοπτικές της μπάντας διατυπώθηκαν σημαντικές και συγκροτημένες απόψεις, οι οποίες αποτελούν καίριες βάσεις περαιτέρω διαλόγου.
Ο τόμος των Πρακτικών χαρακτηρίζεται από την πεποίθηση, ότι η γνώση του παρελθόντος πρέπει να συνδυάζεται δυναμικά με τις προοπτικές του μέλλοντος. Όλα αυτά εκτίθενται σε μια σπονδυλωτή έκδοση 290 σελίδων, η οποία συμπληρώνεται και με το απαραίτητο ευρετήριο ονομάτων.
Φυσικά, η έκδοση συμπίπτει και με τα 180 έτη αδιάκοπης λειτουργίας της «Παλαιάς Φιλαρμονικής» και τα 10 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου Μουσικής της. Επίσης, συνδυάζεται και με τα 50 έτη από την εκδημία του μουσικολόγου, καθηγητή τρομπέτας στο Ελληνικό Ωδείο, κορυφαίου της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και μαθητή της «Παλαιάς», Σπύρου Μοτσενίγου (1911-1970). Αυτός με τις έρευνές του και τη συγκρότηση ενός μοναδικής πληρότητας αρχείου κατέδειξε πρώτος τη σημασία της έντεχνης μουσικής, ιδιαιτέρως δέ της μπάντας, στην Ελλάδα των νεωτέρων χρόνων.
Η έκδοση διατίθεται από τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας στην τιμή των 15 Ευρώ. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προμηθευτούν αντίτυπα από το Μουσείο Μουσικής του ιδρύματος (Νικηφόρου Θεοτόκη 10, α΄ όροφος) από Δευτέρα έως και Σάββατο, 9.30-13.30 (τηρούνται όλοι οι κανόνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας). Οι εκτός Κερκύρας ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν απευθείας με τη Φιλαρμονική μέσω του email <[email protected]> και να θέσουν την παραγγελία τους.

Τα περιεχόμενα της έκδοσης έχουν ως εξής:

Η μπάντα στην Κέρκυρα
Γιώργος Ζούμπος, Ο «Ψυχαγωγικός Συνεταιρισμός» και ο πρώτος αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής Εταιρείας «Μάντζαρος», Αναστάσιος Ρινόπουλος
Όλγα Παχή, Ο αντίκτυπος της δημόσιας ιστορίας στην μπάντα της Φιλαρμονικής Εταιρίας «Μάντζαρος» κατά την περίοδο 1910-1920
Ανθή Κυρτσόγλου, Το ρεπερτόριο των στρατιωτικών µπαντών της Αντάντ στην Κέρκυρα κατά την περίοδο 1916-1919
Δημήτρης Παπικινός, Σπύρος Δουκάκης, ένας συνθέτης στην Κέρκυρα του Μεσοπολέμου
Γεράσιμος Μαρτίνης, Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας 1937-1947: Το ζήτημα του αρχιμουσικού
Γιάννης Κουτάγιαρ, Βασίλειος Κρητικός (1912-2002), o Γαστουριώτης αρχιμουσικός
Ζωή Διονυσίου-Μίτσυ Ακογιούνογλου-Ελίνα Λευθεριώτη, Ο ρόλος της μπάντας στη μουσική παράδοση του Γαστουρίου Κερκύρας

Η μπάντα στην κυρίως Ελλάδα
Σπύρος Σκλαβενίτης–Κατερίνα Μυρτώ Φατούρου, «Την Κυριακή θ’ ακούσουμε την μπάντα». Μια πρώτη προσέγγιση στην ιστορία της Φιλαρμονικής Πρέβεζας «Ο Ορφέας»
Λάμπρος Ευθυμίου, Η Φιλαρμονική του Mουσικοφιλολογικού Συλλόγου «Σκουφάς» της Άρτας.
Βασιλική Φιλιππαίου, Φιλαρμονική Εταιρία Ωδείο Πατρών
Γιώργος Μονεμβασίτης, Giocondo Moretti – Γύθειο: Ένας Ιταλός μαέστρος – Μια πόλη μουσική
Ιωάννης Πλεμμένος, Όψεις της συνάντησης της μπάντας των χάλκινων με τις τοπικές κοινωνίες στην ελληνική επαρχία της Μπελ-Επόκ
Ρενάτα Δαλιανούδη, Προς τον εξευρωπαϊσµό της µουσικής ζωής στην Ελλάδα, 19ος-20ός αιώνας: Ο ρόλος των φιλαρµονικών στα Επτάνησα και τα νησιά του Β-Α. Αιγαίου. Μια (συγ)κριτική προσέγγιση

Η μπάντα στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Άννα Χατζηαθανασίου, Η μπάντα του Ελληνικού Στρατού Ξηράς: «Δημόσιαι Συναυλίαι» 1874-1876
Αθανάσιος Μανιάτης, Η Μουσική της Κρητικής Χωροφυλακής 1899-1913
Μαρία Καπκίδη, Συνοδεύοντας θρησκευτικές τελετές και εθνικές εορτές: η «Μουσική της Φρουράς Αθηνών» στην δισκογραφία του γραμμοφώνου
Κωνσταντίνος Βλάχος, Κελεύσματα διαχρονικά στο Πολεμικό Ναυτικό από σάλπιγγα, τύμπανο ή ναυτική σφυρίχτρα
Μανώλης Λούζης, Χρονικό της σύστασης και η δραστηριότητα των μουσικών τμημάτων του ατμοδρόμονα «Ελλάς» και του ευδρόμου «Ναύαρχος Μιαούλης» (1879-1884)
Ισίδωρος Θύμης, Το ρεπερτόριο της Μουσικής του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και η απόδοση Εθνικών Ύμνων ξένων κρατών
Αντώνιος Ζερβός, Οι Κερκυραίοι μουσικοί και η Μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού

Προοπτικές
Σωκράτης Άνθης, Το κερκυραϊκό «El Sistema» και οι προοπτικές του
Μαρία Ντούρου, Μπάντα και Μουσικά Σχολεία
Έκτορας Μερκούρης, Η μπάντα ως μάθημα στo πλαίσιo ενός Μουσικού Σχολείου. Η περίπτωση της Μπάντας του Μουσικού Σχολείου Λευκάδας
Σπύρος Ρουβάς, Τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του σημερινού αρχιμουσικού μπάντας και μια πρόταση για την αναβάθμιση των σχετικών ωδειακών σπουδών σε «Δίπλωμα Διεύθυνσης και Εκπαίδευσης Μπάντας»
Κωστής Χασιώτης, Η ορχήστρα πνευστών στο ελληνικό πανεπιστήμιο
Φωτεινή Αγγέλη, Η μπάντα πνευστών στην Ολλανδία