“Ας σοβαρευτούμε λιγάκι!”

*Άρθρο του πρώην Δημάρχου Κερκυραίων Ιωάννη Γ. Κούρκουλου.

Τίθεται το ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν να γίνει η λιτανεία του Μεγάλου Σαββάτου εντός του Ναού, όταν μαζί με το Ιερό Σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνος, συνυπάρχει συγχωνευμένος σ’ αυτήν και ο Επιτάφιος. Και, βέβαια, λιτανεία δεν νοείται μέσα στο Ναό. Όλες οι λιτανείες του Αγίου τελούνται έξω από την Εκκλησία. Στους δρόμους της πόλεως. Και μάλιστα με αυστηρώς καθορισμένη διαδρομή. Έπειτα απαιτείται η παρουσία κόσμου. Πιστών και κάθε άλλου πολίτη και γενικώς ανθρώπου. Ντόπιου ή ξένου.

Ανεξαρτήτως εθνικότητος, δόγματος, θρησκευτικών πεποιθήσεων. Κι’ αυτό, γιατί πρόκειται συγχρόνως και περί τοπικού εθίμου. Δεν αρκούν όσοι, με τους υφιστάμενους κρατικούς περιορισμούς, καλούνται να πραγματοποιήσουν τη θεία λειτουργία και την τελετή: «Ο θρησκευτικός λειτουργός ή οι θρησκευτικοί λειτουργοί και το αναγκαίο βοηθητικό προσωπικό (όπως ιεροψάλτης, νεοκόρος), ο συνολικός αριθμός των οποίων δεν πρέπει να υπερβαίνει τους τέσσερις» (Βλ. Δ1α/ΓΠ οικ. 23093/6-4-2020 Απόφαση Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας, ΦΕΚ Τεύχ. Β Φυλ. 1178/6-4-2020, άρθρ. 2).

Οι τέσσερις αυτοί, ακόμη και όσοι ιερείς διαταχθούν παρανόμως να σηκώσουν στους ώμους τους το Ιερό Σκήνωμα και να μεταφέρουν τον Επιτάφιο, δεν αρκούν, λέγω, για να θεωρηθούν συγχρόνως και ως κοινό, που παρίσταται και παρακολουθεί τη λιτανεία. Ούτε καν ως εκκλησίασμα μπορούν να λογισθούν.

Η μετάδοση δε από τους Τηλεοπτικούς και Ραδιοφωνικούς Σταθμούς, μιας κατ’ αυτόν τον τρόπον γενόμενης ελλιπώς («στο πόδι») ιεροτελεστίας, δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρείται λιτανεία.

Έπειτα, μετά την τέλεση της λιτανείας του Ιερού Σκηνώματος δεν εναποτίθεται στην Λάρνακά του. Κατά καθιερωμένον από έξι (6) περίπου αιώνων έθιμο, παραμένει στην θύρα του Ναού και εκτίθεται εις τριήμερον προσκύνημα.

Γράφει επί του σημείου αυτού ο Κερκυραίος ιστοριοδίφης Λαυρέντιος Θ. Βροκίνης («Περί των ετησίως τελουμένων εν Κερκύρα Λιτανειών του Θ. Λειψάνου του Αγίου Σπυρίδωνος κ.λπ., Εν Κερκύρα 1893, όπως το βιβλίο τούτο ολόκληρο περιέχεται στο περιοδικό ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ», Τόμος XVII (1973), σελ. 290).

«Μετά το τέλος της λιτανείας το ιερό λείψανο δεν εναποτίθεται στην Λάρνακα, κλειόμενο, αλλά μέχρι του απογεύματος της τρίτης ημέρας της Διακαινησίμου εβδομάδος εκτίθεται ημέρας και νυκτός εις γενικόν προσκύνημα των πιστών και ιδίως των χωρικών…».
Το έθιμο δε τούτο της εκθέσεως του Ιερού Σκηνώματος εις γενικόν προσκύνημα των πιστών «φαίνεται ότι έχει επικρατήσει εξ’ αρχαιοτάτης εποχής, προγενέστερης και αυτής της εν έτει 1456 μετακομιδής αυτού εις Κέρκυραν» (σελ. 292). Κατά δε τις ιστορούμενες στο πόνημα «Αληθής Έκθεσις περί του εν Κερκύρα Λειψάνου του Αγίου Σπυρίδωνος κ.λπ.», του Νικολάου Βούλγαρη (ιταλιστί 1669, εξελληνισθέντος το 1858) «εξετίθετο κατ’ έτος προς τους πιστούς εν τη Βασιλευούση των πόλεων, και συρρέοντος του ευσεβούς λαού μετέβαιναν εκείθε και ο Βασιλεύς…», σελ. 293).

Πώς είναι δυνατόν να τηρηθεί το τόσο σημαντικό τούτο έθιμον, με γενική απαγόρευση κυκλοφορίας των κατοίκων και συνεπώς εμποδιζομένων να προσέλθουν ακόμη κι αν αυτό δεν απαγορευόταν, και με κλεισμένες υποχρεωτικώς τις θύρες του Ναού; Και μπορεί και πρέπει να παραμείνει επί τριημέρου το Ιερό Σκήνωμα εκτός Λάρνακας και χωρίς κανείς να μπορεί να το προσκυνήσει; Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα.

Η εξαιρετικώς δύσκολη κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, κλεισμένοι μέσα στα σπίτια μας, για την προστασία μας από τη θανατηφόρο πανδημία του κορωνοϊού, επιβάλλει να τηρηθεί η κυβερνητική απαγόρευση. Εφέτος ας μη γίνει η λιτανεία του Μεγάλου Σαββάτου. Δεν θα είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που δεν γίνεται λιτανεία του Αγίου. Πολλές φορές έχει ματαιωθεί λόγω βροχής.

Πάντως οι φαιδρότητες της Κυριακής των Βαΐων δεν πρέπει να επαναληφθούν.
Και εσύ, Κυρία Δήμαρχε, έχεις την ευθύνη τηρήσεως των Κερκυραϊκών Παραδόσεων αναλλοίωτων. Και μην αγνοείς και το Δημοτικό Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου περιέργως σιωπούν.

Ας σοβαρευτούμε λιγάκι! Και Καλό Πάσχα!