Η περίφημη –κατά την προηγούμενη κυβέρνηση- ήπια περιβαλλοντικά αξιοποίηση της έκτασης του Ερημίτη, φαίνεται πόσο ήπια είναι από τις ίδιες τις φωτορεαλιστικές απεικονίσεις που η μελετητική εταιρία έχει συμπεριλάβει στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για λογαριασμό των επενδυτών (βλέπε το σημερινό αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της CFP).
Το πως ερμηνεύει κανείς το τι σημαίνει ήπια δόμηση, ήπια παρέμβαση στο οικιστικό περιβάλλον, ήπια αξιοποίηση μιας περιοχής, έχει σχέση και με τα δικά του, προσωπικά στάνταρτ. Ανεξαρτήτως από τις όποιες προβλέψεις ή δεσμεύσεις προκύπτουν από τη σχετική νομοθεσία η οποία σήμερα είναι και αύριο δεν είναι…
Η νομιμότητα μίας παρέμβασης, ποικίλλει στο χρόνο. Διότι, νόμιμα κτίσματα, ξενοδοχεία – «θηρία» που κτίστηκαν σε παλαιότερες δεκαετίες (με αδειοδότηση από τους τότε φορείς της πολιτείας), σήμερα, θεωρούνται εκτρώματα που βλάπτουν τόσο την τουριστική ανάπτυξη της Κέρκυρας όσο και τη φυσική ομορφιά που διαθέτει άπλετη το νησί.
Ιδού ένα παράδειγμα, εκτός μάλιστα τουρισμού: Το νέο δημοτικό θέατρο της Κέρκυρας κτίστηκε τη δεκαετία του ’60. Το σχέδιο του ανήκει σε έναν εκ των διασημότερων αρχιτεκτόνων της εποχής. Και τότε υπήρξαν αντιδράσεις για την απόφαση να κατεδαφιστεί ο σκελετός ενός βομβαρδισμένου μεν, με δυνατότητα αναστήλωσης δε αρχιτεκτονικού αριστουργήματος που είχε πληγεί από τις βόμβες των Ναζί. Ωστόσο, επικράτησε η άποψη του τότε δήμαρχου Στ. Δεσύλλα προς όφελος της… ανάπτυξης.
Η εκτίμηση για το ποια είναι η σωστή οικιστική και δομική παρέμβαση σε έναν τόπο, σε ένα σημείο, σε μία εποχή, ποικίλλει. Ωστόσο, ένα πράγμα δεν μπορεί να τεθεί σε εξέταση υπό διαφορετική οπτική γωνία για το είδος της παρέμβασης: αν αυτή γίνει σε μία «παρθένα» γη, τότε, η παρέμβαση αυτή είναι μη αναστρέψιμη. Οριστικά.
Διότι, αν και σήμερα, μπορεί το κράτος να αποφασίσει να διαθέσει χρήματα και να γκρεμίσει την σημερινή πρόσοψη του Δημοτικού Θεάτρου ώστε να αναβιώσει το ιστορικό σχέδιο, δεν μπορεί να γίνει το ίδιο για να αποκατασταθεί το περιβάλλον μίας από τις ελάχιστες (αν όχι τη μόνη) περιοχές που η ανθρώπινη ματαιοδοξία για «ανάπτυξη) δεν έχει ακόμα «βάλει το χέρι της»…
Αν ο Ερημίτης, περιοχή που σήμερα δεν υπάρχει κτίσμα, δεν υπάρχει αλλοίωση του περιβάλλοντος, δεν υπάρχει ουσιαστική ανθρώπινη παρέμβαση, κτιστεί, τότε ακόμα και αν διαπιστωθεί το «λάθος» σε 5, 10, 20 χρόνια, το μόνο δεδομένο είναι ότι κανείς πλέον δεν θα μπορεί να το διορθώσει…
Θα μπορούσε να προβάλλει κανείς το αντεπιχείρημα ότι, το ίδιο ισχύει και για όλες τις άλλες περιοχές της Κέρκυρας οι οποίες στην πάροδο των δεκαετιών κτίστηκαν και, σήμερα, αποδίδουν τη συντριπτική πλειονότητα του εισοδήματος των κατοίκων του νησιού.
Για εξαιρετικά –και άλλα λιγότερο εξαιρετικά- ξενοδοχεία, βίλες ή άλλες υποδομές. Ακόμα και για τα Φρούρια ή τα αριστουργηματικά παλαιά σπίτια του ιστορικού κέντρου της πόλης θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι για να δημιουργηθούν, έπρεπε να αλλοιωθεί ανεπιστρεπτί το τότε φυσικό, παρθένο περιβάλλον.
Αλήθεια είναι. Όμως, στην πραγματικότητα, το ζήτημα που ανακύπτει με αφορμή την υπόθεση του Ερημίτη είναι: που σταματά η «ανάπτυξη»; Πότε αλλάζει το ισοζύγιο της δημιουργίας έναντι της προστασίας του φυσικού πλούτου;
Διότι, σήμερα, η Κέρκυρα –δυστυχώς- έχει κτιστεί σε τέτοιο υπερβολικό βαθμό, που κανείς μελετητής δεν μπορεί να βρει ελεύθερο χώρο πουθενά, ούτε καν για τις απαραίτητες για την καθημερινότητα και την υγεία των κατοίκων του νησιού υποδομές όπως χώροι για τα απορρίμματα, για τις οχλούσες χρήσεις (βιοτεχνικό πάρκο, υγραέριο κλπ.), για λατόμευση κ.ο.κ.
Η πρακτική της περίφημης «ανάπτυξης» της Κέρκυρας από το ’60 έως τις μέρες μας, ανήκει στη λογική του hit-n-run: Χτίζω / ξεζουμίζω / φεύγω.
Αποτέλεσμα; Μπενίτσες, Σιδάρι, Ύψος, Κάβος, Πέραμα και η λίστα είναι ατελείωτη. Ξενοδοχεία και κτίρια παρατημένα ή παρωχημένα, άθλιας αισθητικής παρεμβάσεις στο φυσικό τοπίο, σίδερο και μπετόν παντού. Οι σκελετοί από μπετόν στην παραλιακή οδό προς το Λιμάνι της Κέρκυρας… Το φαραωνικό κτίριο στο Κανόνι που επί δεκαετίες έχει εγκαταληφθεί. Σε μία από τις πιο όμορφες περιοχές μας!
Και στις μέρες μας, αντί να ρίξουμε όλοι –κράτος, αυτοδιοίκηση, επιχειρηματίες, επενδυτές, κάτοικοι- το βάρος μας στο να ξαναφτιάξουμε τις πεπαλαιωμένες, άχρηστες εν πολλοίς υποδομές που σαπίζουν, τις παρατάμε στο έλεος του θεού χρήματος και αναζητούμε άλλα μέρη, παρθένα, αμόλυντα και απείραχτα για να αποτελέσουν βορά στις ορέξεις της βασιλείας του Κέρδους…
Αν κάναμε την ίδια συζήτηση πριν από 50 χρόνια για τον Ερημίτη, ίσως οι περισσότεροι που σήμερα αντιδρούμε να είχαμε άλλη άποψη. Ένα ελάχιστα τότε «πειραγμένο» φυσικό κάλλος της Κέρκυρας όχι μόνο θα άντεχε μία σύγχρονη ξενοδοχειακή υπερπολυτελή μονάδα αλλά ίσως και θα επιβαλλόταν να αναζητηθούν τρόποι να γίνει, ως εργαλείο βελτίωσης του εισοδήματος, άρα, του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων του νησιού.
Όμως, σήμερα ισχύει το ίδιο; Όχι.
Ποιο είναι το πρόβλημα της Κέρκυρας; Ότι δεν υπάρχουν ξενοδοχεία, βίλες και καταλύματα ή ότι είναι περιορισμένος ο αριθμός αυτών που πληρούν τα σύγχρονα στάνταρτ ποιότητας; Μάλλον το δεύτερο.
Και ποια είναι η απάντηση σε αυτό; Παρατάμε τα παλιά και φτιάχνουμε καινούρια, επειδή Παπανδρέου, Σαμαράς και Βενιζέλος αποφάσισαν ότι πρέπει να βρουν γρήγορο και ζεστό χρήμα για την μαύρη τρύπα του –αν μη τι άλλο, περίεργου- ελλείμματος και δημόσιου χρέους;
Και που σταματά αυτή η πρακτική, η οποία, φευ, δεν είναι καινούρια; Μετά τον Ερημίτη, τι έχει σειρά; Τι όμορφο έχει μείνει απείραχτο; Ποιοι φυσικοί πόροι θα έχουν απομείνει για να τους «εκμεταλλευτούμε» και αυτούς;
Ανάπτυξη στην πραγματικότητα σημαίνει να πάρουμε τις παλιές, κακές, «αρχαίες» υποδομές και να τις κάνουμε αγνώριστες. Πολλά τα παραδείγματα και στην Κέρκυρα: από το Miramare που ανακαινίζεται με επένδυση προερχόμενη από το Κατάρ, έως το Ermones Beach που μετά από μία μακρά περίοδο απαξίωσης, ανακαινίστηκε και απολαμβάνει εξαιρετικών κριτικών. Ή το Eva Palace στο υπέροχο Κομμένο, το οποίο από ένα σχετικά μέτριο ξενοδοχειακό συγκρότημα, έχει γίνει από τα καλύτερα της Κέρκυρας. Ή το πάλαι ποτέ Valtur στον Άγιο Στέφανο Περιστερών, που σήμερα δεν είναι άλλο από το πεντάστερο Marbella. Πολλές οι περιπτώσεις συγκροτημάτων που η ανακαίνιση και βελτίωσή τους αποτελούν παραδείγματα, πολύ περισσότερες αυτές συγκροτημάτων που μαράζουν χρόνο με το χρόνο, έχοντας καταντήσει σκιά του σε πολλές περιπτώσεις καλού τους παρελθόντος.
Η καταστροφή του παρθένου Ερημίτη θα είναι καταστροφή μίας από τις μετρημένες στα δάκτυλα του ενός χεριού (μαζί με τον Ίσσο, ίσως!) εναπομείνασες παρθένες περιοχές του νησιού. Θέλουμε ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας;
Να δούμε, λοιπόν, τι γίνεται με το περίφημο πρώην Mediterrane; Γιατί μία από τις ωραιότερες εκτάσεις που ήταν η τουριστική εγκατάσταση η οποία έφερε τον τουρισμό στο νησί, παραμένει φάντασμα;
Θέλουν, λένε, να κάνουν ιδιωτική μαρίνα στην παραλία του Ερημίτη. Αντί αυτού, γιατί δεν βλέπουμε πως θα αξιοποιήσουμε το πολύ κοντινό λιμάνι στην Ημερολιά της Κασσιώπης; Φτιάχτηκε με λάθος στόχευση για τους λάθος λόγους και σήμερα ουσιαστικά δεν χρησιμεύει σε τίποτα ουσιαστικό. Μπορούμε ως πολιτεία να δούμε τη μετατροπή του προς όφελος του τουρισμού; Παρεμβάσεις για να φιλοξενούν mega- yachts, σε έναν κόλπο από τους πιο όμορφους της Κέρκυρας;
Η έννοια της ανάπτυξης έχει στρεβλώσει πλήρως στις ημέρες μας. Αποτελεί, δυστυχώς, συνώνυμο του γρήγορου, εύκολου κέρδους για ορισμένους ολιγάρχες που ως «καρότο» θα δώσουν ορισμένες –λίγες- κακοπληρωμένες θέσεις εντατικής εργασίας, αποτρέποντας έτσι τη δημιουργία πλούτου προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Για την ακρίβεια, «κλέβοντας» τα εργαλεία για τη δημιουργία του πλούτου αυτού.
Όπου πλούτος δεν μεταφράζεται απαραίτητα και μόνο σε ευρώ. Αλλά και σε ποιότητα ζωής, σε προστασία της υγείας, σε ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.
Τελευταία σχόλια