Πολιτική ανάλυση του Γιώργου Καρύδη
Η ιδεολογική μήτρα του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε εξαρχής η ανανεωτική , δημοκρατική, μεταρρυθμιστική αριστερά, όπως αυτή εκφράστηκε από τον ενιαίο Συνασπισμό. Η τάση αυτή γαλουχήθηκε πολιτικά τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού (αργότερα ΕΑΡ) με κύριο σύνθημα- που είναι ακόμη επίκαιρο- ΟΧΙ στην Ευρώπη των Μονοπωλίων ΝΑΙ στην Ευρώπη των εργαζομένων. Κυρίαρχη μορφή του χώρου η εμβληματική φυσιογνωμία του Λ. Κύρκου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 2004 ως εκλογική συμμαχία αριστερών, μαρξιστικών, αντικαπιταλιστικών, διεθνιστικών, αντιιμπεριαλιστικών, κομμουνιστογενών, οικολογικών, αυτόνομων ριζοσπαστικών κινημάτων με κύρια συνιστώσα το Συνασπισμό χωρίς ν΄ αποκτήσει μέχρι το 2013 ενιαία κομματική έκφραση. Η κοινωνική και η εκλογική του απήχηση μέχρι τις εκλογές του 2010 υπήρξε μικρή, αν εξαιρεθεί μια σύντομη περίοδος δημοσκοπικής έξαρσης εξαιτίας των ταραχών του Δεκεμβρίου του 2008 που ακολούθησαν τη δολοφονία του νεαρού Α. Γρηγορόπουλου.
Η υπογραφή του πρώτου Μνημονίου τον Μάιο του 2010 άρχισε να ριζοσπαστικοποιεί τ’ ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, που παραδοσιακά εξέφραζε πολιτικά κυρίως το ΠΑΣΟΚ. Έτσι σταδιακά άρχισαν να κατευθύνονται προς το ΣΥΡΙΖΑ που ανέβαζε τους τόνους της πολιτικής αντιπαράθεσης και αξιοποιούσε με τον καλύτερο τρόπο τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Η περίοδος των πλατειών, των συχνών απεργιών και των διαδηλώσεων, διασύνδεσε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με τα κοινωνικά στρώματα που αγανακτισμένα ζητούσαν ρήξη κι ανατροπή του παλιού πολιτικού σκηνικού. Η πολιτική και ιδεολογική ζύμωση την εποχή αυτή είναι φυσικό να στρέφεται σε πιο προχωρημένες αναζητήσεις ανατρεπτικού και ριζοσπαστικού περιεχομένου. Τα μικρά κινήματα διαμαρτυρίας ως συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ αποκτούν για πρώτη φορά αξιοπρόσεκτη παρουσία κι επιρροή. Μειοψηφικές αριστερίστικες και κομμουνιστογενείς ομάδες διαθέτουν μέσα στην πανσπερμία του ΣΥΡΙΖΑ πρωτόγνωρη εμβέλεια ιδεολογική κι οργανωτική. Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου δεν μπορούσε να μην επηρεαστεί απ’ αυτό.
Έτσι στο 6ο Συνέδριο του Συνασπισμού τον Ιούνιο του 2010 γίνεται η διάσπαση. Αποχωρεί η ανανεωτική πτέρυγα και υπό την ηγεσία του Φ. Κουβέλη ιδρύεται η ΔΗΜΑΡ, η οποία θα είχε πολιτική μακροημέρευση αν δεν έκανε το ασυγχώρητο πολιτικό λάθος να λάβει μέρος στη κυβέρνηση Σαμαρά.
Οι πολιτικές της θέσεις όμως για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, τον αγώνα για μια άλλη Ευρώπη της αλληλεγγύης και της συνοχής και την δικαιότερη κατανομή των βαρών της κρίσης, εξακολούθησαν να υπάρχουν μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Επιλογές δηλαδή με σαφή σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά. Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι έρχονται σήμερα στο προσκήνιο ως θέσεις της ηγετικής ομάδας και της πλειοψηφίας στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.
Το 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το 2013 αποσκοπεί στην δημιουργία ενιαίου κόμματος. Στο καταστατικό του περιλαμβάνει ως Κεντρικό Στόχο την Ανατροπή των δυνάμεων του νεοφιλελευθερισμού και των Μνημονίων.
Η πολιτική και κομματική οντότητα του ΣΥΡΙΖΑ καλλιεργεί από τότε συστηματικά στον ελληνικό λαό την εντύπωση ότι μπορεί να επαναδιαπραγματευτεί τις δανειακές συμβάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων και να καταλήξει σε μια συμφωνία που θα καταργούσε τη λιτότητα και την ύφεση, θα μείωνε το μη βιώσιμο χρέος και θα οδηγούσε τη χώρα στην ανάπτυξη. Κι όλα αυτά μέσα στην ευρωζώνη. Ο λαός στις 25 Γενάρη του έδωσε την εντολή να το κάνει πράξη. Όταν η κυβέρνηση διαπίστωσε ότι μια τέτοια συμφωνία είναι αδύνατη, προσέφυγε πάλι στο λαό με το γνωστό Δημοψήφισμα, ζητώντας να πει το ΟΧΙ στην επώδυνη συμφωνία που απαιτούσαν οι δανειστές. Ο λαός πάλι ανταποκρίθηκε. Της παρείχε- αντίθετα απ’ όλες τις προβλέψεις- το πανίσχυρο 61% στο ΟΧΙ για να πετύχει μια επωφελέστερη συμφωνία. Παρά ταύτα η κυβέρνηση υπέγραψε μια επαχθέστερη συμφωνία που συνιστά ένα τρίτο Μνημόνιο με την δικαιολογία ότι υπέκυψε στον εκβιασμό των δανειστών που απειλούσαν με καταστροφή τη χώρα. Το μέγα ερώτημα είναι αν με τέτοια λαϊκή εντολή αντιμετωπίζεις τον εκβιασμό με υποταγή ή ρήξη; Είναι οφθαλμοφανές ότι η κυβέρνηση είτε δεν περίμενε το ηχηρό ΟΧΙ είτε δεν είχε σχέδιο πως να το αξιοποιήσει. Η διαχείριση του ΟΧΙ έγινε σαν ο λαός να είχε επιλέξει το ΝΑΙ!
Μετά την παραπάνω εξέλιξη η κυρίαρχη αντίθεση που υπέβοσκε στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ όλα αυτά τα χρόνια μεταξύ των δύο κυρίαρχων τάσεων της ανανεωτικής και της κομμουνιστογενούς (ανεξάρτητα από τις επιμέρους ονομασίες τους) ήρθε με συγκρουσιακό τρόπο στην επιφάνεια. Αυτό συνέβη, γιατί έσπασε ο αντιμνημονιακός κρίκος που τις συνέδεε.
Με τις ψηφοφορίες που έγιναν στη Βουλή κι αυτές που θα επακολουθήσουν, με τον κυβερνητικό ανασχηματισμό που απομάκρυνε όλα τα στελέχη της αριστερής πλατφόρμας κι όσους συμμερίζονται τις θέσεις της, το ρήγμα διευρύνθηκε. Όσο θα ψηφίζονται οι εφαρμοστικοί νόμοι των νέων μέτρων και η νέα Τρόικα θα κάνει έντονη την παρουσία της στη χώρα τόσο η λαϊκή δυσαρέσκεια θα φουντώνει με συνέπεια η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ να φαίνεται αναπόφευκτη. Πολύ πιθανή είναι η δημιουργία νέου πολιτικού αριστερού φορέα που θα δοκιμάσει να εκφράσει την αναμενόμενη έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια και το νέο ριζοσπαστισμό που θα προκύψει. Ανοίγει έτσι ένα νέο Κεφάλαιο στην μακρόχρονη πορεία Αριστεράς στις σελίδες του οποίου θα κριθούν όλοι οι αριστεροί εξαρχής.
Οι εθνικές εκλογές το Φθινόπωρο θα σχεδιάσουν ένα διαφορετικό πολιτικό τοπίο που θα καθορίσει τόσο τις νέες συμμαχίες αυτών που θα κληθούν να εφαρμόσουν το 3ο Μνημόνιο, όσο και τις δυνάμεις εκείνες που θα σταθούν απέναντι προτείνοντας ένα άλλο δρόμο διεξόδου από την συνεχιζόμενη πολύπλευρη κρίση. Η τύχη της διαφορετικής πρότασης θα κριθεί από την αρτιότητα, την ειλικρίνεια και την πειστικότητα που θα διαθέτει όταν τεθεί στην κρίση του ελληνικού λαού. Και προπαντός θα κριθεί από την ωρίμανση των συνθηκών και την προετοιμασία των λαϊκών στρωμάτων της κοινωνίας ν’ αποδεχτούν τα προτεινόμενα και να βαδίσουν προς την ρήξη και την εναλλακτική πορεία. Κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα δεν έχει συμβεί. Αυτό όμως αποτελεί τεράστια ευθύνη της Αριστεράς σ’ ολόκληρο το εύρος της. Ας μην το ξεχνούν όσοι άκριτα επιρρίπτουν τις ευθύνες μόνο στους άλλους. Ας κάνουν επιτέλους την αυτοκριτική τους!
Τελευταία σχόλια