Νέος ΕΣΔΑ: Οι επιπτώσεις του στην Κέρκυρα και στο εργοστάσιο ολοκληρωμένης διαχείρισης

Και μέσα στον «χαμό» της διαβούλευσης επί του νομοσχεδίου για την Χωροταξία – Πολεοδομία, έρχεται και το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, το οποίο και πολύ λογικό έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων λίγο πριν ψηφιστεί από τη Βουλή και αποτελέσει νόμο του κράτους.

Πραγματικά δεν ξέρω τι να πρωτοσχολιάσω σε αυτό το Νομοσχέδιο.

Να ξεκινήσω με την «καύση των υπολειμμάτων, την οποία το υπουργείο βάφτισε «ενεργειακή αξιοποίηση»(;), ή με την κάλυψη όλης της χώρας με πανάκριβες και αναποτελεσματικές Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) που η εμπειρία από Ελλάδα και Ευρώπη δείχνει πως δεν μπορούν να ανακτήσουν επαρκώς ανακυκλώσιμα και είναι ικανές μόνο για να παράγουν μεγάλο υπόλειμμα για καύση;

Ένα νομοσχέδιο που θα περιμέναμε η Κυβέρνηση να δείξει την απαιτούμενη προσοχή στις σωστές επισημάνσεις των φορέων και συλλόγων στο στάδιο της διαβούλευσης και όχι απλά να προχωρήσει «για τα μάτια του κόσμου» σε μια διαβούλευση που ουδέποτε έχει προσθέσει τις επισημάνσεις που έχουν γίνει…

Για να αναπτύξω λίγο το θέμα να ξεκινήσω με τα οικονομικά στοιχεία και να αναφέρω ότι πραγματικά μου έκανε εντύπωση ότι σε σύνολο 729 σελίδων του ΕΣΔΑ, μόνο μία αναφέρεται σε οικονομικά στοιχεία χωρίς ωστόσο περαιτέρω αναλύσεις ή παράθεση παραδοχών.

Μιλάμε για σχεδόν 3,7 δισ. Ευρώ(!) τα οποία θα δοθούν για την δημιουργία ΜΕΑ μονάδων καύσης και ΧΥΤΥ, αντί για έργα που αυτή την στιγμή έχουμε ανάγκη (βλ. Κέρκυρα) όπως πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Δεν είδα πουθενά αναλυτική κατάσταση για να ξέρουν οι πολίτες οι οποίοι πάντα «πληρώνουν την νύφη», τι τους περιμένει. Και μάλιστα να πληρώνουν για έργα που δεν θα έπρεπε να λειτουργούν με βάση τα Ευρωπαϊκά πρότυπα.

Μιλάμε για έναν ΕΣΔΑ ο οποίος με μία πρώτη ματιά εμένα προσωπικά δεν μου δείχνει ότι δημιουργήθηκε για να λύσει το χρόνιο πρόβλημα στη διαχείριση των αποβλήτων.

Και εξηγούμαι: Περίμενα να δω ως πρωταρχικό στόχο τις προτεραιότητες που έχει δώσει η ΕΕ και οποίες πλέον σε όλες τις χώρες γίνονται ενέργειες προς σε αυτές τις βάσεις (ανακύκλωση, απόβλητα, διαλογή στην πηγή κ.α.).

Περίμενα να δω τους τρόπους για ανάπτυξη της ανακύκλωσης και σαν «σημαία» να βρίσκεται στην κορυφή το « ο ρυπαίνων πληρώνει» ως βασικός άξονας και όχι σε πιλοτική μορφή έως το 2030.

Μην ξεχνάμε τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 20-20-20.

Οι οποίες αφορούσαν:

• 20 % μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ σε σχέση με τα επίπεδα του 1990·
• 20 % βελτίωση στην ενεργειακή απόδοση της ΕΕ ·
• 20 % της ενέργειας της ΕΕ από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, από βιομάζα κ.λπ.).

Ίσως το βασικότερο ερώτημα το οποίο θέτουν πολύ σωστά οι περιβαλλοντικοί φορείς της χώρας είναι το εξής: «Γιατί ενώ η Κομισιόν καλεί την Ελλάδα να κάνει καλύτερη χρήση των κονδυλίων υπέρ των ανώτερων σταδίων της ιεραρχίας αποβλήτων (πρόληψη, ΔσΠ, ανακύκλωση, πράσινα σημεία κ.α.), η Ελλάδα με το νέο ΕΣΔΑ δεσμεύει τη χώρα για πολλά χρόνια με περίπου 80% των συνολικών πόρων για αναποτελεσματικά έργα στην κατώτερη βαθμίδα (ΜΕΑ, καύση κ.α.). Την ίδια στιγμή χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Πολωνία, επενδύουν στην ανώτερη βαθμίδα της ιεραρχίας κατά 76%, 94% και 66% αντίστοιχα. Λάθος; Ή πολιτική επιλογή εξυπηρέτησης συγκεκριμένων συμφερόντων;».

Για ακόμα μια φορά λοιπόν βλέπουμε ένα νομοσχέδιο «κομμένο και ραμμένο» για τους πολλούς και όχι για τους λίγους, ένα νομοσχέδιο το οποίο δεν θα έπρεπε να είχε μπει σε διαβούλευση Αύγουστο αγνοώντας το αίτημα πολλών παραγωγικών, και κοινωνικών φορέων για παράταση της διαβούλευσης.

Το Παράδειγμα Κέρκυρα.

Εδώ να σημειώσω λίγο τα θέματα του νησιού μας. Η Κέρκυρα τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία δεν κατάφερε να ανεβάσει τους δείκτες στα Ευρωπαϊκά πρότυπα και πραγματικά αυτό το νομοσχέδιο δεν βοηθά σε αυτή την κατεύθυνση.

Εδώ λοιπόν περίμενα στο πλαίσιο της διαβούλευσης όσοι είναι άμεσα συνδεδεμένοι με αυτό το σχέδιο (ΦΟΔΣΑ – Αυτοδιοίκητικοί, Κοινωνικοί και Επιστημονικοί φορείς), να είχαν καταθέσει τις ανησυχίες τους.

Διαδικαστικά η ψήφιση του ΕΣΔΑ για την Κέρκυρα σημαίνει ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στο ζήτημα διαχείρισης απορριμμάτων. Οι λόγοι είναι δύο.

Ο πρώτος λόγος είναι διαδικαστικός: Η ψήφιση του ΕΣΔΑ ουσιαστικά επιφέρει επικαιροποίηση και λήψη νέων αποφάσεων από τους αρμοδίους αυτοδιοικητικούς φορείς Δήμο – Περιφέρεια.

Ο δεύτερος παράγοντας αφορά την ήδη δρομολογημένη διαδικασία του έργου κατασκευής του Εργοστασίου Ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων το οποίο τώρα επαναδημοπρατείται και στους νέους όρους δημοπράτησης θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ο νέος ΕΣΔΑ.

Άρα μιλάμε για μία χρονοβόρα διαδικασία η οποία απομακρύνει τον μεγάλο στόχο για οριστική επίλυση του χρόνιου προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Τέλος για να θεωρηθεί η παραπάνω «δημοκρατική διαδικασία», όπως η Κυβέρνηση αναφέρει, θα πρέπει ο νέος ΕΣΔΑ να αντικατοπτρίζει όλα όσα έχουν κατατεθεί στο πλαίσιο της διαβούλευσης.

Νίκος Κορακιανίτης: Πρώην Αντιπρόεδρος ΣΥΔΙΣΑ Κέρκυρας.