Ένας ή περισσότεροι δήμοι στην Κέρκυρα;

Με αφορμή τη δημόσια συζήτηση που τελευταία έχει ενταθεί σχετικά με τη διοικητική ή όχι διαίρεση του Δήμου Κέρκυρας, θεωρούμε χρήσιμο να θέσουμε υπόψη του κερκυραϊκού λαού τα ακόλουθα:

Όπως και το σχέδιο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ έτσι και το σχέδιο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ υπήρξαν δύο πρωτοποριακές και καινοτόμες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της αυτοδιοίκησης ( βάθρο της δημοκρατίας) που ενίσχυσαν τη δημοκρατική συμμετοχή κι έδωσαν σημαντική ώθηση στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι με τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ θεσπίστηκε η αιρετή Περιφέρεια που μέχρι τότε ήταν διορισμένη από την εκάστοτε κυβέρνηση για να προωθεί της επιλογές της. Οι διορισμένοι περιφερειάρχες και τα περιφερειακά συμβούλια υπήρχαν τότε σε λίγες τριτοκοσμικές χώρες. Και μόνο αυτό υπήρξε κορυφαία συνεισφορά του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ.

Η λογική που επεκράτησε το 2010 για ενιαίο νησιωτικό Δήμο στην Κέρκυρα, ήταν ότι η νησιωτικότητα είναι χρήσιμο ν’ αποτελεί ενιαία διοικητική οντότητα. Τούτο αρμόζει σε μικρά και μεσαία πληθυσμιακά νησιά. Έτσι ενισχύεται η πολιτισμική, περιβαλλοντική και κοινωνική συνοχή ενός ενιαίου μικρομεσαίου γεωγραφικά χώρου. Ταυτόχρονα παρέχεται η δυνατότητα να κατασκευαστούν σημαντικά δημόσια έργα και καίριες υποδομές που αφορούν ολόκληρη την έκταση του νησιού. Για το Δήμο Κέρκυρας ας ξαναθυμηθούμε τους οραματικούς στόχους για τον άξονα Βορρά- Νότου, τις παρακάμψεις Μπενιτσών και Σκριπερού, την κατασκευή των Φραγμάτων για το νερό, το νέο αεροδρόμιο κ. λ. π. Έργα δηλαδή που απαιτούν υψηλές χρηματοδοτήσεις. Ο ενιαίος Δήμος θα μπορούσε να λάβει από ευρωπαϊκά Προγράμματα, όπως ΕΣΠΑ κ.ά. ενισχυμένα συνολικά κονδύλια για τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα αντί τα ποσά να διασπώνται για μικροέργα πολλών δήμων ενός νησιού για λόγους χωρο- τοπικιστικών αγκυλώσεων, πελατειακών εξυπηρετήσεων και προσωπικών στρατηγικών, όπως συνέβαινε παλαιότερα.

Τότε ασφαλώς ουδείς μπορούσε να προβλέψει τη μνημονιακή καταιγίδα που ερχόταν με τις εξουθενωτικές περικοπές πόρων, προσωπικού και υλικοτεχνικής ενίσχυσης των δήμων, οι οποίες όχι μόνο συνεχίζονται αλλά θα διαρκέσουν καιρό ακόμη.

Είναι γεγονός πως σήμερα οχτώ χρόνια μετά τη δημιουργία του ενιαίου νησιωτικού Δήμου της Κέρκυρας είναι κοινή η διαπίστωση πως ο Δήμος δεν λειτούργησε σύμφωνα με τις προσδοκίες και κυρίως δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των δημοτών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας, όπως κυρίως η καθαριότητα, το οδικό δίχτυο και η ύδρευση.

Το κρίσιμο ερώτημα που απαιτεί απάντηση είναι. Γιατί; Μήπως επειδή ο Δήμος έγινε ένας ; Η αποτυχία οφείλεται στη συνένωση των καποδιστριακών Δήμων ή σε κάτι άλλο;
Πιστεύω ότι οι αιτίες πρέπει ν΄ αναζητηθούν αλλού, γιατί η πράξη απέδειξε ότι άλλοι νησιωτικοί Δήμοι με κοινά χαρακτηριστικά με την Κέρκυρα λ.χ. Ρόδος κατάφεραν και πέτυχαν.

Το ζήτημα , κατά την άποψή μας δεν είναι ποσοτικό ( ένας, τρείς τέσσερεις ή πέντε Δήμοι ) αλλά ποιοτικό. Η κυριότερη αιτία για την αποτυχημένη αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας υπήρξε η έλλειψη ενδοδημοτικής αποκέντρωσης που εδώ δυστυχώς όχι μόνο δεν επιτεύχθηκε αλλά θα έλεγα επιδεινώθηκε!

Στον ενιαίο Δήμο για λόγους που σχετίζονται με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, την έλλειψη προσωπικού, τη γραφειοκρατία, τις διαχρονικές στρεβλώσεις του τοπικού πελατειακού συστήματος, τις συγκεντρωτικές εμμονές και τον τρόπο διοικητικής λειτουργίας δεν έγινε πράξη η μέσα σ΄ αυτόν αποκέντρωση. Δικαιολογημένα οι συνδημότες, κυρίως της κερκυραϊκής περιφέρειας, διαμαρτύρονται για στοιχειώδεις ελλείψεις που δυσκολεύουν την καθημερινότητά τους.

Το γεγονός έχει αξιοποιηθεί δεόντως από κάποιους, που ωθούμενοι είτε από την εξυπηρέτηση των προσωπικών τους επιλογών, είτε από στενή τοπικιστική λογική, είτε νοσταλγώντας τις ένδοξες μέρες του παρελθόντος, που δεν πρόκειται να επιστρέψουν, καλλιεργούν την ψευδαίσθηση ότι η διαίρεση του ενιαίου Δήμου θα λύσει όλα τα προβλήματα.

Το τραγικότερο όλων βέβαια είναι ότι στο δημόσιο λόγο ακούγονται και απαράδεκτες θέσεις και απόψεις που διχάζουν τον κερκυραϊκό λαό, προκαλώντας και συναισθήματα εμπάθειας ακόμη και μίσους μεταξύ των δημοτών του νησιού μας.

Το φαινόμενο, που αξίζει να επισημανθεί, είναι δείγμα της σημερινής εποχής της κατάπτωσης, της παρακμής και της αθλιότητας που μας κυκλώνει. Έτσι η καταπάτηση δημοκρατικών αρχών και αξιών, η διαστρέβλωση της σημασίας λέξεων και εννοιών, ο αυταρχισμός, η παράνομη βία και οι φασιστικές αντιδράσεις των οποίων γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες, πρέπει ν΄ ανησυχήσει την πλειοψηφία του δημοκρατικού κόσμου της Κέρκυρας, που οφείλει ν’ αντιδράσει πριν είναι αργά. Φράσεις όπως χωριάτες και πρωτευουσιάνοι, βόρειοι και νότιοι εναντίον του κέντρου, δημότες της κερκυραϊκής υπαίθρου, εναντίον βολταδόρων τακουνάκηδων του λιστόν και του πεζόδρομου κ. ά προσβλητικές, συγκρουσιακές και διαιρετικές λεκτικές εκφορές πρέπει ν΄ αποδοκιμαστούν έντονα από το σύνολο του κερκυραϊκού λαού.

Οι εμπνευστές αυτής της τακτικής στοχεύουν να φανατίσουν συνδημότες, αποβλέποντας μεταξύ άλλων, και στη διαίρεση του Δήμου.

Αυτό έχει ως παρενέργεια πολλοί να βλέπουν το δέντρο και να χάνουν το δάσος.
Έτσι εάν σήμερα, μετά από αρκετό χρόνο, που βασικά ζητήματα έχουν μπει σε μια σειρά, επιχειρηθεί διάσπαση του ενιαίου Δήμου, εκτιμούμε, ότι θα προκληθούν μείζονα ζητήματα από όσα θα λυθούν. Χαρακτηριστικά μπορεί ν΄ αναφερθούν τα εξής: Τα οικονομικά του ενιαίου Δήμου είναι δεδομένα. Πως αυτά θα μοιραστούν στους νέους Δήμους που θα έχουν αυξημένα έξοδα, όπως λ.χ. περισσότεροι δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, δημοτικά συμβούλια κ .λ. π.; Πως θα καλυφθούν οι ανάγκες στελέχωσης των υπηρεσιών του κάθε νέου Δήμου; Προσλήψεις απαγορεύεται να γίνουν. Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης ή των πόρων των Δήμων είναι απίθανη. Μην ξεχνάμε ότι έχουμε δεσμευτεί για πλεονάσματα όλα τα επόμενα χρόνια. Οι πιστωτές και οι αγορές καιροφυλαχτούν. Γι αυτό και στον προϋπολογισμό του 2019 ουδεμία αύξηση της οικονομικής ενίσχυσης των ΟΤΑ προβλέπεται. Οι παλιές καλές μέρες των καποδιστριακών δήμων έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Επιπλέον πως θα κατανεμηθεί το υπάρχον προσωπικό στους νέους Δήμους; Τι θα γίνει λ.χ. με τη ΔΕΥΑΚ και την τεράστια προσπάθεια που έγινε για να ενοποιηθεί ; Είναι άραγε εφικτή σήμερα η διάσπασή της σε 4 ή 5 ΔΕΥΑ και τι παρενέργειες αυτό θα προκαλέσει; Πως άραγε η σημερινή υπηρεσία Καθαριότητας, που έχει αρχίσει ν’ αποκτά επιτελικό χαρακτήρα για ολόκληρο το νησί, θα επανέλθει σε 4 ή 5 νέες υπηρεσίες Καθαριότητας ; Πως θα κατανεμηθούν τα οχήματα της υπηρεσίας, τα προγράμματα αποκομιδής κ. λ. π. Τι θα γίνει με τις Τεχνικές Υπηρεσίες , όπου κατά τον ίδιο επιτακτικό τρόπο τίθενται οι ίδιες δυσλειτουργίες;

Τα ζητήματα αυτά για να λυθούν γρήγορα κι αποτελεσματικά απαιτούνται γενναίες χρηματοδοτήσεις, σημαντικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και ιδιαίτερα μελετημένο θεσμικό πλαίσιο μετάβασης στο νέο σύστημα διοίκησης. Κατά την άποψή μας οι παραπάνω προϋποθέσεις δεν υπάρχουν στις σημερινές συνθήκες.

Επομένως η μόνη ρεαλιστική λύση για την αντιμετώπιση των σημερινών προβλημάτων και την βελτίωση της καθημερινότητας των δημοτών της κερκυραϊκής περιφέρειας είναι η ενίσχυση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης στον ένα Δήμο Κέρκυρας, η μείωση της γραφειοκρατίας και η δυνατότητα λήψης άμεσα αποφάσεων σε ζητήματα της καθημερινότητας των δημοτών.

Προς την κατεύθυνση αυτή αναγκαίο είναι, μεταξύ άλλων, να θεσπιστεί η χρηματοδότηση των χωρικών αντιδημαρχιών μ’ ένα ποσό κατάλληλο για την αντιμετώπιση δαπανών της καθημερινότητας, (λ.χ. 20.000 ευρώ ετησίως) για μικροεπισκευές, προμήθεια αλώσιμων υλικών, μικροπαρεμβάσεις καθαρισμού ή καλλωπισμού κ. λ. π) χωρίς έγκριση οποιαδήποτε Επιτροπής ή προληπτικού ελέγχου ή απόφαση των θεματικών αντιδημαρχιών κ. λ. π. Ο κάθε αιρετός έχει αυξημένη ευθύνη και φυσικά λογοδοτεί απέναντι στο λαό που τον εξέλεξε.

Όλα βέβαια αυτά ήταν ευκαρία να έχουν ρυθμιστεί στον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ. Ωστόσο ακόμη και τώρα υπάρχει χρόνος για τέτοιου είδους νομοθετικές παρεμβάσεις. Εκείνο που είναι πολύ αργά να συμβεί τώρα είναι η διαίρεση του Δήμου. Τον Μάιο του 2019 διεξάγονται, μεταξύ άλλων, δημοτικές εκλογές. Δεν είναι νοητό απλά να διαιρεθεί ο Δήμος για να ικανοποιηθούν κάποιοι, να εκλεγούν οι δημοτικές αρχές στους περισσότερους του ενός Δήμους και μετά ‘’γαία πυρί μιχθήτω’’.
Συμπερασματικά προτείνουμε την παραμονή στον ένα Δήμο για την Κέρκυρα.

*Τοποθέτηση στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για το χωροταξικό.