ΕΣΑμεΑ προς Μητσοτάκη: Ο παρατεταμένος εγκλεισμός των παιδιών με αναπηρία θα έχει ολέθρια αποτελέσματα

Επιστολή της ΕΣΑΜΕΑ προς τον Πρωθυπουργό σχετικά με την αναστολή λειτουργίας των δομών τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης για τα άτομα με αναπηρία, σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ), προσχολικής ηλικίας, Α’ και Β’βάθμιας Εκπαίδευσης.

Αναλυτικά, στην επιστολή αναφέρονται τα εξής:

Κύριε Πρωθυπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) –που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας – με το παρόν έγγραφό της, σας μεταφέρει την έντονη ανησυχία και δυσαρέσκειά της για την ανυπαρξία πρόβλεψης και σχεδιασμού για την επαναλειτουργία των δομών εκπαίδευσης για παιδιά με αναπηρία, καθώς και των δομών παροχής υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας για άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις.
Η Ε.Σ.Α.μεΑ. γίνεται καθημερινά αποδέκτης της δικαιολογημένης ανησυχίας των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, και των ίδιων των γονέων των ατόμων με αναπηρίες, σχετικά με την αναστολή λειτουργίας των δομών τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης για τα άτομα με αναπηρία, σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ), προσχολικής ηλικίας, Α’ και Β’βάθμιας Εκπαίδευσης (Ειδικά Δημοτικά Σχολεία, ΕΕΕΕΚ, ΕΝΕΕΓΥΛ, Ειδικά Λύκεια) συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας (ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ και ΚΔΑΠμεΑ), παρά τη σταδιακή αποκλιμάκωση των περιοριστικών μέτρων έναντι των επιπτώσεων του κορονοϊού covid-19 και τη σταδιακή επαναλειτουργία των σχολικών μονάδων της γενικής Β’βάθμιας Εκπαίδευσης, στις οποίες φοιτούν ΚΑΙ μαθητές με αναπηρία (!).
Η αναστολή λειτουργίας των εν λόγω δομών, παρότι αναγκαία κατά την πρώτη φάση της πανδημίας και την επιτυχή λήψη περιοριστικών μέτρων, είχε επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική υγεία και στην υποβάθμιση της προόδου σε επίπεδο γνωστικό, κινητικότητας και κοινωνικών δεξιοτήτων από την αποκοπή της πρόσβασης των ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, σε ζωτικής σημασίας για εκείνους/ες υπηρεσίες, λόγω των ιδιαίτερων και αυξημένων αναγκών που απορρέουν από την αναπηρία τους και ανεξάρτητα από την ηλικία τους.
Οι γονείς και οι οικογένειές τους, αναπόφευκτα σήκωσαν το βαρύτερο φορτίο της διαχείρισης των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν από τον εγκλεισμό και τον αποκλεισμό των παιδιών τους από όλες τις δομές, με τις αντοχές τους να κινδυνεύουν δραματικά να εξαντληθούν στην περίπτωση που κληθούν να υποκαταστήσουν το ρόλο του εξειδικευμένου προσωπικού για τα παιδιά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ο παρατεταμένος εγκλεισμός (τόσο στις οικίες τους, όσο και στις δομές κλειστής περίθαλψης ή υποστηριζόμενης διαβίωσης, δημόσιες και ιδιωτικές), οδηγεί σε στιγματισμό και κοινωνικό αποκλεισμό, δεδομένου ότι μεταξύ των ατόμων με αναπηρία υπάρχουν και άτομα με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, όπως ισχύει και για τον γενικό πληθυσμό.
Όμως, η συνθήκη αυτή δεν είναι από μόνη της επαρκής ώστε να τεκμηριώσει αποφάσεις που εντάσσουν συλλήβδην όλα τα άτομα με αναπηρίες στις ευπαθείς ομάδες, προκειμένου να αιτιολογηθούν τυχόν καθυστερήσεις στην επαναφορά των ατόμων αυτών στην κοινωνική ζωή σε συνθήκες κανονικότητας.
Ο οποιοσδήποτε αποκλεισμός των ατόμων με αναπηρία από τον σχεδιασμό των μέτρων για την ασφαλή επιστροφή στην νέα κοινωνική κανονικότητα στους χρόνους που προβλέπονται για τον υπόλοιπο πληθυσμό, δεν είναι αποδεκτός, καθώς:
– έρχεται σε σύγκρουση με το απαράγραπτο και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του συνόλου των πολιτών να αναπτύσσουν και να καλλιεργούν την προσωπικότητά τους, συμμετέχοντας στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.1 του Συντάγματος και απολαμβάνοντας, στην περίπτωση ύπαρξης αναπηρίας, αντίστοιχων μέτρων που θα εξασφαλίζουν τη συμμετοχή αυτή (άρθρο 21, παρ. 6),
– συνιστά διάκριση στη βάση ύπαρξης της αναπηρίας, αντιφάσκοντας με το άρθρο 5 της Σύμβαση (Ν.4074/2012) και την κείμενη νομοθεσία.
Ο αποκλεισμός των μαθητών/μαθητριών με αναπηρία από σχεδιασμούς για το άνοιγμα των εκπαιδευτικών δομών, απαξιώνει την έστω «διαχωρισμένη» ειδική αγωγή και εκπαίδευση, προσπερνώντας αδιάφορα τους κινδύνους αποδυνάμωσής της και δίνοντας άλλοθι στον εφησυχασμό της πολιτείας ως προς την δεσμευτική της υποχρέωση για τον σχεδιασμό και την υιοθέτηση συνεκτικών στρατηγικών για τη μετάβαση σε ένα ουσιαστικό συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό πλαίσιο, με την ισότιμη συμμετοχή του συνόλου του μαθητικού πληθυσμού (όπως το άρθρο 24 της Σύμβασης ορίζει, οι δε συστάσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ προς τη χώρα, από τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, καταμαρτυρούν τον ασθενή βαθμό προόδου επίτευξης αυτής της συνθήκης).
Αξιοσημείωτη είναι η έκκληση που απηύθυνε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες στις κυβερνήσεις «να θέσουν τα άτομα με αναπηρία στο επίκεντρο της αντιμετώπισης του κορονοϊού και των προσπαθειών ανάκαμψης, να διαβουλεύονται και να συνεργάζονται μαζί τους», ώστε η πανδημία να μην εντείνει τις ανισότητες και να μην δημιουργήσει νέες απειλές στη βάση της διασφάλισης των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και της πρόσβασής τους σε ευκαιρίες εκπαίδευσης, φροντίδας και συμμετοχής τους στην κοινωνία.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Παρά το ότι η χώρα μας επιδημιολογικά αντιμετώπισε με απόλυτη σχεδόν επιτυχία τις συνέπειες της εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού covid-19, έλαβε έγκαιρα και αποτελεσματικά μέτρα σε όλα σχεδόν τα επίπεδα και τους τομείς, εντούτοις και δυστυχώς, δεν ελήφθησαν μέτρα στήριξης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους.
Όπως προκύπτει από όλα τα ανωτέρω, πάνδημο αίτημα όλων των γονέων και των οικογενειών των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, είναι ο σχεδιασμός και η λήψη συνεκτικών μέτρων για την σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα ΚΑΙ των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και των γονέων και των οικογενειών τους, μεταξύ των οποίων ΠΡΕΠΕΙ να είναι:
η σταδιακή, συντονισμένη και με γνώμονα τα επιδημιολογικά δεδομένα, επαναφορά της πρόσβασης των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στις εκπαιδευτικές δομές που ανήκουν στο Υπουργείο Παιδείας, τηρουμένων ανάλογων πρωτοκόλλων προστασίας από τη διασπορά και διάδοση του νέου ιού που ήδη ισχύουν για τις δομές της γενικής εκπαίδευσης,

η άμεση επαναλειτουργία δομών ανοικτής φροντίδας (ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ, ΚΔΑΠμεΑ), οι οποίες αποτελούν ένα από τα ελάχιστα δυνατά στηρίγματα για την αποφόρτιση της ελληνικής αναπηρικής οικογένειας και μοναδικό πυλώνα στήριξης των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες όλων των ηλικιών, μέσω των προγραμμάτων άτυπης εκπαίδευσης, εκπαίδευσης δεξιοτήτων, δημιουργικής απασχόλησης και κοινωνικοποίησης, επίσης με την τήρηση των ανάλογων πρωτοκόλλων προστασίας από τη διασπορά και διάδοση του covid-19,

ο άμεσος σχεδιασμός ειδικού προγράμματος θερινών διακοπών, στα πρότυπα του τέως προγράμματος κοινωνικού τουρισμού της Εργατικής Εστίας, αποκλειστικά για άτομα με αναπηρίες, με ένα συνοδό ανά άτομο, και ανεξάρτητα εάν αυτά διαμένουν σε οικογενειακά περιβάλλοντα.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Σε όλες τις επιστημονικές επιτροπές, αλλά και σε όλες τις μελέτες που διενεργήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας στη χώρα μας, δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη, κανένας σχεδιασμός για την επιστροφή των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, αλλά και των οικογενειών τους, στην κανονικότητα της καθημερινότητάς τους.
Γνωρίζοντας τη θετική συμβολή σας στην προστασία των ατόμων με αναπηρία, ζητάμε εδώ και τώρα να προβείτε σε ενέργειες για τον άμεσο σχεδιασμό της επιστροφής των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε όλες τις δομές, όπως έχετε πράξει και για τους υπόλοιπους πολίτες αυτής της χώρας.
Αναμένουμε τις άμεσες ενέργειές σας και τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την επιστροφή στην καθημερινότητα και στην κανονικότητα των ατόμων με αναπηρίες όλων των ηλικιών και των οικογενειών τους.