191 Χρόνια Μετά: Πολιορκημένοι Ναι, Ελεύθεροι  Όχι

Σαν τούτες δω τις μέρες ξημερώματα  10  προς 11 Απρίλη 1826, Κυριακή των Βαγιώνε, γράφτηκε το  κορυφαίο γεγονός της ελληνικής επανάστασης του 21. Η Έξοδος του Μεσολογγίου.  Το Μεσολόγγι πέρασε στην αθανασία. Δεν επρόκειτο απλά για  ηρωική πράξη.  Επρόκειτο για την υπέρβαση του επίγειου. Βιώθηκε η άρνηση της ήττας. Η κατάλυση της υποδούλωσης.  Πραγματώθηκε η υπέρτατη θυσία για χάρη της υπέρτατης αξίας. Προσφέρθηκε η ζωή για τη λευτεριά. Χωρίς τη δεύτερη  δεν αξίζει η πρώτη. Αυτό ήταν το Μεσολόγγι του 1826. Περιφρόνηση του θανάτου. Έστειλε το αιώνιο μήνυμα στην ανθρωπότητα, ότι η μεγαλοσύνη της ανθρώπινης ύπαρξης επιτυγχάνεται με την ηθική κι εσωτερική ελευθερία. Γι αυτό είναι λυτρωτική κι αληθινή. Η Έξοδος των Μεσολογγιτών, των Σουλιωτών, και των Φιλελλήνων από την Ιεράν Πόλιν, εγγράφεται  στην αέναη προσπάθεια του ανθρώπου να τελειοποιείται διαρκώς.

Ο εθνικός ποιητής Δ. Σολωμός απεικονίζει μοναδικά τον ψυχικό κόσμο των εξοδιτών.  Παρότι  πολιορκημένοι και από τους Τούρκους  και από την  πείνα και από την ομορφιά της φύσης και από τον πόθο για ζωή, δεν δείλιασαν, δεν υπέκυψαν.  Παρέμειναν ψυχικά-εσωτερικά ελεύθεροι.  Γίνεται δούλος ο άνθρωπος όταν η ψυχή του αδειάζει και η θέληση του για αντίσταση εξανεμίζεται. Οι Μεσολογγίτες κι οι Μεσολογγίτισσες δίδαξαν αξιοπρέπεια.  Το ένδοξο Αλωνάκι ταπείνωσε τη βάρβαρη οθωμανική αυτοκρατορία.  Οι προσωπικές επιθυμίες, οι ανάγκες και οι φόβοι υποτάχτηκαν στην απόφαση να υπηρετήσουν όλοι μαζί την κοινή ιδέα της Ελευθερίας. Τόσο σε προσωπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Πηγή της δύναμής τους υπήρξε η ανεξάντλητη  αγάπη για την πατρίδα ενισχυμένη από τη χριστιανική πίστη.  Υπήρξε η απόλυτη πεποίθηση, πως δεν πρέπει αυτή η πατρίδα να είναι δέσμια κανενός  κατακτητή.

Η συλλογική απόφαση για την Έξοδο καταγράφηκε από τον εθνομάρτυρα επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ το Σαββάτο του Λαζάρου του 1826. Την υπαγόρευσε στον Γραμματέα Ν. Κοσομούλη, αφού όλοι οι Μεσολογγίτες είχαν μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων.  Άρχιζε ως εξής: ”Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος. …Αφού επληρώσαμεν τα χρέη μας ως πιστοί στρατιώται της πατρίδος εις την στενήν πολιορκίαν ταύτην , εάν μίαν ημέραν υπομείνωμεν περισσότερον, θέλομεν αποθάνει όρθιοι εις τους δρόμους όλοι. Ενώ ευρισκόμεθα νικηταί του εχθρού, αποφασίσαμεν ομοφώνως η έξοδός μας να γίνει βράδυ εις τας δύο ώρας της νυκτός 10 Απριλίου, ημέρα Σάββατον και ξημερώνοντας των Βαΐων, κατά το εξής σχέδιον…..’’

Σήμερα οι νεοέλληνες γίναμε δέσμιοι δανειστών και χρεών. Η κρίση που ταλανίζει οχτώ χρόνια την πατρίδα, επαυξάνει το χρέος. Αυτό εδραιώνει τη σκλαβιά στους διεθνείς πιστωτές. Η Ελλάδα έχει μειωμένη εθνική κυριαρχία. Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας δεινοπαθεί. Πολλοί συμπατριώτες στερούνται βασικά αγαθά. Μεγάλο τμήμα της νεολαίας, που θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην ανασυγκρότηση του τόπου έχει αποδημήσει στο εξωτερικό. Με τα σημερινά δεδομένα το καθεστώς της υποτέλειας θα συνεχιστεί.  Η Γερμανία, που διοικεί την ΕΕ  από το 2009 και δώθε κερδίζει κάθε χρόνο 300 δις ευρώ. Όσο είναι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας. Επομένως θα φροντίσει να παρατείνει την υποδούλωση.

Ο κλοιός σφίγγει και πρέπει να βρούμε το ψυχικό  σθένος της Εξόδου.  Το σπάσιμο των αλυσίδων της εξάρτησης απαιτεί   υπέρβαση εαυτού.  Απονεύρωση  της εγωπάθειας.  Απαλλαγή από τον ατομοκεντρισμό. Περιφρόνηση των  μικροσυμφερόντων.

Αξίζει, νομίζω, εδώ να θυμηθούμε τα λόγια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος  Χριστόδουλου στον εορτασμό για τα 180 χρόνια από την Έξοδο του Μεσολογγίου (2006): ‘’Ο Χριστός εισήρχετο στην αγία πόλι Ιερουσαλήμ, οι Χριστιανοί εξήρχοντο  από την ιερά πόλι του Μεσολογγίου. Εκείνος εισήρχετο για να δεχθή το Άχραντον Πάθος και να αποθάνη, αναλαμβάνων το βάρος της ανθρωπίνης αμαρτίας. Των Μεσολογγιτών το πάθος είχε φθάσει στην κορύφωσί του και εξήρχοντο για να αποθάνουν, αναλαμβάνοντες το βάρος της Ιστορίας. Μιας Ιστορίας, η οποία από τις ημέρες των Θερμοπυλών, των Μαραθώνων και των Σαλαμίνων, ως τις ημέρες της Βασιλεύουσας με την αποφράδα 29η Μαΐου του 1453, εγνώριζε να διεκδική έως θανάτου το θεόσδοτο χάρισμα της Ελευθερίας και να υπερασπίζεται βωμούς και εστίες και θήκες προγόνων. …. Το Μεσολόγγι δεν έπεσε ποτέ!…. Το Μεσολόγγι τινάχτηκε στα ύψη του ουρανού, μέσα στην πιο λαμπρή έκρηξι του κοσμογονικού ηφαιστείου του 1821.’’  

Αλλά και ο σπουδαίος ποιητής μας Νικηφόρος Βρεττάκος  μιλώντας στο Μεσολόγγι, στις εορτές της Εξόδου του 1989 συμπληρώνει προφητεύοντας το σήμερα: Εκείνο που θα ήθελα να γίνει έμμεσα αντιληπτό με τα όσα είπα, είναι η ηθική απόσταση που χωρίζει σήμερα την ψυχή μας, από την ψυχή του Μεσολογγίου. Να  αφυπνίσω, αν ήτανε δυνατό, την υπνώτουσα μνήμη, την υπνώτουσα συνείδηση. Εκείνοι για να αντιμετωπίσουν τον εχθρό τους, εκατονταπλασίασαν την ψυχή τους. Ο ένας δεν ήταν ένας. Με μία θεϊκή έξαρση, ανέβηκαν πάνω από το φόβο, πάνω από τον εαυτό τους και τις ανάγκες του. Γνώριζαν το τέλος τους, αλλά συνέβη το παράδοξο, να μην πιστεύουν πως υπάρχει τέλος. Ως να είχαν να κάνουν μ’ έναν αμφίδρομο περίπατο: Από τη ζωή στο θάνατο κι από το θάνατο στη ζωή. Περπατούσαν με άνεση ανάμεσα ο’ αυτά τα δύο ως να μην τα χώριζε τίποτα… Και συνεχίζει σαν να μιλάει το 2017 : Έχουμε κι εμείς σήμερα ανάγκη από μια Έξοδο. Μία έξοδο από τον ασφυκτικό κλοιό της ίδιας της ολιγωρίας μας, του ίδιου του ψεύδους μας, του ίδιου του εαυτού μας. Οφείλουμε να αντιτάξουμε άμυνα στην εθνική μας φθορά. Έχουμε ανάγκη, σαν έθνος από ένα άλλο τείχος, μίαν άλλη τάφρο. Οι ψυχές των παιδιών μας, μέσα στη γενική κρίση που τα περιβάλλει, έχουν μείνει ανοχύρωτες. Γιατί ΠΡΕΠΕΙ να παραδεχτούμε πως οι  ηθικές μας αντιστάσεις μειώνονται μέρα με τη μέρα και ζούμε σε κρίσιμους καιρούς. Κι όταν ένα Έθνος πεθαίνει μέσα στις ψυχές των πολιτών του, ο θάνατος του δεν είναι έπειτα παρά θέμα τυπικής διαδικασίας. Και ας μην το ξεχνάμε: «Είς ημάς μόνον έχομεν να ελπίζομεν».

Ανυπέρβλητο  για μένα να προσθέσω κάτι περισσότερο.

Αυτήν την Έξοδο ας αναζητήσουμε και σήμερα!

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ !

Ο Γιώργος Καρύδης είναι δικηγόρος, αντιδήμαρχος Δήμου Κέρκυρας