Τι λέει το πόρισμα για τις αλλαγές στο χωροταξικό των Δήμων

Σε έναν μικρό αριθμό Ο.Τ.Α., πράγματι, οι συνενώσεις που έγιναν με τον ν. 3852/2010 δεν αποτύπωσαν επαρκώς τις αντικειμενικές γεωγραφικές, συγκοινωνιακές, οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους.
Το γεγονός δε της παράλληλης εφαρμογής σημαντικών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής από το 2010 και εξής, είχε ως αποτέλεσμα την περαιτέρω υποβάθμιση των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών από τους Ο.Τ.Α., λόγω της έλλειψης πόρων και προσωπικού, στοιχείο που έγινε ιδιαίτερα αισθητό στους κατοίκους των Δήμων που προέκυψαν από εκτεταμένες και, σε κάποιες περιπτώσεις, δυσλειτουργικές συνενώσεις.
Στις λοιπές, ωστόσο, περιπτώσεις, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία των Ο.Τ.Α., τα αιτήματα περί αναβίωσης προϋφιστάμενων Δήμων και Κοινοτήτων που καταργήθηκαν με τον «Καλλικράτη» έχει κυρίως πολιτισμικά-ιστορικά κίνητρα, ενίοτε δε και τοπικιστικού χαρακτήρα.
Με τα παραπάνω δεδομένα, πριν την έναρξη οποιασδήποτε συζήτησης περί χωροταξικού, προτείνεται να αναληφθούν πρωτοβουλίες με στόχο :
• Την προώθηση της ενιαίας δημοτικής και περιφερειακής συνείδησης σε κάθε περιοχή, ώστε οι πολίτες να αισθάνονται μέλη της νέας κατά περίπτωση, ενιαίας πλέον, αυτοδιοικητικής οντότητας (Δήμου/Περιφέρειας).
• Την άρση ενδοδημοτικών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων που παρατηρούνται σε κάποιες περιπτώσεις μεταξύ «προνομιούχων» και «μειονεκτικών» περιοχών εντός του ίδιου Δήμου ή Περιφέρειας.
• Την ενίσχυση και την αναβάθμιση του ουσιαστικού ρόλου των θεσμών ενδοδημοτικής και ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης, ώστε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ακόμα και υπό τη σημερινή ευρεία γεωγραφική και πληθυσμιακή συγκρότησή της, να βρίσκεται κοντά στον πολίτη.
• Την ενίσχυση των Δήμων και των Περιφερειών – και κυρίως εκείνων που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα αποτελεσματικής λειτουργίας – με πόρους και προσωπικό.

Οι βασικές προτάσεις για τις άλλες αλλαγές

Από τις βασικές αλλαγές, πλην του ζητήματος της απλής αναλογικής, συμπεριλαμβάνονται και οι εξής:
– Μείωση θητείας δημάρχων και περιφερειαρχών: Προτείνεται να επιστρέψει η θητεία στην 4ετία και οι εκλογές να γίνονται τον Οκτώβριο για να αναλαμβάνει η νέα ηγεσία την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
– Ψήφος σε μετανάστες: Να έχουν δικαίωμα ψήφου και όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Εως τώρα έχουν δικαίωμα «εκλέγειν» οι υπήκοοι κρατών-μελών της ΕΕ στις ευρωεκλογές και τις δημοτικές εκλογές, ενώ προτείνεται να επεκταθεί το δικαίωμα και για τις περιφερειακές εκλογές.
– Λαϊκές Πρωτοβουλίες: Δεσμευτικές προτείνονται να είναι οι αποφάσεις οργάνων που δημιουργούνται με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής, όπως οι Τοπικές λαϊκές Συνελεύσεις και οι Συνελεύσεις της Γειτονιάς, ενώ ομάδες κατοίκων θα έχουν τη δυνατότητα να προκηρύξουν Τοπικά Δημοψηφίσματα για θέματα που αφορούν τις περιοχές κατοικίας τους.
– Καταργήσεις: Τα παραπάνω όργανα προτείνεται να αντικαταστήσουν μια σειρά θεσμών που δημιουργήθηκαν με τον «Καλλικράτη», όπως τα συμβούλια των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων, οι Επιτροπές Ποιότητας Ζωής και Οικονομικών Επιτροπών που λαμβάνουν αποφάσεις για να μην φθάνουν όλα τα θέματα στο Δημοτικό Συμβούλιο.
– Προτείνεται επίσης η κατάργηση Σχολικών Επιτροπών και του Συμπαραστάτη του Δημότη αλλά και των χωρικών αντιπεριφερειαρχών, τους οποίους προτείνεται, πλέον, να τους ορίζει ο περιφερειάρχης επιλέγοντας ανάμεσα στους περιφερειακούς συμβούλους, διαδικασία αντίστοιχη με το δήμαρχο και τους αντιδημάρχους.